Filosofie 4: Stoïcisme

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Stoïcisme

Lesdoel

Je begrijpt de basisprincipes van het stoïcisme 

Je kunt hier kritisch over reflecteren.

Je kan in jouw eigen woorden uitleggen wat de stoïcijnse tweedeling in de wereld betekent.

De tweedeling: wat binnen mijn macht ligt en wat erbuiten.

Stoïcisme?

Wat was Ethiek ookalweer?

Introductie - Stoïcisme

Stoïcisme is een oude Griekse filosofie is die rond 300 v.Chr. werd opgericht door Zeno van Citium (335 v.Chr. - 262 v.Chr, Athene).

Het doel van het stoïcisme is om een deugdzaam en vredig leven te leiden, ongeacht externe omstandigheden.

Belangrijke Concepten:

• Controle: Wat kunnen we wel en niet controleren? Stoïcijnen geloven dat we alleen controle hebben over onze eigen gedachten en daden.
  De tweedeling: wat binnen mijn macht ligt en wat erbuiten.
• Natuur: Het leven volgens de natuur en rationaliteit.
• Deugd: De belangrijkste deugden van het stoïcisme zijn wijsheid, moed, rechtvaardigheid en zelfbeheersing.

"Goede mensen doen goede daden"

Belangrijke filosofen

Zeno

Epictetus

Seneca 

 Marcus Aurelius

Marcus Aurelius

• Keizer van het Romeinse Rijk  van 161 tot 180.
• "Goede Keizer"
• Ta eis heauton - Meditaties (egodocument)

“Het geluk bestaat erin dat je jezelf een goed lot toewijst. En een goed lot is: een goede houding van de ziel, goede motieven, goede daden.”

• “Laat de voorstelling van je leven als geheel je niet in de war maken.
  Herinner jezelf eraan dat het niet de toekomst is die je bezwaart en ook niet het verleden, maar altijd het heden.
  En dat schrompelt ineen als je het afgrenst, en je het redelijk denken duidelijk maakt dat het tekortschiet als het zich tegenover dat geïsoleerde ogenblik niet kan handhaven.”

Fragment

Alles wat er gebeurt, gebeurt omdat het zo moet zijn. Als je nauwkeurig waarneemt, zult je zien dat dit waar is. Ik bedoel niet alleen dat de gebeurtenissen in een bepaalde volgorde plaatsvinden, maar ook dat zij rechtvaardig zijn, alsof er iemand is die schenkt wat u toekomt. Blijf dus nauwkeurig toekijken en laat alles wat je doet vergezeld gaan van goedheid in de wezenlijke betekenis van het. .

• Wat zegt Marcus Aurelius hier?

LEESTIP:

Wat is geluk voor jullie

2 minuten denktijd

Iedereen moet zijn antwoord delen!

 Opdracht

• In groepjes van 2 of 3
• Zoek de belangrijkste 10 principes op van het stoïcisme
• Wat is de oorsprong van het woord "stoa"
• Hoe zou je de stoïcijnse principes kunnen toepassen in je eigen leven?
• Kies 5 principes uit, bedenk voor ieder principe minimaal 1 argument voor en een argumenten tegen de principes
• Antwoorden presenteren - klassikale bespreking

Benoem eens een tegenslag die je recentelijk hebt gehad. Benoem kort hoe je met deze tegenslag omging.

Wat van deze tegenslag ligt binnen jouw macht?
Wat erbuiten?
Hoe had je er anders mee om kunnen gaan?

Dus: wat ligt volgens de stoïcijnen binnen onze macht en wat ligt erbuiten?

Bewustwording en oefening

Een stoïcijn ben je niet van de ene op de andere dag. Het belangrijkste is dat je je bewust wordt van onder anderen jouw cirkel van invloed. 

Daarnaast is het belangrijk om dat bewustzijn continu "bij te houden" door bijvoorbeeld een journal bij te houden, mantra's te ontwikkelen en oefeningen te doen. 

Maar uiteindelijk kan stoïcimse de ultieme "ontzorging" zijn. Wanneer je je enkel nog druk gaat maken om de dingen waar jij invloed op hebt en de rest los kunt laten, vind je de ultieme innerlijke rust.

Opdracht:

Maak voor jezelf een Cirkel van invloed en betrokkenheid die op dit moment voor jou van toepassing is

Oefeningen

Open de link op de volgende slide en zoek een (of meerdere) oefeningen die jij kunt gaan toepassen.

https:

Benoem een oefening uit de lijst die je aanspreekt en gaat proberen
geef ook aan waarom deze je aanspreekt.

Stoïcisme als leefstijl

-  Stoïcisme maakt je veerkrachtiger en beter bestand tegen stress.
- Je leert obstakels zien als kansen om te groeien, waardoor je niet snel ontmoedigd raakt.
- Je schept een krachtige band met je innerlijke zelf waardoor je je identiteit verder ontwikkeld

- Het vinden van kalmte en rust, zowel lichamelijk, mentaal als spiritueel.

- Dankbaarheid; wat je ook overkomt, negatieve ervaringen geven ook kracht, wijsheid en wilskracht.

- Besteed de tijd die je hebt aan een zo vervuld mogelijk leven met gezond respect voor het leven en de dood. 

- Continu verlangen naar kennis en wijsheid zonder de invloed van het Ego.

- Je creëert je eigen rol in de samenleving op basis van wat jij belangrijk vindt in het leven.

-Kalmte om te aanvaarden wat je niet kunt veranderen, moed om te veranderen wat je kunt veranderen & wijsheid om tussen deze het onderscheid te kunnen maken.

Er zijn geen "spelregels" of goed of fout. Je hoeft enkel verantwoording tegenover jezelf af te leggen op basis van je ethiek en filosofie.

Zou jij als Stoïcijn willen leven?

Jazekers

Nee bedankt

Meer vragen over Stoïcisme of filosofie in het algemeen?

Alwin maakt graag tijd voor je!