Hofcultuur: Bouwkunst

Renaissance - architectuur
wedergeboorte van de klassieke architectuur
1 / 20
next
Slide 1: Slide
KunstMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 20 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Renaissance - architectuur
wedergeboorte van de klassieke architectuur

Slide 1 - Slide

Kenmerken Renaissance bouwkunst
- rondbogen (als in de vroege middeleeuwen)
- muren zijn dragend en afsluitend
- door een zware kroonlijst was het dak nauwelijks zichtbaar.
- vlakke casetteplafonds, tongewelven of koepelruimtes, koepels soms met dubbele 'schil'.

Slide 2 - Slide

Kenmerken Renaissance bouwkunst
Klassieke bouwelementen:
- zuilen en pilasters (naar (laat-)klassiek voorbeeld)
- fronton, pilasters of halfzuilen als omlijsting van vensters, deuren en muurnissen.
- in portalen werd het triomfboogmotief toegepast. 

De zuilenorden Dorisch, lonisch, Corintisch werden door elkaar toegepast. In hoge muren werden de drie zuilenorden boven elkaar gebruikt, telkens door een horizontale lijst gescheiden.

- opbouw van de gevel volgens het principe van de opbouw van de zuil (basement-schacht-kapiteel)

Slide 3 - Slide

Kenmerken Renaissance bouwkunst
Streven naar harmonie:
- symmetrie 
- toepassing van modulen en de gulden snede
- compacte bouwvolumes (cylinder, kubus en halve bol), eenvoudig herkenbare vormen. 
- centraalbouw, voorkeur voor overzichtelijke ruimtes, de schoonheid van het gebouw was belangrijker dan het praktische gebruik.
- horizontaal en verticaal in evenwicht, evenwichtige verhoudingen tussen hoogte, breedte en diepte volgens de richtlijnen van Vitruvius:
    - verticale accenten met vlakke pilasters.
    - horizontale accenten door opbouw in drie lagen, de onderste laag met grote, ruwe rusticastenen.

Slide 4 - Slide

Griekse Tempel
Fries
Voetstuk
Kapiteel
Timpaan
Schacht
Architraaf

Slide 5 - Drag question

Architraafbouw

Slide 6 - Slide

Boogbouw 

Slide 7 - Slide

Soorten gebouwen
Palazzo's
Kerken
Villa's
Torens (Florence)

Slide 8 - Slide

0

Slide 9 - Video

0

Slide 10 - Video

0

Slide 11 - Video

Slide 12 - Slide

Examenvragen
Nu volgen enkele examen uit een oud vwo eindexamen.

Lees de bijbehorende teksten eerst goed door.

Slide 13 - Slide

Tekst 1
“Proportie is het nemen van een vastgestelde maateenheid, waarmee de onderdelen van een gebouw op elkaar en op het totaal worden afgestemd. Hieruit resulteert het systeem van de evenwichtige verhoudingen. (...) Zonder symmetrie en proportie kan geen enkele tempel een doordacht ontwerp hebben: dat kan alleen als er tussen de geledingen onderling een nauwkeurig afgewogen verhouding geldt; precies als bij een goedgebouwd mensenlichaam.”
uit: Vitruvius, De Architectura, III, 1, eerste eeuw voor Christus

Slide 14 - Slide

De Romeinse bouwmeester Vitruvius uit de eerste eeuw voor Christus formuleerde ideeën over schoonheid. Hij schreef ;De Architectura', een theoretische beschouwing in tien boeken over de bouwkunst uit de oudheid.
Vitruvius besteedde daarin onder meer aandacht aan bouwmaterialen, watervoorzieningen en technische hulpmiddelen. Maar zijn werk werd in de renaissance vooral gewaardeerd vanwege de theoretische onderbouwing die hij architecten bood.
Leg uit waarom dit in de renaissance zo belangrijk werd gevonden.

Slide 15 - Open question

Mens van Vitruvius
De architect Vitruvius beschreef de relatie tussen de menselijke figuur en de cirkel en het vierkant. Daarmee maakte hij duidelijk hoe de architectuur de ordeningsprincipes van de natuur zou moeten volgen. In de renaissance werd deze beschrijving door kunstenaars uitgewerkt in tekeningen. De beroemdste is die van Leonardo da Vinci uit ca. 1490, rechts op de afbeelding.



Slide 16 - Slide

De opvattingen van Vitruvius werkten ook door in de feitelijke bouwpraktijk van de renaissance. Dat geldt bijvoorbeeld voor de kerk die je ziet op de afbeelding. 

Slide 17 - Slide

Leg uit hoe dit gebouw zich verhoudt tot de Vitruviaanse tekening van Da Vinci.

Slide 18 - Open question

De vormgeving van de kerken die zijn te herleiden tot de Vitruviaanse tekening van Da Vinci, werd niet alleen ingegeven door een voorliefde voor het klassieke schoonheidsideaal. De tekening werd in de renaissance ook vanuit een christelijk-religieus standpunt geïnterpreteerd.

Leg uit waarom de tekening toen ook vanuit een christelijk standpunt werd geïnterpreteerd. Geef daarna aan wat die interpretatie inhoudt en breng deze in verband met de vormgeving van deze kerken.

Slide 19 - Open question

EINDE!
Als je nog tijd over hebt, kun je alvast het huiswerk voor de volgende week doen:
Inlezen schilder- en beeldhouwkunst

Slide 20 - Slide