BG1 - Module 2 - Les 4

• Beroepsgericht
• MBO
• Studiejaar 1

Beroepsgericht 1

Module 2 - Les 3

Lesindeling BG1 - Module 2

De lessen zijn vormgegeven op basis van de theorie uit het boek Methodiek (thema 1 en 2)

• Lesweek 1: Hoofdstuk 1 - Sociaal-Agogisch werk

                               Hoofdstuk 2 - Werken in de maatschappelijke zorg

• Lesweek 2: Hoofdstuk 3 - Ontwikkelingspsychologie, wat is dat?
  
• Lesweek 3: Hoofdstuk 4 - Baby’s en peuters
  
• Lesweek 4: Hoofdstuk 5 - Kleuter en schoolkind
  
• Lesweek 5: Hoofdstuk 6 - Puber en adolescent
  
• Lesweek 6: Hoofdstuk 7 - Volwassene en oudere
  
• Lesweek 7: Hoofdstuk 8 - Problemen in de ontwikkeling deel 1 
• Lesweek 8: Hoofdstuk 8 - Problemen in de ontwikkeling deel 2
  

Lesverloop

De lessen:

• (ongeveer) 1 uur theorie (uitleg/input/opdrachten)
• 30 minuten werken aan meetmoment Levenslijn

Vandaag

Vandaag behandelen we de kleuter en het schoolkind.

Boek: Methodiek

Thema 2: Oriëntatie op de mens en zijn ontwikkeling

Hoofdstuk 5: Kleuter en schoolkind (4-12 jaar)

Kleuter en schoolkind

Kleuter >  4 tot 6 jaar

Schoolkind >  6 tot 12 jaar

Ontwikkelingsaspect	De ontwikkeling
Lichamelijke ontwikkeling	Lichamelijke groei of achteruitgang, motorische ontwikkeling, zintuiglijke ontwikkeling.
Cognitieve ontwikkeling	Ontwikkeling van het denken, het geheugen en de taal. Ook wel: verstandelijke ontwikkeling.
Sociale ontwikkeling	Ontwikkeling van de omgang met anderen, ontwikkeling van acceptatie van anderen en ontwikkeling van sociaal gedrag.
Persoonlijkheidsontwikkeling	Vorming van de eigen identiteit, ontwikkeling van de eigen wil, de eigen opvattingen en de ontwikkeling van mannelijk en vrouwelijk gedrag.
Emotionele ontwikkeling	Ontwikkeling van gevoelens van (basis)vertrouwen en veiligheid.
Seksuele ontwikkeling	Ontwikkeling van seksueel gedrag, ontwikkeling van lichaams- en lustbeleving, ontwikkeling van waardering voor eigen lichaam.

Lichamelijke ontwikkeling

Kleuter: De benen worden in verhouding korter omdat de romp sneller groeit. 

Tot ongeveer 10 jaar zijn jongens wat groter dan meisjes, daarna gaan meisjes flink groeien.

Meisjes groeien over het algemeen eerder uit tot vrouw, dan een jongen tot een man

• Bij schoolkinderen (6-12 jaar) ontwikkelt de fijne motoriek: knopen dichtdoen, veters strikken en binnen de lijntjes kleuren.

• Ook in de grove motoriek is een vooruitgang te zien: lichaam beter leren beheersen, rennen zonder te vallen en goed kunnen klimmen.

Cognitieve ontwikkeling kleuter (4-6 jaar)

Het denken & leren op school

Fantasiedenken

• Fantasie speelt bij kleuters nog een grote rol.
• Ook jokken is een voorbeeld van fantasiedenken: kleuters vertellen zonder opzet onwaarheden.

Taakgericht werken

• Ze vinden het fijn een taak(je) te krijgen waaraan ze met aandacht kunnen werken. 
• Het geeft ze een goed gevoel als ze het af hebben en weer een stap verder zijn gekomen. 
• Taken moeten daarbij wel zijn aangepast op de leeftijd van het kind (andere taakjes voor een kind van 6 en een kind van 12).

Wat denk jij dat er in de cognitieve ontwikkeling van het schoolkind centraal staat?

Cognitieve ontwikkeling schoolkind (6-12 jaar)

Het denken & leren op school

Realiteitsdenken

• Bij schoolkinderen maakt het fantasiedenken plaats voor realiteitsdenken.
• Schoolkinderen staan met beide benen in de wereld en zien de zaken zoals die werkelijk zijn.
  
• Het realiteitsdenken kan het schoolkind bang maken. Bijvoorbeeld: Tobias’ ouders zijn gescheiden. Het schoolkind vraagt zich af wat hem allemaal kan overkomen. Het gebeurt nogal eens dat jonge schoolkinderen door angstige vragen niet kunnen slapen.

Prestatiegericht zijn

• Het taakgericht werken laat zien dat schoolkinderen prestatiegericht zijn: het kind wil dingen goed doen, goed kunnen.

Cognitieve ontwikkeling

Leren buiten school

• Kinderen leren ook van ouders, vriendjes, broers/zussen van alles over
    zichzelf, anderen en de wereld.
    - Maar ook door het lezen van boeken, computeren etc.

• Oudere schoolkinderen hebben vaak belangstelling voor games en tv-programma’s die bedoeld zijn voor oudere kinderen en volwassenen.
  - Dit is niet altijd aan te raden. Sommige kinderen denken dat het er in de
     echte wereld ook zo aan toegaat.

Wat vind jij?
Wordt er vanaf jongs af aan niet té veel druk gelegd op het presteren van kinderen?

Helemaal mee eens

Eens

Neutraal

Oneens

Helemaal mee oneens

Sociale- en persoonlijkheidsontwikkeling

Kleuter (4-6 jaar)

• Ieder kind vindt het fijn als volwassenen zijn inspanningen en resultaten waarderen. 
• Het kind is er trots op als je hem bijv. een complimentje geeft.
• Een kleuter krijgt steeds meer zelfbesef, maar hij beseft daarmee ook hoe klein hij zelf nog is.

• Is in staat tot sociaal gedrag: met anderen mee kunnen leven, anderen helpen en met anderen delen. 
• Er is bewustzijn bij de kleuter dat hij zelf een individu is, los van anderen.

• Een kleuter speelt het liefst met anderen. Rollenspelen waarbij het kind situaties en anderen nabootst. 
• De kleuter gebruikt daarin zijn fantasie: een rij stoelen wordt bijv. een trein.

Sociale- en persoonlijkheidsontwikkeling

Schoolkind (6-12 jaar)

• In sociaal opzicht leeft het schoolkind in drie milieus: Thuis, op school, in zijn vriendenkring.
• Het oudere schoolkind richt zich steeds meer op leeftijdsgenootjes en steeds minder op het gezin. Hoe ouder het kind wordt, des te belangrijker het voor hem is bij ‘de groep’ te horen. Dit leidt tot conformisme: het kind past zich aan

• Wanneer een schoolkind te maken krijgt met een nare gebeurtenis, is de kans aanwezig dat hij daarover piekert/zich angstig voelt. Betrek het kind bij nare gebeurtenissen: wat een kind niet weet, gaat een kind namelijk bedenken. 
  
  
• Schoolkinderen zijn vaak uren bezig met constructiespeelgoed: inrichten van een poppenhuis, met Duplo, Lego of K’nex. 

Belangrijk in de sociale- en persoonlijkheidsontwikkeling

Rollenspelen = Spellen waarin situaties worden nagebootst (vader en moedertje), hierbij wordt de fantasie gebruikt

Constructiespel = inrichten poppenhuis, spelen met Duplo/Lego. Ook hierbij wordt de fantasie gebruikt.

Conformisme = Het aanpassen aan de groep om ‘erbij’ te horen

Pesten

Wat is het verschil tussen plagen en pesten?

Pesten

Pesten is een veelvoorkomend probleem onder schoolkinderen!

Verschil plagen en pesten:

Plagen: beide partijen zijn gelijkwaardig aan elkaar. 

Pesten: het met opzet structureel, lichamelijk en geestelijk kwetsen van een ander, die zich in een minder sterke positie bevindt.

Pesten is een groepsprobleem; het heeft alles te maken met de sfeer die in een groep hangt. Dit betekent niet dat pesten niet voorkomt bij een positieve sfeer in een groep!

Ben jij vroeger wel eens gepest?

Heb jij vroeger wel eens iemand anders gepest?

Sociale- en persoonlijkheidsontwikkeling

Omgaan met volwassenen

• Voor schoolkinderen spelen volwassenen een belangrijke rol in het leven.
    Denk aan leerkrachten, ouders, familie, sportcoaches etc.

• Hoe kinderen naar volwassenen kijken, laat ook een ontwikkeling zien.
    * Bijvoorbeeld: een jonger kind (± 6 jaar) kijkt tegen alle aardige volwassenen op, simpelweg
        omdat zij zo veel meer kunnen en weten.
     * Een iets ouder kind (± 8 jaar) een volwassene omdat deze een bepaalde positie heeft. 
     * Een ouder kind (± 10 jaar of ouder) kind luistert pas naar een volwassene als die zich eerst
        persoonlijk heeft 'bewezen'.
        Begeleiders en leerkrachten worden beoordeeld op hun doen en laten. Een ouder
        schoolkind ervaart het gezag van volwassenen dus niet meer als vanzelfsprekend.

Emotionele ontwikkeling

• In de kleuterfase (4-6 jaar) begint het zelfbeeld te ontwikkelen
• Zelfbeeld = het geheel van opvattingen en overtuigingen dat iemand over zichzelf heeft
  opgebouwd door alles wat hij heeft waargenomen en ervaren

• Een kind leert wie hij is door wat anderen tegen hem zeggen en door hoe anderen zich gedragen.
  
• Uitspraken ouders zijn hierin van groot belang. Bijvoorbeeld: ‘ik vind het goed hoe je dat doet’ of ‘dat vind ik lief van je’ /  ‘jij bemoeit je overal mee’ of ‘ik vind jou niet lief’

Het is belangrijk kinderen gerichte complimentjes en feedback te geven. Een kind moet bovendien gevoel krijgen voor oorzaak en gevolg, en leren om te gaan met teleurstellingen. 

Schaamtegevoelens en schuldbewustzijn

Een kleuter ontwikkelt schaamtegevoelens en schuldbewustzijn. Een kleuter heeft goed door dat hij straf en beloning op zichzelf moet betrekken. 

Een kleuter gaat er vanuit dat iets wat niet mag, nooit mag.

Bijvoorbeeld: iets afpakken mag niet, dus mag dit nooit.

Seksuele ontwikkeling - baby

(herhaling vorige week)

• Orale fase =
  
• Het onderzoeken/ontdekken via de mond.
  
• Dit geeft de baby een rustig/bevredigend gevoel.
• (ong. 1,5 jaar) zoekt zijn/haar geslachtsdeel doelgericht op vanuit nieuwsgierigheid.
  

Peuters (2 à 3 jaar) ontdekken ook of ze zelf een jongen of meisje zijn en stellen vragen over seksualiteit.

Vanaf 3 jaar zoeken peuters grenzen op door het zeggen van vieze woorden of zich overal op elk moment uit te kleden.

Anale fase =

Het prettige gevoel leren kennen wat je hebt als je poept; dit heeft met de anus te maken en hoort bij de zindelijkheid.

Seksuele ontwikkeling

• Kleuters ontwikkelen interesse en nieuwsgierigheid naar:
    - Geslachtsdelen
    - Waar baby’s vandaan komen (denk hierbij ook aan het spelen van doktertje)

• 6 – 9 jaar maakt geslacht speelmaatje niet uit
  

• Bij 10 jaar verandert dit..
  

• Na 11e levensjaar gaat dit weer langzaam veranderen
  

Seksuele ontwikkeling

Verwerkingsopdrachten

Thema 2 - Hoofdstuk 5

In het boek Methodiek via je online licentie ThiemeMeulenhoff maak je onderstaande opdrachten:

Verwerkingsopdrachten niveau 3/4

Opdracht 4
 

Wanneer je dit af hebt laat je dit bij de docent checken. 

Werken aan het meetmoment

BG1 en meetmoment levenslijn

Je gaat met een groep van minimaal 2/maximaal 3 studenten een levenslijn maken. Een levenslijn is één lijn waarop alle leeftijden (ontwikkelingsfasen) worden genoteerd.

De levenslijn loopt van 0 tot 100 jaar. Alle ontwikkelingsaspecten en ontwikkelingstaken moeten hierin worden beschreven per ontwikkelingsfase. In de lessen BG wordt hier aandacht aan besteed.

Raadpleeg bij deze opdracht ook je boek Methodiek (thema 2).

Naast de levenslijn maak je een verslag. Hierin werk je de informatie die op de levenslijn staat genoteerd, verder uit.

BG1 en meetmoment levenslijn

Wat komt er in de levenslijn aan bod:

- Je benoemt met welke groepsgenoten je de opdracht hebt gemaakt;

- Je maakt online/op papier een levenslijn van 0-100 jaar;

- Je noteert alle ontwikkelingsfasen op de levenslijn, met de bijbehorende leeftijden;

- Je noteert alle ontwikkelingsaspecten per ontwikkelingsfase op de levenslijn;

- Je noteert per ontwikkelingsaspect een bijbehorend voorbeeld van een ontwikkelingstaak;

- Je maakt een verslag waarin je de informatie van de levenslijn verder uitwerkt;

- Je noteert alle informatie in eigen woorden. Bij een te hoge plagiaatscore wordt dit gezien als fraude.

Kijk goed naar de criteria zodat je weet waar je inhoudelijk op beoordeelt wordt.