Monkey Mind

• LOB
• MBO
• Studiejaar 1,4

6. Tijd voor actie

Doelen

Aan het eind van deze les:

- Heb je (weer) helder hoe je brein werkt in stress situaties

- Snap je het belang van succeservaringen voor je stress-niveau

- Weet je wat jij komende weken kunt doen, om aan je doelen te werken

Limbisch Systeem

Vanuit de verre, verre evolutie beschikken wij mensen al over een brein. Ons brein hoefde toen niet veel informatie te verwerken. Het was een tijd zonder smartphone, zonder snelle technologie, zonde mogelijkheden tot reizen. De dagen van de oermensen waren vrijwel altijd hetzelfde. 

Wel was het nodig, om constant op ons hoede te zijn. Er dreigde altijd gevaar vanuit de natuur. Ons brein was vrijwel volledig ingericht op overleven. En hierbij speelt het 'limbisch systeem' in de hersenen een grote rol.

Kort gezegd: het limbische systeem is het binnenste

deel van je hersens dat zorgt dat jij snel kunt reageren

in stressvolle situaties. Het zorgt voor de 'vecht', 'vlucht' 

en 'bevries' reactie, zonder al te veel na te denken.

Monkey Mind

Om het verhaal wat beeldender te maken, kun je je limbisch systeem zien als je 'monkey mind'. Je apenbrein.

Dit deel van je hersens is altijd op zijn hoede voor gevaar en zoekt altijd naar manieren om je zo snel mogelijk weer een prettig en veilig

gevoel te geven. 

Daarnaast wil het toekomstig gevaar voorkomen. Dus blijft 

het achteraf vaak nog nadenken over 'wat als dit en dit 

was gebeurd?' of 'wat als dit en dit gaat gebeuren?'

Een voorbeeld

Stel je voor; je bent lekker aan het wandelen en ineens springt er een leeuw voor je. Je monkey mind zal direct in actie springen en zorgen dat je vlucht. Het denkt niet na, het doet. 

Daarbij zorgt ie er voor, dat je hersens een dosis adrenaline aanmaken, zodat je lijf ook echt in actie komt.

Het redt je dus op die manier, door snel handelen, uit een gevaarlijke situatie.

Achteraf gaat je monkey mind nadenken over de mogelijke gevolgen:

'Wat als ik struikelde?' 

'Wat als de leeuw me nu alsnog vindt?'
'Wat als de leeuw me wel had gevangen?' 

Allemaal scenario's om ervoor te zorgen, dat je volgende keer weer op je hoede bent.

Je monkey mind snapt alleen het verschil niet tussen een echte situatie en verzinsels. Dus het zal ook bij enkel nadenken over een enge situatie zorgen, dat je brein adrenaline en stresshormonen loslaat in je lijf. Je ligt dus rustig op bed te denken, maar je voelt je angstig/gespannen/gestresst.

Allemaal heel nuttig in de oertijd. Je monkey mind zorgde er op deze manier voor dat je:

- op je hoede was voor gevaar

- snel kon handelen bij gevaar

- zorgt dat je volgende keer beter voorbereid bent bij gevaar.

Het verschil is alleen, dat je nu niet echt in gevaar bent. In deze tijd piekeren we over examens, vriendschappen, likes op instagram, presentaties en school. We zijn (gelukkig) niet meer in levensgevaar.

Coping stijlen

Je monkey mind kan je in een neerwaartse spiraal helpen. Door je verkeerde manieren aan te leren om met een probleem om te gaan. Kijk: wanneer je gestresst raakt voor bijvoorbeeld een presentatie. Dan denkt monkey mind: vlucht! 

Je meldt je ziek, je overlegt met de docent dat je het niet hoeft te doen, of verzint iets anders om er onderuit te komen. 

Je stress level daalt en je monkey mind denkt: dat hielp! Volgende keer weer.

Coping

Aangezien je monkey mind denkt dat hij de stressvolle situatie goed heeft opgelost, zal de volgende keer dat je een presentatie moet doen, je stress level nog sneller omhoog schieten. Zodat je sneller 'vlucht' en ook sneller weer rustig wordt.

Zo wordt je dus steeds meer gespannen voor een bepaalde situatie en zal je steeds vaker de situatie gaan vermijden.

Doorbreken

Om dit patroon te doorbreken zul je dus door de spanning heen moeten. Zodat je monkey mind niet weer zijn zin krijgt. 

Wanneer je de situatie aangaat, zal je stress level niet meteen dalen. Je zult gestresst zijn wanneer je voor de klas staat. Maar, uiteindelijk neemt ook deze spanning af. Mogelijk tijdens de presentatie. Anders daarna. 

Gefeliciteerd! Dit heet een succeservaring.

Je hebt een stressvolle situatie overleefd.

Doorbreken

Zoals je ziet, duurt het langer voor je rustig wordt dan wanneer je thuis blijft en je dekens over je hoofd doet. Maar op de lange termijn heeft dit gunstige effecten. 

Je monkey mind heeft namelijk ervaren, dat de situatie niet levensbedreigend is en dat zoveel stress niet nodig is. Je lijf zal volgende keer dus iets minder stress aanmaken en jij bent dus iets minder gespannen. Stapje voor stapje haalt dit de spanning weg. 

Neo Cortex/Human mind

Het brein dat je helpt bij dit soort logische beslissingen om slechte patronen te doorbreken is je Neo Cortex.  Laten we dit deel voor het gemak 'human mind' noemen. Je mensenbrein. 

Je human mind denkt rationeel na en laat zich niet leiden door emoties. Wat zijn de feiten? Klopt het wat ik denk? Wat is op de lange termijn goed voor me?

Samenvatting

- Iedereen heeft een monkey mind. Deze heeft ons miljoenen jaren veilig gehouden door snel te reageren en op zijn hoede te zijn.

- Monkey mind kan doorslaan in 'wat als' gedachten en dit blijkt lang niet altijd meer nodig of behulpzaam. Sterker nog, het leert ons verkeerde gewoontes aan.

- In deze tijd is de monkey mind minder nodig en hebben we meer aan ons 'human mind' .

Maar monkey mind is sterker en sneller dan ons human mind. Dus als je ertegen gaat vechten, dan verlies je. 

Hoe kunnen we er dus mee om gaan?

Extra informatie

Hieronder staan links naar 3 filmpjes. Hier wordt, in het Engels, nogmaals heel duidelijk en gedetailleerd uitgelegd hoe je Monkey mind en je Human mind werken. 

Deel 1

Deel 2

Deel 3

Adem in.. Adem uit..

We hebben geleerd, dat monkey mind het stuur overneemt wanneer we stress ervaren. Om ons te beschermen en snel te handelen. 

Willen we dat human mind het overneemt, dan zullen we dus eerst minder stress moeten ervaren.

De meest effectieve techniek hiervoor? 

Ademen

Door je te concentreren op diep in en uit ademen, geef je je monkey mind een opdracht:
"Let op de ademhaling"

Op die manier kun je de piekergedachten van monkey mind stoppen door hem af te leiden. Elke keer als monkey mind dan weer gaat piekeren, geef je hem opnieuw deze opdracht.. 

Zo wordt je lijf en je brein kalm en kan je human mind het overnemen.

Geloof niet alles wat je denkt

Je monkey mind is zo snel, dat het voelt als automatisme. Je vindt het logisch wat je denkt. Het is logisch dat je nachten wakker ligt van een presentatie en een logisch gevolg dat je voor schut staat als je eenmaal moet presenteren. Toch?

Eigenlijk niet! Maar je monkey mind gelooft dit en is zo snel, dat je niet door hebt dat het je eigen verzinsel is, in plaats van werkelijkheid.

Als je dus eenmaal rustiger bent geworden door middel van de diepe ademhaling, kan je human mind je helpen door te bekijken wat je monkey mind allemaal roept en of dit je helpt? Dit doe je door middel van het eerder behandelde G-Schema.

G Schema

Via teams hebben jullie allen het G- schema plus uitleg toegestuurd gekregen. 

Hier kun je mee oefenen om zicht te krijgen op wat jouw monkey-mind allemaal roept en bedenkt. 

Is het helpend om zo te denken? Zo nee: wat kun je tegen jezelf zeggen/denken wat wél helpend is?

Samenvattend

Er komt een stressvolle situatie aan. Je oerbrein/monkey mind neemt het over en begint te piekeren en te stressen. 

Je geeft je brein een andere opdracht om het af te leiden en zo je brein en lijf rustig te maken.

Denk hierbij vooral aan de (bewezen effectieve) ademhalingsoefening

Je cortex/mensenbrein kan het nu overnemen.  Je kunt weer logischer nadenken.

Vul het G-schema in: wat is de gebeurtenis en wat denk ik daarbij?

Is het logisch wat ik daarbij denk? Kan ik het ook anders? 

Je vult je hoofd met meer helpende gedachten. 

Je gaat de situatie aan met een positievere instelling.

Nadien reflecteer je op wat goed ging.

Podcasts tips!

Opdracht

Via teams stuur ik jullie het schema

'eerste hulp bij paniek/stress/piekeren'

Dit is een schema, die je voor jezelf kunt invullen om een concreet plan te hebben als je stress ervaart. 

Dit plan kan je er dan elke keer bij pakken als je in de toekomst last krijgt van stress/piekeren.

Vul dit schema in en stuur hem terug naar mij voor feedback

Actie!

Dan zijn we nu aanbeland bij het onderdeel van de training die voor het meeste verschil gaat zorgen. Namelijk: uit je comfortzone stappen. 

Tot nu toe heb je tools en handvatten gekregen om je brein beter te begrijpen in stress situaties, hebben we het gehad over hoe je (beter) kunt ontspannen en over hoe jouw brein een situatie eng kan máken, maar ook hoe je meer helpend kunt denken.

 

Allemaal middelen om je uiteindelijk in beweging te krijgen. Want juist door het te doen, worden dingen makkelijker.

Uit je comfortzone lijst

Maak een lijst(je) met heel concrete dingen die je komende weken kunt dóen om dichter bij je doel te komen.

Dus als je bijvoorbeeld meer contact wilt met mensen, ga je komende week een (oude) vriend bellen/appen om iets leuks te gaan doen.

Of als je minder negatief wilt denken voorafgaand aan een toets. Dan ga je voor elke toets 3 redenen bedenken en opschrijven waarom je hem wél gaat halen.

Heel concreet en actief bezig zijn met het veranderen van je houding en je mindset dus.

Stuur deze lijst via teams naar mij op! Dit hebben we nodig voor de volgende les!

Als je er niet uit komt: ik wil graag met je meedenken!

Heb je nog vragen?