Monkey Mind

• Mentorles
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Monkey                                Mind

Doelen

Aan het eind van deze flexles:

- Snap je waarom je piekert over dingen die gebeurd zijn of nog moeten gebeuren;

- Snap je waarom je zenuwachtig wordt of waarom je je gespannen voelt in 'niet- bedreigende situaties';

-Weet je hoe je beter om kunt gaan met piekeren en zenuwen.

Limbisch Systeem

Vanuit de verre, verre evolutie beschikken wij mensen al over een brein. Ons brein hoefde toen niet veel informatie te verwerken. Het was een tijd zonder smartphone, zonder snelle technologie, zonder mogelijkheden tot reizen. De dagen van de oermensen waren vrijwel altijd hetzelfde. 

Wel was het nodig, om constant op ons hoede te zijn. Er dreigde altijd gevaar vanuit de natuur. Ons brein was vrijwel volledig ingericht op overleven. En hierbij speelt het 'limbisch systeem' in de hersenen een grote rol.

Kort gezegd: het limbische systeem zorgt ervoor dat jij
snel kunt reageren in stressvolle situaties. Het zorgt voor

de 'vecht', 'vlucht' en 'bevries' reactie, zonder al te veel na 
te denken.

Monkey Mind

Om het verhaal wat beeldender te maken, kun je je limbisch systeem zien als je 'monkey mind' = je apenbrein.

Dit deel van je hersens is altijd op zijn hoede voor gevaar en zoekt altijd naar manieren om je zo snel mogelijk weer een prettig en veilig

gevoel te geven. 

Daarnaast wil het toekomstig gevaar voorkomen. Dus blijft 

het achteraf vaak nog nadenken over 'wat als dit en dit 

was gebeurd?' of 'wat als dit en dit gaat gebeuren?'

Een voorbeeld

Stel je voor; je bent lekker aan het wandelen en ineens springt er een leeuw voor je. Je monkey mind zal direct in actie springen en zorgen dat je vlucht. Het denkt niet na, het doet. 

Daarbij zorgt je monkey mind er voor, dat je hersens een dosis adrenaline aanmaken, zodat je lijf ook echt in actie komt. Het redt je dus op die manier, door snel handelen, uit een gevaarlijke situatie. Achteraf gaat je monkey mind nadenken over de mogelijke gevolgen:

'Wat als ik struikelde?' 

'Wat als de leeuw me nu alsnog vindt?'
'Wat als de leeuw me wel had gevangen?' 

Allemaal scenario's om ervoor te zorgen, dat je weer op je hoede bent.

Je monkey mind snapt alleen het verschil niet tussen een echte situatie en verzinsels. Dus het zal ook bij enkel nadenken over een enge situatie zorgen, dat je brein adrenaline en stresshormonen loslaat in je lijf. Je ligt dus rustig op bed te denken, maar je voelt je angstig/gespannen/gestresst.

Allemaal heel nuttig in de oertijd. Je monkey mind zorgde er op deze manier voor dat je:

- op je hoede was voor gevaar

- snel kon handelen bij gevaar

- zorgt dat je volgende keer beter voorbereid bent bij gevaar.

Het verschil is alleen, dat je nu niet echt in levensgevaar bent. In deze tijd piekeren we over toetsen, vriendschappen, likes op Instagram en presentaties op school. We zijn (gelukkig) niet meer in levensgevaar.

Stresslevel

Je monkey mind kan je in een neerwaartse spiraal helpen. Door je verkeerde manieren aan te leren om met een probleem om te gaan. Kijk: wanneer je gestresst raakt voor bijvoorbeeld een presentatie. Dan denkt je monkey mind: vlucht! 

Je meld je ziek, je overlegt met de docent dat je het niet hoeft te doen, of verzint iets anders om er onderuit te komen. 

Je stresslevel daalt en je monkey mind denkt: Dat hielp! Dit doe ik de volgende keer weer.

Stresslevel

Aangezien je monkey mind denkt dat hij de stressvolle situatie goed heeft opgelost, zal de volgende keer dat je een presentatie moet doen, je stresslevel nog sneller omhoog schieten. Zodat je sneller 'vlucht' en ook weer sneller rustig wordt.

Zo word je dus steeds meer gespannen voor een bepaalde situatie en zal je steeds vaker de situatie gaan vermijden.

Doorbreken

Om dit patroon te doorbreken, zul je dus door de spanning heen moeten. Zodat je monkey mind niet weer zijn zin krijgt. 

Wanneer je de situatie aangaat, zal je stresslevel niet meteen dalen. Je zult gestresst zijn wanneer je voor de klas staat. Maar uiteindelijk neemt ook deze spanning af. Mogelijk tijdens de presentatie. Anders daarna. Gefeliciteerd! Dit heet een succeservaring. Je hebt een stressvolle situatie overleefd.

Doorbreken

Zoals je ziet, duurt het langer voor je rustig wordt dan wanneer je thuis blijft en je dekens over je hoofd doet. Maar op de lange termijn heeft dit wel gunstige effecten. 

Je monkey mind heeft namelijk ervaren, dat de situatie niet levensbedreigend is en dat zoveel stress niet nodig is. Je lijf zal de volgende keer dus iets minder stress aanmaken en jij bent dus iets minder gespannen. Stapje voor stapje haalt dit de spanning weg. 

Neo Cortex/Human mind

Het brein dat je helpt bij dit soort logische beslissingen om slechte patronen te doorbreken is je Neo Cortex.  Laten we dit deel voor het gemak 'human mind' noemen = je mensenbrein. 

Je human mind denkt rationeel na en laat zich niet leiden door emoties. Wat zijn de feiten? Klopt het wat ik denk? Wat is op de lange termijn goed voor me?

Samenvatting

- Iedereen heeft een monkey mind. Deze heeft ons miljoenen jaren veilig gehouden door snel te reageren en op zijn hoede te zijn;

- Monkey mind kan doorslaan in 'wat als' gedachten en dit blijkt lang niet altijd meer nodig of behulpzaam. Sterker nog, het leert ons verkeerde gewoontes aan;

- In deze tijd is de monkey mind minder nodig en hebben we meer aan ons 'human mind' .

Maar je monkey mind is sterker en sneller dan onze human mind. Dus als je ertegen gaat vechten, dan verlies je. Hoe kunnen we er dus wel goed mee omgaan?

Adem in.. Adem uit..

We hebben geleerd, dat monkey mind het stuur overneemt wanneer we stress ervaren. Om ons te beschermen en snel te handelen. Willen we dat human mind het overneemt, dan zullen we dus eerst minder stress moeten ervaren.

De meest effectieve techniek hiervoor? Ademen

Door je te concentreren op diep in en uit ademen, geef je je monkey mind een opdracht:
"Let op de ademhaling". Op die manier kun je de piekergedachten van monkey mind stoppen door hem af te leiden. Elke keer als monkey mind dan weer gaat piekeren, geef je hem opnieuw deze opdracht. Zo wordt je lijf en je brein kalm en kan je human mind het overnemen.

Oefenen met ademen

Geloof niet alles wat je denkt

Je monkey mind is zo snel, dat het voelt als automatisme. Je vindt het logisch wat je denkt. Het is logisch dat je nachten wakker ligt van een presentatie en een logisch gevolg dat je voor schut staat als je eenmaal moet presenteren. Toch?

Nee, natuurlijk niet! Maar je monkey mind gelooft dit en is zo snel, dat je niet door hebt dat het je eigen verzinsel is, in plaats van werkelijkheid. 

Als je dus eenmaal rustiger bent geworden door middel van de diepe ademhaling, kan je human mind je helpen door te bekijken wat je monkey mind allemaal roept en of dit je helpt? Dit doe je door middel van het G-Schema. Deze uitleg krijg je volgende week. 

Oefenen

1. Pak de kaart of foto die jou het beste gevoel geeft?

Inleiding

(wie) je bent = Goedemorgen, mijn naam is ... en ik ga vandaag iets vertellen over ... onderwerp ... (wat)

Ten eerste ga ik iets vertellen over... 
Daarna ...
Ook....
Tot slot ....

(Hoe) je gaat vertellen = opbouw van je verhaal

Opdracht voor deze week

Schrijf op wanneer je monkey mind langs is geweest deze week.

Noteer de dag, het tijdstip en in wat voor situatie je toen zat !

Eerste deelonderwerp