Hst 5 Slaapstoornissen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Slaapstoornissen

week	onderwerp	TM
1	Angststoornissen	GGZ deel 1, module 6
2	Obsessief Compulsieve Stoornis	GGZ deel 1, module 6
3	Psychotrauma of stressstoornis	GGZ deel 1, module 6
4	Eetstoornissen	GGZ deel 2, module 2
5	Kerstquiz + GGZ

week	onderwerp	TM
	Kerstvakantie
6	Slaapstoornissen	GGZ deel 2, module 3
7	Verslaving	GGZ deel 2, module 2
8	Hechtingsstoornissen
9	Ziekte van Korsakov

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

1. Wat een normaal slaappatroon is.​
2. Waarom we slapen. ​
   
3. Welke vier factoren van invloed zijn op slapen. ​
   
4. Het verschil tussen in- en doorslaapstoornissen.​
   
5. Oorzaken voor overmatige slaperigheid overdag. ​
   
6. Verschillende behandelingen voor slaapstoornissen. ​
   

​

​

​

Hoeveel uur slaap
jij gemiddeld?

Wat gebeurd er als
je niet slaapt?

Slapen

Slaap is nodig voor goed lichaamsfunctioneren​

​

Slaaponthouding => psychische / lichamelijke verschijnselen ​

• Verhoogde prikkelbaarheid ​
  
• Hoofdpijn ​
  
• Coördinatiestoornissen ​

Hoe vallen we in slaap?

Wat gebeurd er?

Wat zijn de stappen?

Bespreek dit met je buurman/vrouw

Fysiologie van het slapen

Normaal in slaap vallen: ​

• Moe gevoel, prikkende ogen, concentratieverlies, onbedwingbaar gapen​
• Ogen vallen dicht, bewustzijn verlaagt​
  
• Prikkels van buiten merk je niet meer​
  
• Spieren verslappen, ademhaling en pols vertragen, bloeddruk daalt​
  
• Celstofwisseling neemt af ​
  
• Hersenen blijven actief ​

Slaapcyclus

stadium 1 t/m 4: ​Non-REM slaap

stadium 5:            REM-slaap = Rapid Eye Movement =                       

                                   droomslaap ​

​

1 slaapcyclus = alle 5 stadia doorlopen​

​

Per nacht 4-5x slaapcyclus  

Stadium 1: ​

Tussen waken en slapen, je wordt makkelijk wakker ​
‘ontspannen waaktoestand’​

​

Stadium 2:​

Langzame oogbewegingen​

Hersengolven vertragen 

​Stadium 3: ​

tragere hersengolven​

​

Stadium 4: ​ ​

Diepe slaap, spieren volledig verslapt​

Stadium 5:

REM slaap

​

Wat zijn de kenmerken van de REM slaap?

REM slaap

Spieren blijven verslapt​

Ademhaling sneller / onregelmatiger ​

Bloeddruk en polsfrequentie stijgen​

Schommelingen lichaamstemperatuur ​

Snelle oogbewegingen ​

​

Hersenen vertonen grote activiteit => lijken wakker => paradoxale slaap​

Droomslaap ​

Functies slapen

1. Hormoonveranderingen in nacht: ​bevordert groei weefsels, stimuleert eiwitsynthese ​
2. Minder adrenaline en cortisol ​=> lager glucosegehalte. Eind van de nacht neemt productie weer toe => energie voor de dag​
3. ​Reparatie van cellen en weefsels (fysiek herstel)
4. Indrukken verwerken van overdag ​
5. Dingen die je overdag geleerd hebt opslaan in geheugen​

Factoren die de slaap beïnvloeden

1. Leeftijd ​
   
2. Omgevingsfactoren ​
   
3. Invloed van voeding​
   
4. Verstoring van de biologische klok ​
   

​

Schrijf op hoe deze 4 factoren de slaap beïnvloeden. ​

Leeftijd: baby slaapt veel, ouderen minder

Omgeving: geluiden/lawaai. heel warm of juist koud, licht

Voeding: cafeine, alcohol. melk juist helpt met inslapen

Biologische klok: jetlag, ploegendienst

In- en doorslaap stoornissen

Lichamelijke oorzaken:

snurken, het slaapapneusyndroom, restless leg syndroom, nachtelijke spiertrekkingen en slaapverstorende symptomen bij ziekte. 

Psychische oorzaken:

stress, posttraumatische stressstoornis en depressiviteit.

Slaap apneu

• Zachte gehemelte en keelspieren vallen samen​
  
• Luchtwegen blokkeren​
  
• Inademing stopt​
  
• (obstructief)slaapapnoesyndroom (OSAS) bij >30x per nacht ademstilstand van 10 sec of langer​
  
• Ademstilstand vooral tijdens diepe slaap en REM slaap ​
  
• Gevaar = zuurstoftekort, CVA, hartinfarct, nachtelijk overlijden ​

Slaapapneu

Behandeling slaapapneu

Neusmasker ​(C-PAP)

Operatieve correctie​

Bitjes ​

Rusteloze benen (restless legs)

• Kriebelende / tintelende / krampende / jeukende benen ​
  
• MOET benen bewegen ​
  
• Onbekende oorzaak​
  
• Vaker bij: ijzer/foliumzuur tekort, zwangerschap, DM, Parkinson, schildklieraandoeningen ​
  

​

Behandeling: gezonde leefstijl, warm baden, massage benen, medicijnen​ (medicatie voor Parkinson, pijn of epilepsie)

Nachtelijke spiertrekkingen

Spierschokjes die tot 2 uur aanhouden ​

​

Moeilijk te behandelen​

Medicatie: clonazepam / anti-epileptica 

Ziekteverschijnselen die slaap beïnvloeden

• Chronische pijn​
• Jeuk (allergie /nierfunctiestoornis)​
• Koorts​
  
• Benauwdheid​
  
• Hoesten​
  
• Misselijkheid​
  
• Volle blaas ​
  
• Hormonale stoornissen ​

Psychisch

• Stress => niet kunnen ontspannen ​
  
• Angst veroorzaakt vaak stress ​
  
• Meer adrenaline => minder ontspanning​
  
  
• Vaak slaapstoornissen bij: ​
  
• Angststoornissen, persoonlijkheidsstoornissen, schizofrenie, PTSS, depressie ​

Overmatige slaperigheid overdag

Door slecht slapen ‘s nachts​

Te weinig prikkels om je wakker te houden​

​

Narcolepsie => neurologische stoornis ​(zie filmpje)

     Aanvallen van onbedwingbare slaap van 2-10 minuten (REM slaap)​

     Spierslapte

     Slaapverlamming => niet bewegen/spreken vlak voor in slaap vallen of         opstaan ​

Opdracht

Lees in het boek Pathologie HST 5 vanaf kopje 'behandeling van slaapstoornissen'.

Maak TM opdracht 4 t/m 7