Bijeenkomst 5 werkvormen

• Geschiedenis
• HBO
• Studiejaar 1

Bijeenkomst 5

Marloes Nijman

www.dedagvandaag.nl

Wat gaan we doen vandaag?

Voorbereiding op de toets

Werkvormen historisch redeneren

Voorbereiding voor toets

Kennen (naam+inhoud+volgorde) en combineren:

• Canonvensters
• Tijdvakken en icoontjes
• Kenmerkende aspecten 
• Kantelpunten
• Staatsinrichting
• Didactiek historisch redeneren, beeldvormersschema etc.

90 minuten

open en gesloten vragen

Zet de volgende canonvensters in chronologische volgorde

1. De Patriotten
2. Johan van Oldenbarnevelt
3. Willibrord
4. Watersnood

Zet de volgende kenmerkende aspecten in chronologische volgorde

1. De Opstand in de Nederlanden en het ontstaan van een onafhankelijke Nederlandse staat.
2. Rationeel optimisme en 'verlicht denken' dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
3. Discussies over de 'sociale kwestie'
4. Opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van agrarisch-urbane samenleving

4 ( steden en staten)

1 (ontdekkers en hervormers)

2 (pruiken en revoluties)

3 (burgers en stoommachines)

Historisch redeneren

Historisch redeneren is één van de drie concepten van het vak
geschiedenis op de basisschool. Historisch redeneren is onder te verdelen
in verschillende deelvaardigheden.
Welke deelvaardigheid wordt in de volgende opdracht geoefend?

Opdracht

Individueel: waar denk je aan bij het begrip ‘CONSTITUTIONELE MONARCHIE’? Noteer dit in woorden of korte zinnen in je eigen vakje.

Individueel: draai de mindmap een kwartslag om zodat je het vakje van je buurman/buurvrouw kan lezen en verder kan aanvullen. Noteer je aanvullingen in het vakje. Doe dit ook bij de andere vakjes door telkens de mindmap een kwartslag om te draaien.

Bij elk tijdvak hoort een icoontje dat bestaat
uit een wit symbool op een achtergrond in kleur.
Kijk goed naar het icoontje hiernaast.
Naar welk deel van de tijdvaknaam verwijst
het witte symbool van het icoontje?

1. reizigers
2. ontdekkers
3. hervormers
4. regenten

Opdracht

Maak een tijdlijn met de 10 tijdvakken op schaal

Plaats de canonvensters in deze tijdvakken

Plaats de kantelpunten

De geschiedenisles

Wat weten we al?

Lesdoel op leerkrachtniveau

Motiverende opening (hoofdbeeldvormer + prikkelende vraag)
Lesdoel op leerlingniveau

Inzetten van beeldvormers

En... werkvorm historisch redeneren! (vandaag)

Algemene didactiek en vakdidactiek

didactiek = de kunst van het onderwijzen; geeft handvatten voor het motiveren van kinderen en het goed opbouwen van lessen.

algemene didactiek = toepasbaar op ieder vak en helpt een leerkracht om a.d.h.v. meer algemene leer-, werk-, en instructievormen (bijv. inzetten van wisbordjes) onderwijs te geven.

vakdidactiek = helpt kinderen om zich de unieke elementen van wetenschapsdisciplines die verwerkt zijn in de schoolvakken eigen te maken / vertaling van wetenschappelijke kennis en opvattingen uit een specifiek vakgebied naar het onderwijs

Coöperatieve werkvorm

Historisch redeneren werkvorm

Nut coöperatieve werkvormen

Coöperatief leren is een waardevolle werkwijze omdat:

- het leerlingen uitdaagt tot actief en constructief leren

- het interactie tussen leerlingen stimuleert

- verschillen tussen leerlingen worden benut als kánsen om van elkaar te leren

- het een bijdrage levert aan het realiseren van een goed pedagogisch klimaat

- leerlingen communicatie en sociale vaardigheden oefenen

- kinderen rekening (leren) houden met elkaar

Bron: Coöperatief leren in het basisonderwijs

(Mariët Förrer, Brenda Kenter, Simon Veenman)

Wanneer is een werkvorm coöperatief?

Gelijkwaardige Deelname: voor de kinderen is duidelijk wanneer en op welke wijze zij een bijdrage moeten leveren.

Individuele Aansprakelijkheid: alle kinderen moeten een openlijk individuele prestatie leveren binnen de samenwerking.

Positieve Wederzijdse Afhankelijkheid: kinderen hebben elkaar nodig om tot een goed resultaat te komen.

Simultane Interactie: alle kinderen zijn zoveel mogelijk gelijktijdig actief.

Zoek iemand die...

variant op wandel-wissel uit

Zoek de valse...

via denken-delen-uitwisselen

Zoek de valse...

1. Grote Oorlog
2. vrouwenemancipatie
3. Sarajevo
4. Blitzkrieg

Zoek de valse...

1. gifgas
2. tanks
3. kogels
4. prikkeldraad

Voor het eerst gebruikt in WOI

Zoek de valse...

1. propaganda
2. persoonsverheerlijking
3. Führerprincipe
4. werkverschaffings-project

Zoek de valse...

1. Anton Mussert
2. Anton de Kom
3. verraad
4. collaboratie

Anton de Kom: antikoloniale schrijver - schrijver over slavernij en activist voor gelijke rechten

Een paar meerkeuze vragen...

Waar vluchtte de Duitse Keizer naar toe toen bleek dat Duitsland WO1 niet meer kon winnen?

1. Nederland
2. België
3. Frankrijk
4. Groot-Brittanië

D-Day staat voor...

1. Defensive Day
2. Devil's Day
3. Decision Day
4. Democratic Day

Wat is de reden voor de aanval op Pearl Harbor?

1. Machtsvertoon
2. Uitschakelen van Amerikaanse vloot
3. Teken van bondgenootschap
4. Grondgebied vergroten

Placemat

Gisteren waren de verkiezingen

voor de Provinciale Staten.

Wat weet jij over de 

geschiedenis van het 

stemrecht?

Historisch redeneren

Pauze

Coöperatieve werkvorm

Historisch redeneren werkvorm

Historisch redeneren

Redeneren over continuïteit en verandering, oorzaken en gevolgen, overeenkomsten en verschillen, waarbij aandacht is voor:

• stellen van historische vragen;
  
• onderzoeken van historische bronnen;
  
• contextualiseren (tijd- en standplaatsgebondenheid);
  
• beweringen ondersteunen met argumenten;
  
• gebruik maken van historische begrippen (bijv. farao, feodalisme, Verlichting);
  
• gebruik maken van meta-historische begrippen (bijv. oorzaak, gevolg, verandering, aanleiding, continuïteit, tijd- en standplaatsgebondenheoid, etc.).

De influencers van toen

Wat is de rol van influencers toen en nu?

Jongerencultuur

Cuba Crisis verbeelden

Een heel spannend moment tijdens de Koude Oorlog: de Cuba crisis (1962). Open de envelop waar ‘Cuba crisis’ en lees de teksten en bekijk de afbeeldingen.

1. Beeld met je groepje de Cuba crisis uit. Zet je verbeeldingstalent in!

2. Verwerk in de foto de volgende begrippen: rode telefoon, USSR en VS, raketinstallaties.

3. Stuur de foto naar de LessonUp op het digibord.

Resultaten: Cuba Crisis verbeelden

Verschillen in... De Koude Oorlog

Hoewel het nooit tot een direct gevecht uit is gelopen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie op eigen grondgebied, gebeurde er veel ten tijden van de Koude Oorlog tussen deze landen.

Teken (en schrijf zo nodig erbij) waar de spanningen lagen tussen deze landen.

- Benoem belangrijke gebeurtenissen.

- Welke personen speelden een belangrijke rol?

- Welke bouwsels en voorwerpen zijn kenmerkend voor deze tijd
en waarom?

Een interview met... Soekarno

Vanaf de VOC-tijd was Indonesië een kolonie van Nederland. Daar kwam in het tijdvak ‘televisie en computer’ verandering in.

 

1. Bedenk eerst in een tweetal wat je al weet over kolonies.

2. Kies drie Europese mogendheden en onderzoek welke kolonies
die landen hadden.

3. Wat weet je al van Nederland en de kolonie Indonesië?

Bedenk en beargumenteer het standpunt van de Nederlanders en van de Indonesiërs.

4. Ken je Soekarno al? Zo niet, zoek dan eerst informatie over hem op.

5. Bedenk acht vragen die je hem zou willen stellen in een interview.

Tijd over? Wissel je blaadje met een andere student en probeer de vragen te beantwoorden.

Historische kinderboeken

Er bestaan veel historische boeken voor leerlingen op de basisschool.

Bekijk per boek:

1. Over welk onderwerp in de geschiedenis gaat het boek?

2. Welk tijdvak kan je eraan verbinden en waarom?
(historische context)

3. Welke historische begrippen (minimaal 5) kan je
hieraan verbinden?

4. Hoe kan je dit onderwerp koppelen met het heden?

Nut historisch redeneren

Evaluatie

van het vak

Klaar voor de toets?

Leerpaden op Its