1.1 en 1.2 strategieën, onderwerp en hoofdgedachte NOG AFMAKEN

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Lezen

LESDOELEN:

* Je kunt lees- en luister-strategieën gebruiken

* Je kunt het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst bepalen

* Je kunt een tekst controleren op betrouwbaarheid

1.1 Strategieën

Je leert wat lees- en luisterstrategieën zijn.

Leesstrategieën

Er zijn verschillende manieren om een tekst te lezen. Als je wilt weten of een tekst interessant voor je is, lees je op een heel andere manier dan wanneer je op de website van de bibliotheek opzoekt wat de openingstijden zijn. Welke strategie je kiest hangt af van je leesdoel. 

Luisterstrategieën

Er zijn ook gesproken teksten, zoals een presentatie of een interview. Als je daarnaar luistert, kun je een luisterstrategie gebruiken. Net als bij lezen hangt je strategie af van je doel.

Blz. 10

Oriënterend lezen

Globaal

lezen

Zoekend 

lezen

Precies

lezen

Je wilt de vertrektijd van de trein weten 

Oriënterend lezen

Globaal

lezen

Zoekend 

lezen

Precies

lezen

Je wilt het onderwerp van de tekst bepalen.

Oriënterend lezen

Globaal

lezen

Zoekend 

lezen

Precies

lezen

Je leest de tekst heel aandachtig van het begin tot het eind.

Oriënterend lezen

Globaal

lezen

Zoekend 

lezen

Precies

lezen

Je leest de eerste en laatste zinnen van elke alinea.

Oriënterend lezen

Globaal

lezen

Zoekend 

lezen

Precies

lezen

Bekijk opvallende tekens (euro-teken, bolletjes etc.)

Oriënterend lezen

Globaal

lezen

Zoekend 

lezen

Precies

lezen

Je wilt de tekst helemaal goed begrijpen.

Oriënterend lezen

Globaal

lezen

Zoekend 

lezen

Precies

lezen

Je wilt de deelonderwerpen bepalen.

Oriënterend lezen

Globaal

lezen

Zoekend 

lezen

Precies

lezen

Je bekijkt de hele tekst en leest de eerste alinea.

Wat doe je als je in een folder de openingstijden van een dierentuin zoekt?

1. De hele tekst precies lezen
2. zoekend lezen
3. oriënterend lezen
4. globaal lezen

Opdracht 1. blz. 11. 

We gaan luisteren naar een fragment waarin Sandra vertelt over haar slaapstoornis. 

Noteer in één woord waar het fragment over gaat.

Welke luisterstrategie heb je gebruikt om de vorige vraag te beantwoorden?

1. Oriënterend luisteren
2. Globaal luisteren
3. Precies luisteren
4. Zoekend luisteren

Wat betekent het wanneer je 'weinig' impulsen' hebt.

Hoe vaak per dag heeft Sandra last van haar probleem?

Wat is de oorzaak van het probleem van Sandra?

1. Haar hersenen zijn ontregeld.
2. Overdag doet ze te weinig activiteiten.
3. Ze heeft een tekort aan het stofje hypocretine.
4. Ze slaapt 's nachts te weinig.

Wat is het tweede probleem van Sandra, naast het zomaar in slaap vallen?

Wel

Niet

Elke docent reageert altijd even goed op Sandra.

Wat gebeurt er dan?

Welke luisterstrategie heb je gebruikt om de vorige vraag te beantwoorden?

1. Oriënterend luisteren
2. Globaal luisteren
3. Precies luisteren
4. Zoekend luisteren

1.2 Onderwerp en hoofdgedachte

Je leert het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst of filmpje bepalen

Het onderwerp van een tekst

• Iedere tekst gaat ergens over. Je begrijpt een tekst beter als je weet wat het onderwerp is.
• 1) Lees de tekst oriënterend
  
• 2) Stel je jezelf de vraag: Waar gaat deze tekst over?
• 3) Het onderwerp schrijf je zo kort en precies mogelijk op (geen hele zin met werkwoorden)

Hoe vind ik het onderwerp van een tekst?

1. Door alleen naar de titel te kijken.
2. Door te kijken naar de titel en tussenkopjes
3. Door de inleiding te lezen en te kijken naar de tussenkopjes.
4. Door te kijken naar de tussenkopjes, titel, illustraties en de inleiding te lezen.

Wat is het onderwerp van deze tekst?

In het schooljaar 2019-2020 gingen de centrale examens niet door vanwege Corona. Veel leerlingen vonden dit erg jammer. Ze hadden graag willen ervaren hoe het zou zijn om samen in een gymzaal de examens te moeten maken. Nu er geen examens zijn gemaakt, weten de leerlingen ook niet of ze ooit officieel geslaagd zouden zijn. Hopelijk gaan dit schooljaar de examens wel gewoon door.

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte is een volledige zin die het belangrijkste samenvat wat in de tekst over het onderwerp gezegd wordt.

 1) Lees de tekst precies

2a) Kijk of de hoofdgedachte in de inleiding of het slot van de tekst staat, want daar staat deze hoofdgedachte soms letterlijk in de tekst. 

2b) Zo niet, vraag je dan af: Wat is het belangrijkste dat in de tekst over het onderwerp gezegd wordt (en stel de hoofdgedachte zelf samen).

De hoofdgedachte...

1. staat altijd in de inleiding.
2. staat altijd in het slot.
3. moet je altijd zelf bedenken.
4. staat vaak in de inleiding of het slot.

De hoofdgedachte is...

1. de kernzin
2. de hoofdzaken
3. het belangrijkste van een tekst in één zin.
4. de samenvatting

Wat is de hoofdgedachte?

1. Man vindt vogelspin in fruit, dit is vrij uniek.
2. Arnhemmer Bart van den Akker houdt van druiven.
3. Albert Heijn vindt de vondst van een vogelspin uitzonderlijk.
4. De vrouw van Bart van den Akker koopt druiven.

Aan de slag

Wat: Maken blz. 18 opdracht 1.1 en 1.2 

+ Maken blz. 19 opdracht 3.1 en 3.2

Hoe: Zelfstandig in stilte

Hulp: Groene blok met theorie op blz. 18

Tijd: 10 minuten

Uitkomst: Zo bespreken we dit na

Klaar: Maak ook opdracht 9 op bladzijde 22 (t/m opdr. 9.7)

Nabespreking

LESDOELEN gehaald?:

* Je kunt lees- en luister-strategieën gebruiken

* Je kunt het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst bepalen

* Je kunt een tekst controleren op betrouwbaarheid