Bijles 14.11.2024 periode 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Havo 5

Planning vandaag

• Stillezen
• Terugblik werkwoordspelling en oefenen
• Kijken en luisteren oefenen
• Aantekeningen maken

Leesboek mavo:

periode 2

Leesboek havo:

Van den vos Reynaerde

Werkwoordspelling

Korte samenvatting.

Vormen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd                                                PVTT

Persoonsvorm verleden tijd                                                              PVVT

Gebiedende wijs                                                                                     GW

Voltooid deelwoord                                                                               VD

Onvoltooid deelwoord                                                                          OD

Infinitief (hele werkwoord)                                                                 INF

Bijvoeglijk naamwoord                                                                        BN

De ham-vraag

Voor een correcte werkwoordspelling, moet je altijd eerst een belangrijke vraag stellen. Namelijk:

heb ik te maken met een persoonsvorm?

Waarom?

Deze vraag is heel belangrijk. Kijk maar.

Hier is vorige week een ongeluk gebeur...  (Vul in)

Het is een gevaarlijk kruispunt. 

Best kans dat er nog een ongeluk gebeur.. (Vul in)

Hoe spel je de pv?

PVTT

PVVT

Persoonsvorm tegenwoordige tijd (PVTT)

Ik                   Ik-vorm                             Ik word

Jij                  Ik-vorm + t                      Jij wordt

Hij/zij/het    Ik-vorm + t                      Hij wordt

Wij                Infinitief (hele ww)          Worden

Jullie            Infinitief (hele ww)           Worden

Zij                 Infinitief (hele ww)           Worden

Persoonsvorm verleden tijd (PVTT)

Zwakke werkwoorden                                                'T EX FOKSCHAAP

-de(n) of -te(n) achter de ik-vorm

werken            ik werkte             wij werkten

vertellen         ik vertelde           wij vertelden

vermelden     ik vermeldde      wij vermeldden

Sterkte werkwoorden

Verleden tijd wordt gevormd door klinkerverandering

bieden            ik bood                 wij boden

rijden              ik reed                   wij reden

Sterke werkwoorden

veranderen 

van klank.

Sterke werkwoorden

Je schrijft wat je hoort: sloeg, riep, brak, dacht, reed 
(en je gebruikt de 'gewone' spelregels als de langermaakregel!).

de(n) of te(n)?

Pas wel op bij bijzondere werkwoorden als: verhuizen

1.  hele werkwoord -en  = stam : verhuizen
2. laatste letter van de stam in 't ex-kofschip?: nee
3. dus de(n)
4. ik-vorm van werkwoord + uitgang : verhuiSde(n)

Oefening (6 zinnen)

1. Jij ..................... (worden) morgen 10 jaar.

2. Ik .......................(beleven) gisteren iets leuks.

3. Hij .....................(antwoorden) vorige week dat het goed was.

4. .................. (Nagelbijten)  startte hij zijn presentatie (od).

5. Ik ben naar de kapper ................... (zijn).

6. Hij .......................(wachten) vorige maand bij de bushalte op zijn vriendin.

Oefening (6 zinnen)

1. Jij wordt morgen 10 jaar.

2. Ik beleefde gisteren iets leuks.

3. Hij antwoordde vorige week dat het goed was.

4. Nagelbijtend  startte hij zijn presentatie (od).

5. Ik ben naar de kapper geweest.

6. Hij wachtte vorige maand bij de bushalte op zijn vriendin.

Aantekeningen maken

• Je krijgt het journaal te zien over 3 onderwerpen;
• Je maakt aantekeningen tijdens het kijken en luisteren.

1. Onderwerpen journaal

• Inleiding
• Felle discussie over onrust in Amsterdam
• Geen treinen door staking
• Blokker failliet
• Slot

1. Welke aantekeningen heb jij gemaakt?

• Inleiding
• Felle discussie over onrust in Amsterdam
• Geen treinen door staking
• Blokker failliet
• Slot

Verrijk je woordenschat!

Leerdoel

Aan het einde van deze les ben jij in staat om je woordenschat te vergroten.

Vertel de leerlingen wat ze aan het einde van deze les zullen kunnen.

Wat weet jij al over woordenschat?

Wat is woordenschat?

Woordenschat is de kennis van woorden in een taal. Het gaat om de betekenis en het gebruik van woorden.

Leg kort uit wat woordenschat betekent.

Waarom is woordenschat belangrijk?

Een goede woordenschat is belangrijk om goed te kunnen communiceren en begrijpen wat anderen zeggen. Het vergroot ook je leesvaardigheid en je vermogen om nieuwe informatie te begrijpen.

Leg uit waarom woordenschat belangrijk is.

Hoe kun je je woordenschat vergroten?

Je kunt je woordenschat vergroten door veel te lezen, te luisteren naar anderen, nieuwe woorden op te zoeken en te oefenen met het gebruiken van nieuwe woorden.

Geef de leerlingen tips over hoe ze hun woordenschat kunnen vergroten.

Verrijk je woordenschat!

Kom je een onbekend woord tegen?

Schrijf dit op in je woordenschatboekje.

Iedere bijles bespreken wij deze woorden.

Zelfstandig werken

Je kiest uit:

*drillsteroefeningen;

*lezen.

--> onbekende woorden (woordenschatschrift!).

Andere vormen

Ik heb een Big Mac gegeten .                               VD

Kwijlend nam ik een hap                                        OD

Ik heb zin om een Big Mac te nemen                INF

Geef me eens een Big Mac!                                   GW

Ik eet mijn zojuist gekochte Big Mac                BN

Voltooid deelwoord (VD)

Begint vaak met BE-, GE-, VER- of ONT-.

Eindigt op:   -EN, -D, -T

Twijfel je tussen -d of -t,  gebruik dan weer  't ex-kofschip

Ik heb een Big Mac gegeten, want die was afgeprijsd.          

Mijn Big Mac was verbrand. Het vlees leek gekookt.           

Onvoltooid deelwoord

geeft aan dat je iets doet, terwijl je ook iets anders doet.

Geeft aan hoe iets gebeurt.

Hele werkwoord + een D

Kwijlend nam ik een hap. 
Pratend met volle mond zag ik hem vies naar me kijken.

Infinitief

is het hele werkwoord.

Verandert niet bij veranderen van tijd  (het is tenslotte geen pv!)

Ik heb zin om een Big Mac te eten.      

Ik had zin om een Big Mac te eten.  

Gebiedende wijs

Wordt gebruikt als het om een  gebod of bevel gaat.

Staat op de eerste plaats in de zin.

Heeft geen onderwerp bij zich.

Altijd ik-vorm

Geef me een Big Mac!

Braad ze bruin, die frietjes!

Bijvoeglijk naamwoord

zegt iets over een zelfstandig naamwoord

schrijf je zo kort mogelijk

Ik eet mijn zojuist gekochte Big Mac.

                                   

QUIZ!

Het gebeur... regelmatig dat men fouten maakt in werkwoordspelling.

1. gebeurd
2. gebeurt
3. gebeurdt

De (aanbranden) aardappels zijn weggegooid.

1. aangebranden
2. aangebrandde
3. aanbrandende
4. aangebrande

(vinden) alsjeblieft die bankpas terug, voor er misbruik van wordt gemaakt.

1. Vond
2. Vindt
3. Vind

(Worden) je broer later piloot?

1. Word
2. Wordt