fabels & poëzie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Fabels en Poëzie

Les 1

Wat zag je op de vorige slide?

• Je leert wat fabels zijn.
• Je leert wat een haiku is.
  
• Je gaat zelf een gedicht schrijven.

Wat gaan we doen?

Wat weet je al over fabels?

1) Bedenksel 2) Dichtsoort 3) Dierensprookje 4) Dierenverhaal 5) Epiek 6) Fictie 7) Gefantaseerd verhaal 8) Kletspraat 9) Korte inhoud 10) Korte vertelling 11) Legende 12) Leugen 13) Literair genre 14) Moraliserend verhaal 15) Moraliserende vertelling 16) Mythe 17) Ongegrond verhaal 18) Ongeloofwaardig verhaal

Wat zegt het woordenboek?

• Een fabel is een verzonnen tekst waarin dieren de hoofdrol spelen. 

• De dieren gedragen zich als mensen. 

• Een fabel leert de lezer een lesje. Zo'n lesje noem je 'de moraal'. 

Wat zeggen wij?

Bekijk het volgende filmpje

• Welk soort mensen worden bekritiseerd (afgekeurd)?
• Wat is de moraal, denk je? Wat wil de     schrijver ons met dit verhaal vertellen? 

https://www.bing.com/videos/search?view=detail&mid=C98135FC4B5D6106AC7FC98135FC4B5D6106AC7F&q=reinaert+de+vos&shtp=GetUrl&shid=05fb3e76-23e6-4b1e-a514-1b6ee0ca643e&shtk=UmVpbmFlcnQgRGUgVm9z&shdk=RGl0IGlzIGVlbiBzdG9wbW90aW9uIGFuaW1hdGlvbiB2YW4gaGV0IG1pZGRlbGVldXdzZSB2ZXJoYWFsIG92ZXIgUmVpbmFhcnQgZGUgVm9zLiBEZXplIHZlcnNpZSBpcyBhYW5nZXBhc3QsIGVuIG9vayBnZXNjaGlrdCB2b29yIGpvbmdlIGtpamtlcnMu&shhk=poGgcl2g00%2FVPzIvChkLFEhG4I58G%2B11qryt9UDWLHo%3D&form=VDSHOT&shth=OSH.zMVNVdxbj5wGHLkFLoV2FA

Welke eigenschappen worden volgens jou bekritiseerd (afgekeurd). Noem er één.

Wat is volgens jou de moraal van het verhaal / wat wil de schrijver ons vertellen?

Aan welk gedrag erger jij je het meest? (geef 1 antwoord)

Een beer staat vaak symbool voor vraatzucht (een gulzig dier). 

Welk dier past bij het gedrag dat jij irritant of slecht vindt?

Les 2

Je leert wat een haiku is.

Je gaat zelf een haiku maken.

Wat gaan we doen?

Wat weet je al over een haiku?

De haiku komt uit Japan.

Een haiku is een lekker kort gedicht dat niet hoeft te rijmen.

Kenmerken

Meestal beschrijft een haiku de sfeer van een gebeurtenis, of het gevoel dat je erbij kreeg.

En....

Ik hou van de wind

Met de wind in mijn gezicht

Voel ik me super

De hoogste bomen

Zie je al van verre staan

Wuivend in de wind

De roze zalm zwemt

Hij zwemt tegen de richting

Het kost geen moeite

Dit is een zelfportret van Vincent van Gogh.

een man met rood haar

zet streepjes in zijn gezicht

op een doek vol kleur

een-man-met-rood-haar (5)

zet-streep-jes-in-zijn-ge-zicht (7)

op-een-doek-vol-kleur (5)

Een haiku heeft een vast aantal lettergrepen per regel. Welke?

1. 4-7-4
2. 4-8-4
3. 5-7-5
4. 5-7-6

I

Kijk goed naar dit schilderij van Van Gogh. Hij maakte het in Zuid-Frankrijk. Het is zomer. Hoe zou jij je daar voelen, wat zou je zien, ruiken, horen? 

Noteer je antwoord voor jezelf, op een blaadje.

luister maar

Maak zelf een haiku over jouw gevoel bij het schilderij. Begin met een van deze 3 regels:

* De geur van bloemen ...

* Een brandende zon ...

* Vakantie klinkt als ...

Kies een begin

1) Kijk goed: wat zie je, wat hoor je, wat

   gebeurt er, welk gevoel krijg je erbij?

2) schrijf 3 regels: 5-7-5 lettergrepen

De regels voor een haiku  

Noteer jouw haiku

Is je haiku klaar?

Dan ga je lezen in je leesboek.

https://youtu.be/F4E3EQCAzbM

Les 3

horen                        zien                       ruiken 

In een haiku:

• beschrijf je wat je voelt bij wat je ziet,     hoort en ruikt.
• maak je 3 regels van 5-7-5 lettergrepen.

Weet je nog

• In les 1 heb je een dier gekozen bij een ergernis.
  
• Over dat dier en die ergernis gaan jullie   nu een haiku maken.

En weet je dit nog?

• Je verplaatst je in het door jou gekozen   dier.

• Wat ziet het, ruikt het, wil het, doet het?

Hoe gaan jullie dat doen?

Een openingszin over een eekhoorn die alles vergeten kan zijn:

Op zoek naar eikels....

Nog een voorbeeld

• Je 1e regel heeft 5 lettergrepen.
  
• Bijvoorbeeld over een haan die alles   doorvertelt:
  
• De vetste roddel ...

Openingsregel

Laat je haiku zien!

Schrijf ook je tweede regel met 7 lettergrepen en je derde regel met 5 lettergrepen.

Aan de slag!

Noteer onder je dubbele haiku nog een paar regels waarin je de moraal vertelt.

Start zo:

De moraal van dit verhaal?

......

Klaar

Maak je haiku twee keer zo lang: plak er nog eens drie regels aan vast van 5-7-5 lettergrepen.

Opdracht

Lever de opdracht in via de ELO. 

Magister - ELO - Opdrachten