Voortplanting - B21VH - 20-3 uitdrijvingsfase

• Melkveehouderij
• MBO
• Studiejaar 1,2

Voortplanting

Les: afkalven

Docent: Marloes de Rooij

Juist of onjuist: Een koe met een celgetal van 125.000 cellen mag je volgens de regelgeving WEL droogzetten met antibiotica in de uier.

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuist: een teatsealer moet je in de uier doen voordat je de antibiotica injector er in doet

1. Juist
2. Onjuist

Tijdens deze fase in het kalfproces gaat de baarmoedermond open staan

1. de voorbereidingsfase
2. de ontsluitingsfase
3. de uitdrijvingsfase
4. de nageboortefase

Hoe lang duurt de ontsluitingsfase gemiddeld?

1. 1 -3 uur
2. 2-12 uur
3. 10-18 uur
4. 3 dagen

Welke fase volgt er op de ontsluitingsfase?

1. voorbereidingsfase
2. Uitdrijvingsfase
3. Nageboortefase
4. Herstelfase

Uitdrijvingsfase

0,5-6 uur​ --> verschilt per koe/vaars
Buikpers (10-15 weeën per kwartier)​
Pootjesblaas ​
Barrières:​

• Bekkeningang​
  
• Cervix​
  
• Overgang schede – voorhof​
  
• Kling

Uitdrijvingsfase

Pootjesblaas 30-60 min na breken waterblaas zichtbaar!

Opdracht

In 2-tallen: 

- Welke problemen kom je tegen in deze fase?

- Hoe ontstaan die? 

- Hoe los je die op? 

Geboortehulp

Ontsluitingsfase >6u bij koeien, >12u bij vaarzen​

Koliek (koe trapt naar buik)​

Tijd tussen waterblaas en pootjesblaas max. 2u bij koeien, max. 4u bij vaarzen​

Abnormale ligging​

Geen buikpers bij gedeeltelijk geboren kalf​

Geen zichtbare vorderingen binnen 30min bij koeien en 1u bij vaarzen bij goede buikpers en gedeeltelijk geboren kalf​

Kalf half geboren in kopligging en geboorte stagneert​

Zichtbaar worden spronggewrichten bij stuitgeboorte

Problemen met afkalven

Slag in de baarmoeder

Afwijkende liggingen

Afwijkend kalf

Zieke koe --> melkziekte 

Zorg dat je alle spullen klaar hebt liggen!

Oorzaak abnormale liggingen

Dode vrucht, verkeerde strekking​

Grote vrucht, gebrek aan ruimte bij strekking​

Tweelingdracht, belemmering strekking​

Onvoldoende ontsluiting cervix​

Zwakke weeën, onvoldoende strekking + draaiing vrucht​

Te sterke weeën, onvoldoende ruimte voor strekking​

Te vroeg barsten waterblaas​ --> onvoldoende ontsluiting

Te vroeg aangewende trekkracht

Geboortehulp verlenen

Hygiëne + veel glijmiddel!

Ligging kalf​

Ontsluiting cervix​

Levenstekenen​

Oprekken schede en kling​

Ligging navelstreng bij stuitligging​

Relatieve grootte kal

Levenstekenen kalf

Welke levenstekenen kan je merken aan een kalf dat nog in de baarmoeder/begin geboorte zit? 

Levenstekenen kalf

• Terugtrekreflex --> in tussenklauwspleet op de huid knijpen
• Vinger op de tong leggen --> slikt
• Vinger op oog leggen --> knipperen
• Hartslag in navelstreng of onder elleboog op de ribwand 

Tips

Lichte geboorte -> koe staat​ --> is makkelijker

Zware geboorte -> koe laten liggen + liggend houden​

 - Krachtiger persen ​

- Bekkenbanden meer ontspannen​ --> meer ruimte, andere vorm bekken

Achterstel niet laag laten liggen​

Alleen trekken als koe perst​

Max 2 personen trekken​

Richting van uier trekken (voorwaarts kalf)​

Voldoende glijmiddel gebruiken

Gebruik geboortekrik

Mag sinds 1 juli 2015 weer door veehouder gebruikt worden, mits ervaring en vanuit dierwelzijnsoogpunt.

Voorzichtig voor de mensen!

Alleen krikken als koe perst! Niet doorkrikken!

Opdracht

Tweetallen

Kalf is geboren --> is er echt net uit!!!

Beschrijf stapsgewijs wat je nu gaat doen: 

- Met de koe

- Met het kalf

Directe nazorg koe

• Opvoelen koe --> nog een kalf? Beschadigingen? 
• Water en voer aanbieden!!
• Melken --> Biest controleren

Directe nazorg kalf

• Controleren navel --> desinfecteren
• Weghalen bij koe? 
• Droog wrijven - droog likken?
• Biest geven! 
• Verplaatsen

Wat vind je van het filmpje? Is dit voor jou realistisch?

Nageboortefase

Nageboorte wordt losgeweekt van de baarmoeder​

Komt meestal binnen 2-6 uur na geboorte kalf af​

Na 24u niet – aan de nageboorte staan (15% van de koeien)

Verbindingen moeten losrotten door rottingsbacteriën

Nageboortepil

Antibiotica

Geen antibiotica

Nut? 

Waarom? 

Rottingsbacteriën gaan ook dood... proces kan vertragen

Gaat stank tegen