4. Pruiken en Revoluties Lodewijk XIV

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H4: Pruiken en Revoluties:

Lodewijk XIV

Deze les:

• Bespreken huiswerk opdrachten
•  Uitleg begrip: absolutisme
• herhaling standen
• aan de slag met opdrachten

Aan het einde van deze les:

... Heb je laten zien wat je weet over Lodewijk XIV

... Kun je uitleggen waarom het hoofdstuk met hem begint.

... Weet je weer welke 3 standen er ook alweer waren.

... weet je wat een absoluut vorst is en wat absolutisme betekent.

Lodewijk XIV

Waarom zou dit hoofdstuk beginnen met Lodewijk XIV wat heeft hij met het ontstaan van revoluties te maken?

Lodewijk XIV: Jeugd

• Frankrijk heeft het moeilijk (1649)
• belastingen verhogen leid tot opstanden
• adel + inwoners van Parijs spannen samen tegen de koning.
• Lodewijk moet vluchten op 11 jarige leeftijd.
• eerste minister kardinaal Mazarin zorgt voor verdeeldheid hierdoor stopt de opstand en is de troon gered.
• Lodewijk XIV wordt op 15 jarige leeftijd gekroond in Reims.
• Regeert vanaf 1661 alleen, ministers voeren alleen nog uit wat de koning wilde. 

Absolutisme

Manier van regeren waarbij de vorst alle macht in handen heeft omdat God hem die macht gegeven heeft.

Waarom past het absolutisme goed bij deze tijd denk je?

Waarom is het bijzonder dat de adel en de inwoners van Parijs samen in opstand kwamen tegen de koning?

Wie betalen er de belasting in die tijd eigenlijk?

Lodewijk vs de Adel

• hoge adel is niet te vertrouwen
• nieuw paleis buiten Parijs (hekel aan Parijs)
• veel activiteiten, adel goed in de gaten houden
• doe je niet wat de koning wil? 'lettre de cachet' en zonder pardon in de gevangenis. 

Waarom past het lettre de cachet van Lodewijk goed bij het absolutisme?

Lodewijk vs de economie

• Colbert --> van burgerlijke afkomst
• 1. Fransen moeten meer geld gaan verdienen
• 2. innen van belastingen moet beter gaan. 

Waarom zou Lodewijk wel naar Colbert hebben willen luisteren?

Standen:

1. Geestelijkheid mensen in dienst van de kerk (geen belasting)
2. adel mensen met een adellijke titel, bijvoorbeeld graven en hertogen (geen belasting)
3. de rest van de bevolking, alles wat overblijft. Burgers, boeren, enz. (wel belasting)

Hoe zou Lodewijk het innen van de belastingen het makkelijkst hebben kunnen verhogen?

Belasting:

• rijke mensen kochten adellijke titels zodat ze geen belasting meer hoefden te betalen.
• dit wordt verboden
• strenge controle op betaling
• beleid werkt maar koning geeft de inkomsten net zo snel weer uit. 

Lodewijk vs de Hugenoten

• edict van Nantes terugdraaien, geen godsdienst vrijheid meer
• Hugenoten moeten weer katholiek worden en mogen bijvoorbeeld bepaalde beroepen niet meer doen. 

Lodewijk vs Europa

• op jacht naar meer roem en glorie door oorlogen
• Europese heersers tegen zich in het harnas
• enorme schulden.  

Wat laat hij achter?

• 54 jaar geregeerd
• adel politiek uitgeschakeld
• belastinginning verbeterd, economie moderner
• voorbeeld op het gebied van kunst en cultuur.
• gewone mensen betalen steeds meer belasting, zodat de koning kon doen wat hij wilde
• ontevreden volk dat modder gooit op zijn begrafenis. 

Oorzaken voor het ontstaan van een opstand/ revolutie?

Aan de slag:

• Maak van paragraaf 4.1: opdr. 3, 4, 5, 7, 8

• Lees paragraaf 4.2 door en noteer van de volgende personen hun denkbeelden: John Locke, Montesquieu
• Leg in je eigen woorden uit wat de Verlichting inhield.