8/9. 4 hersenen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

startvraag

Bij een operatie kan een patiënt plaatselijk verdoofd worden zodat hij op die plek geen pijn voelt. De patiënt is dan nog gewoon bij bewustzijn.

a  Welke zenuwcellen worden bij een plaatselijke verdoving verdoofd? Leg je antwoord uit.

Wanneer een patiënt in zijn been een snee heeft die moet worden gehecht, wordt de huid plaatselijk verdoofd. Bij een grotere operatie aan het been is een verdoving van de huid niet voldoende. Een arts verdooft dan de schakelcellen. Hierdoor is het gehele been verdoofd, maar de patiënt is wel bij bewustzijn.

b Waar plaatst de arts de verdoving om het been volledig te verdoven? Leg je antwoord uit.

Deze manier van verdoven kan niet worden gebruikt voor een operatie aan een arm. De verdoving zou dan hoger in het ruggenmerg moeten worden ingespoten. Dit zou niet alleen de arm verdoven, maar ook andere belangrijke organen.

c Geef een voorbeeld van een belangrijk orgaan dat dan ook zou kunnen worden verdoofd.

a. De gevoelszenuwencellen worden verdoofd. Wanneer gevoelszenuwcellen geen impulsen meer kunnen geleiden, voel je geen pijn.

b. De arts plaats de verdoving in het ruggenmerg van de onderrug. Wanneer schakelcellen geen impulsen meer kunnen geleiden, komen de impulsen vanaf de gevoelszenuwencellen niet bij de hersenen aan. Je voelt dan geen pijn. (In de onderrug komen de gevoelszenuwcellen van de benen aan.)

c. Voorbeelden van juiste antwoorden: de longen, het hart, de ademhalingsspieren.

3|4  hersenen

hersenen

 hersenenstam

automatische functies

doorgeven impulsen

impulsen voor belangrijke levensfuncties
hartslam , ademhaling, bloeddruk, temperatuur

verbinden

ruggenmerg met hersenen

zintuigen van je hoofd met hersenen

van grote en kleine hersenen naar spieren en klieren hoofd en hals

hersenen stam

grote hersenen

bewust waarnemen

bewust bewegen

hersenencentra

Grijze en witte stof

Grijs: Schakelcellen

Wit: Uitlopers

Phineas Gage

kleine hersenen

coordineren bewegingen

Verdovende middelen downers	Stimulerende middelen uppers	Bewustzijns veranderende middelen trippers
Hersenen trager	Hersenen sneller	Hersenen werken anders
Verminderd pijn, angst en spanning.	Actiever	Werkelijkheid wordt anders.
alcohol, heroïne, slaapmiddelen, lachgas, hasj en wiet.	Nicotine, cafeïne, cocaïne, speed en xtc zijn voorbeelden van stimulerende drugs.	Paddo’s, lsd, lachgas, hasj en wiet

verslaving

afhankelijkheid

tolerantie

dopamine

risico's

Samenvatting

B 3/4  hersenen

Hersenstam

-  verwerkt alle impulsen en reflexen van _________  en ____________

– stuurt belangrijke levensfuncties aan, zoals _____________en _________________

grote hersenen

ontvangt en verwerkt impulsen uit heel je lichaam

regelt het ____________________ en _____________________________

kleine hersenen

zorgen voor _____________________________ (van bewegingen) 

Hersenstam

- verwerkt alle impulsen en reflexen van ____hoofd____ en _______hals_____

– stuurt belangrijke levensfuncties aan, zoals __ademhaling___________en ______hartslag___________

grote hersenen

ontvangt en verwerkt impulsen uit heel je lichaam

regelt het ___denken_________________ en _____________voelen________________

kleine hersenen

zorgen voor ______________coördinatie _______________ (van bewegingen) 

Samenvatting

kader

Grijze stof in de hersenen(hersenschors)

• Functie: __________________________________

Witte stof in de hersenen

• Functie: __________________________________

grijze stof: verwerken informatie

witte stof communicatie tussen hersencellen

begrippen

grote hersenen

kleine hersenen

hersenstam

gevoelscentra

bewegingscentra

grijze witte stof

wat weet je nog

Welke zenuwcel is nu welke?

Bewegins-

zenuwcel

Schakelcel

Gevoels-

zenuwcel

Welk nummer geeft de schors aan van het ruggenmerg?

1. 1
2. 2
3. 4
4. 6

Gevoelszenuwen geleiden impulsen van ....

1. zintuigen naar het ruggenmerg
2. het ruggenmerg naar zintuigen
3. spieren naar het ruggenmerg
4. het ruggenmerg naar spieren

Bewegingszenuwen geleiden impulsen van ...

1. zintuigen naar het ruggenmerg
2. het ruggenmerg naar zintuigen
3. spieren naar het ruggenmerg
4. het ruggenmerg naar spieren

waaruit bestaat het centrale zenuwstelsel?

1. hersenen
2. hersenen en zenuwen
3. hersenen, zenuwen en ruggenmerg
4. hersenen en ruggenmerg

Waar geleiden gevoelszenuwcellen de impulsen naar toe?

1. Zintuigen
2. Klein hersenen
3. Grote hersenen
4. Spieren