10.1 Conservatisme en politiek liberalisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

10.1 Conservatisme en politiek liberalisme

Conservatisme en politiek liberalisme

Doelen

Aan het einde van de les kan ik:

• De restauratie verklaren
• Het conservatisme en politiek liberalisme herkennen
• De politieke ontwikkelingen in Nederland beschrijven

Kenmerkend aspect

Opkomst van de politiek-maatschappelijke stromingen: nationalisme, liberalisme, socialisme, confessionalisme, feminisme

Burke

Edmund Burke waarschuwt voor gevolgen Franse Revolutie

Burke: politiek moet zich geleidelijk ontwikkelen, niet abrupt veranderen

Acties van Jacobijnen en Napoleon gaven hem gelijk

Autoritaire orde deelt in Wenen deze mening: start van de Restauratie

Conservatief

Restauratie is tijdelijke overwinning van het conservatisme: 'terugkeer naar een traditioneel bestuur zorgt voor stabiliteit en veiligheid' 

Verlichtingsidealen verdwijnen echter niet: 'geloof in fundamentele rechten als vrijheid van meningsuiting en vergadering' 

Rijke burgerij blijft vóór vrijheid van overheidsbemoeienis en vóór betrokkenheid (rijke) burgers:

Politiek liberalisme 

Economisch liberalisme

Revoluties

Sluimerend verlangen naar democratie leidt tot revoluties

1820: Spanje

1830: Belgische onafhankelijkheid

1830: Juli-monarchie

1848: Europese revoluties

John Stuart Mill: iederéén moet vertegenwoordigd worden 

Het Koninkrijk der Nederlanden

1795 - 1806: Bataafse Republiek
1806 - 1810: Koninkrijk Holland olv Lod. Napoléon
1810 - 1814: Holland ingelijfd door Frankrijk en verdeeld in 9 departementen olv Lebrun 

positief: gelijkheid voor de wet / godsdienstvrijheid / adequate ambtenarij / burgerlijk huwelijk

negatief: censuur / conscriptie / tiercering staatsschuld / economische malaise > 

roep om orde en rust > koning Willem I (zoon stadhouder Willem V)

Koning Willem I

Koninkrijk der Nederlanden: 

Nederland en Belgie (+kolonien)

Nederland

1815: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

Nederland wordt een eenheidsstaat en een constitutionele monarchie

Verkiezingen voor de Tweede Kamer verlopen via censuskiesrecht én getrapt

Koning benoemde Eerste Kamer én kon Koninklijke besluiten nemen

Thorbeckes grondwet(1848) zorgt voor liberale vrijheden en afname macht koning

Koning Willem II

Een nieuwe grondwet