Les 2 - Dv4.3.6 - Informatie analyse en Functioneel ontwerp

• ICT
• Secondary Education

Les 2 - Informatie Analyse

Software Developer

Dv4.3.6

Wat gaan we doen?

- Definitiestudie vlgs SDM (Waterfall methode)

- Functioneel ontwerp

    - User story's

    - Sitemap

    - Wireframe

- Ontwerpen

- Indeling van een website

SDM Methodiek

SDM is een methodiek voor het plannen, ontwerpen, bouwen, invoeren en beheren van informatiesystemen. 

De fasering is 'top down', vanuit een groter geheel wordt het te ontwerpen informatiesysteem steeds gedetailleerder beschreven.

Opzet methode

SDM is een methodologie die gebaseerd is op fasering. Voor elke fase wordt nauwkeurig vastgelegd wat er is afgesproken met de betrokken partijen en wat er gedaan moet worden in de desbetreffende fase.

De methode maakt gebruik van zeven verschillende fasen, die achtereenvolgend worden uitgevoerd. Aan het einde van elke fase wordt een eindrapport opgesteld.

Informatieanalyse

In deze fase wordt het informatieplan geschreven. Dit plan verschaft duidelijkheid over welke informatiebehoefte er aanwezig is en hoe deze behoefte door het informatiesysteem wordt voorzien.

De mijlpaalproducten voor deze fase zijn:

• Het rapport situatieanalyse.

• Het rapport informatieplanning.

Definitiestudie

Bij het uitvoeren van deze fase wordt er onderzoek verricht of het realiseren van het project haalbaar is. Om de haalbaarheid van een project te meten, kan men de volgende vragen als leidraad hanteren:

• Is het ontwikkelen mogelijk en zinvol?

De kennis en manuren moeten in voldoende mate beschikbaar zijn en is het huidige systeem toe aan vervanging?

• Is ontwikkelen technisch haalbaar?

 Wanneer men eisen gaat stellen, waaraan de processor niet kan voldoen, kan met behulp van het systeem ook niet aan de eis worden voldaan.

• Is ontwikkelen economisch verantwoord?

Indien de kosten, groter zijn dan de winst die ermee wordt behaald, dan is het niet verstandig om te ontwikkelen.

• Is het nieuwe systeem organisatorisch inpasbaar?

De mensen, die binnen de organisatie werken, moeten met het toekomstige systeem kunnen werken.

• Is het ontwikkelen van het nieuwe systeem politiek haalbaar?

Het nieuwe systeem mag niet in strijd zijn met de wetgeving.

Mijlpaalproducten voor deze fase zijn:

• Omschrijving van de systeemeisen

Hierin wordt bepaald wat het nieuwe systeem allemaal moet kunnen, wat in een latere fase weer gecontroleerd kan worden 

• Het systeemconcept

Een omschrijving van de hoofdfuncties van het systeem. Hier staat in welke onderdelen wel geautomatiseerd kunnen worden en welke handmatig worden uitgevoerd.

• Het totaalplan met kosten/baten-analyse

Hierin wordt beschreven hoe men het systeem gaat bouwen, met welke voorwaarden en welke kosten eraan verbonden zijn. Dit is een erg belangrijk document, op basis hiervan kan besloten worden of bouwen van het nieuwe systeem wel zin heeft.

Basisontwerp

Het ontwerp van het systeem zal in deze fase plaatsvinden. Aan de hand hiervan wordt er beschreven wat het systeem zal doen. Ook wordt precies aangegeven uit welke subsystemen het toekomstige systeem zal bestaan.

De mijlpaalproducten voor deze fase zijn:

• Bepaling basisgegevensstructuur

Met welke gegevens wordt in het nieuwe systeem gewerkt, omzetten van het oude naar het nieuwe systeem.

• Bepaling basisfunctiestructuur

Wat worden de nieuwe functies van het systeem.

• Bepaling technische systeemstructuur

Welke apparatuur, programmatuur wordt er gebruikt.

Detailontwerp

Deze fase borduurt verder op de vorige fase. Het ontwerp, dat is gemaakt in de vorige fase, wordt verder in detail uitgewerkt. Dit wordt gedaan door specifieker te beschrijven wat elk onderdeel van het systeem doet. Het resultaat hiervan is het functioneel ontwerp.

De mijlpaalproducten voor deze fase zijn:

• Rapport functioneel ontwerp

Dit rapport bestaat uit een volledige beschrijving van de functies, van de gegevensstructuur en van de mens/machine interface.

• Rapport technisch ontwerp

Hierin staan zaken als beschrijving van de formulieren en procedures, hoe ziet de randapparatuur eruit,

• Plan voor systeemtest

Hierin is opgenomen op welke manier getest wordt en wie besluit of de test met goed gevolg is afgerond.

• Plan voor acceptatietest

Deze test is bedoeld voor de gebruiker c.q. opdrachtgever.

• Plan voor realisatie en invoering

Hierin staat vermeld welke mensen en middelen nodig zijn.

Realisatie

In deze fase wordt het systeem daadwerkelijk gebouwd (gerealiseerd). Hiervoor van belang zijn het functioneel ontwerp rapport en het technisch ontwerp rapport. Dit zijn de uitgangspunten waarop het systeem gebaseerd wordt en geeft de opdrachtgever zijn eindoordeel middels de acceptatietest. 

.

De mijlpaalproducten voor deze fase zijn:

• Rapport systeemtest

Hierin staat de uitslag van de systeemtest. Er is getest of de programmatuur goed werkt en of het systeem aan de systeemeisen voldoet.

• Rapport acceptatietest

In deze test wordt vastgesteld of het informatiesysteem aan de eisen van de gebruiker voldoet.

Invoering

Tijdens deze fase wordt het opgeleverde systeem geïnstalleerd bij de opdrachtgever. De cursussen (uit de vorige fase), worden gegeven en het personeel wordt vertrouwd gemaakt met het nieuwe systeem. De gegevens worden in het nieuwe systeem ingevoerd, met een eventuele conversie. Ook wordt de omgeving waarin het nieuwe systeem moet draaien aangepast.

De mijlpaalproducten voor deze fase zijn:

• Conversie en invoeringsplan

Hoe vindt de mogelijke conversie plaats en de invoering.

• De afgesloten projectdocumentatie

Alle documentatie die tijdens de ontwikkeling is opgebouwd wordt afgesloten en aan de systeembeheerder overhandigd.

• Het overdrachtsrapport

Hiermee wordt het systeem overgedragen aan de organisatie.

Gebruik en beheer

Deze regels moeten ervoor zorgen dat het systeem blijft voldoen aan de gestelde eisen. Ook wordt aangegeven hoe defecten en storingen verholpen moeten worden. Al deze activiteiten hebben een doorlopend karakter; ze bestaan zolang het systeem bestaat. Deze fase wordt dan ook niet afgerond.

De mijlpaalproducten voor deze fase zijn:

• Organisatie van gebruik en onderhoud

Hierin staat beschreven op welke manier gebruik en onderhoud zijn geregeld. Er staat in wie verantwoordelijk voor wat is.

• Verschillende gebruiks- en beheersplannen

Dit is een overzicht van gebruiks- en onderhoudsvormen zoals een beveiligingsplan, een rampenplan, een plan voor personeel training, een onderhoudsplan en een gegevensbeheerplan.

• Volledige systeembeschrijving

Een bijgewerkte beschrijving van het totale systeem is onmis-baar. Aanpassingen hiervan zijn mogelijk met behulp hiervan.

• Periodiek beoordelingsrapport

Minstens een keer per jaar is er een rapportage nodig over hoe het systeem op dat moment functioneert. Dit rapport bevat aanbevelingen over toekomstige activiteiten.

Functioneel ontwerp

Eerst de klantvraag in kaart brengen: In behoefte analyse. 

 

Na de behoefteanalyse wordt een functioneel ontwerp gemaakt. 

Weergeven hoe de navigatie en de  lay-out van de applicatie eruit komt te zien, verzameld en geordend.

Waarom een functioneel ontwerp

In de definitiestudie is bepaald wat de opdracht is en of het organisatorische consequenties heeft.

Het functioneel ontwerp beschrijft wat het systeem /website moet gaan doen. En hoe dit eruit moet komen te zien.

Functioneel ontwerp wordt ook wel een logisch ontwerp genoemd.

Eisen en wensen van de klant

Beschrijf precies wat de klant wil. Denk hierbij ook aan kleuren, hoe het menu eruit moet zien, welke teksten moeten erin komen te staan, wie maakt de teksten voor de website.

Zorg ervoor dat dit alles inzichtelijk is via tekeningen. Leg lay¬out in dit document al vast.

Haalbaarheid eisen en wensen

Wat moet er gebeuren om ervoor te zorgen dat het systeem of de website goed gebruikt gaat worden in de organisatie. Denk hierbij aan eventuele bijscholing van gebruiker.

Beschrijf ook wat er veranderd in het bedrijf. Dus m.a.w. wat de consequenties zijn voor het bedrijf. Moeten we misschien anders gaan werken.

Testplan voor functionele test

Beschrijf puntsgewijs wat er getest moet worden om te bepalen of het systeem voldoet aan de eisen.

Een paar voorbeelden:

1. Als er op “home" -knop gedrukt wordt moet de website de homepagina laten zien.

2. Als er op de "verzonden” -knop gedrukt wordt zal er een email verstuurd worden naar het opgegeven emailadres.

Verwachtingen van de eindgebruiker

Als een gebruiker naar het systeem/website kijkt wat zou deze nu eigenlijk verwachten van de website. 

Welke informatie verwacht de gebruiker te zien/vinden. 

Welke verwachtingen zal de eindgebruiker hebben ten opzichte van bijvoorbeeld het menu en lay-out.

Userstory

Een klant stelt eisen aan een applicatie. Deze komen in een klantinterview naar voren.

Deze eisen worden in het functioneel ontwerp geschreven als Userstory.  

Userstory's zijn een korte en eenvoudige beschrijving van een behoefte van de eindgebruiker. 

Userstory wordt geformuleerd: Als <gebruiker> wil ik <actie> , zodat ik <doel>

Als student wil ik in magister mijn studentnummer en wachtwoord kunnen invullen zodat ik mijn cijferlijst kan bekijken. 

Userstory's worden door de programmeur gebruikt in het scrumproces. 

Sitemap

Geeft de navigatiestructuur weer. 

Hoe de gebruiker navigeert door de applicatie. 

Een lijst van de pagina's die op 

de website te vinden zijn.

Wireframe

Een schematische weergave van een website. 

Het toont de layout van de webpagina zonder stijl, kleur en afbeelding. 

Door een wireframe wordt de structuur en navigatie van de website duidelijk.

Ontwerpen

Ontwerprichtlijnen: 

1. Alles richten op 1 doel. 

2. Informatie in het middelpunt

3. Plaatjes zijn beter dan woorden 

4. Maak belangrijke dingen duidelijker dan minder belangrijke dingen. 

5. Zorg voor orde en rust 

6. Wijk niet af van dingen die overal hetzelfde zijn. 

Wetten en regels: Tekst en afbeeldingen mag je niet zomaar kopiëren (plagiaat). Gebruik rechtenvrije sites.

Indeling van een website

Eén van de meest gebruikte indelingen :

1. Header: De header is een blikvanger van de webpagina. 

Zorg voor een pakkende Header. Laat zien waar de website over gaat.

2. Navigatiemenu: Geef aan waar de bezoeker naar toe kan navigeren. 

De belangrijkste pagina's staan in het navigatiemenu.

3. Content: Hier zet je de afbeeldingen en tekst. 

Bedenk voor elke pagina een doel. 

4. Sidebar: Afhankelijk van het onderwerp veranderd de sidebar mee.

5. Footer: Onderaan de pagina. Wat kan erin: 

Herhaling van de belangrijkste pagina's

Contactgegevens 

Social Media. 

Klant interview Herhaling

Jouw doel: wat wil de klant?

• Voordat het interview start zal je een aantal vragen opstellen. 

Soorten vragen:

• Open vragen: Meer informatie krijgen.
  
• 5W + H Methode: Wie, Wat, Waar, Wanneer, Waarom, Hoe.
  
• Gesloten vragen: Controlerende vraag.

LSD techniek

• Luisteren
  
• Samenvatten
• Doorvragen

Samenvatting

Functioneel ontwerp: 

• Document hoe de navigatie en de lay-out van de applicatie
  eruit komt te zien

• Userstory: als <gebruiker> wil ik <actie> , zodat ik <doel>
  
• Sitemap: navigatiestructuur van een applicatie
  
• Wireframe: schematisch ontwerp van een applicatie

Einde les!

Dit is een?

1. Wireframe
2. Sitemap
3. Userstory

Dit is een?

1. Wireframe
2. Sitemap
3. Userstory

Dit is een?

1. header
2. navigatiemenu
3. sidebar
4. footer

Dit is een?

1. header
2. navigatiemenu
3. sidebar
4. footer