les 17 literatuur/personages nakijken, spelling meervoudsvormen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4h, welkom bij Nederlands! 

Pak je lesboek op blz. 179

Telefoon mee naar de les? Stop hem dan in de telefoontas!

Waar gaan we in periode 1 aan werken?

• Spelling paragraaf 1 t/m 3 (toets: weging 5)

• Spelling paragraaf 4 t/m 13 (toets: weging 5)
• Lezen paragraaf 1 t/m 3 (toets: weging 15)

• Literatuur: Boek lezen uit de A-lijst; boek pitchen (3 minuten);
   boekverslag (handelingsdeel)

Waar gaan we in periode 1 aan werken?

• Spelling paragraaf 1 t/m 3 (toets: weging 5)

• Spelling paragraaf 4 t/m 13 (toets: weging 5)
• Lezen paragraaf 1 t/m 3 (toets: weging 15)

• Literatuur: Boek lezen uit de A-lijst; boek pitchen (3 minuten);
   boekverslag (handelingsdeel)

TOETS gemaakt afgelopen vrijdag

- We starten met het nakijken van het huiswerk over personages.
- Lees zelf in je leesboek 

Hier gaan we straks mee verder...

Waar gaan we vandaag doen?

• Huiswerk literatuur nakijken
• Verder met spelling (meervoud)

1.2 Personages (blz. 179)

• Hoofdpersoon                                             
• Bijfiguren > tegenspeler?
                         > typen
                         > karikatuur

1.2 Personages (blz. 179)

Ontwikkeling van de
personages

Het conflictmodel

1.2 Personages (blz. 179)

Ontwikkeling van de
personages

Het conflictmodel

Evenwicht

Conflict / motorisch moment

Ontwikkeling

Oplossing / nieuw evenwicht

Opdracht 1, 2 en 3

• 1. Wat is er veranderd in Magnus' leven?
• Caro is bij hem weggegaan.
• 2. Wanneer is dat gebeurd? 
• Een maand geleden.
• 3. Welke zin vat Magnus' huidige bestaan goed samen?
• - 'Er was eigenlijk maar een ding veranderd'
  - 'De recht was hetzelfde gebleven.'
  - 'Er was maar één ding echt veranderd: zij was er niet meer bij.'
  - 'Er gebeurde helemaal niets.'
• 4. Welke fase van het conflictmodel vind je in dit fragment?
• fase 1, er is een evenwicht sinds Cato weg is.

Opdracht 2 en 3

• 1. Welke van de bijfiguren is Magnus' tegenspeler?
• Caro, haar afwezigheid bepaalt zijn stemming en leven.
• 2. Zin waarmee Magnus zichzelf typeert:
• 'Soms was ik afwezig, in lichaam, in geest, hoe dan ook.'
  (Hij trekt zich soms terug/ doet even niet meer mee.)
• 3. Hoe typeren de bijfiguren hun relatie met Magnus?
  (Walter/Lucas/Caro)
• W: 'Je was ingeslapen.'
  L: 'Je bent een scheepje in een fles, je masten zijn pas opgericht toen je de relatie met Caro al binnen was gevaren. En daarna kon je er niet meer uit.'
  C: 'Het was steeds zo fucking hetzelfde'

Opdracht 2 en 3

• 4. Wat doet Magnus dat niet bij hem lijkt te passen?
• Hij mept Ted Robin in zijn gezicht.
• 5. Waarom past dat niet bij hem?
• Hij wordt afgeschilderd als saai, dromerig en initiatiefloos.

Opdracht 3

• Vraag 2. Fase 2 van het conflictmodel wordt in dit fragment beschreven.
  Wat is het motorisch moment?
• Als Magnus besluit om naar Stockholm te gaan.

Hoe maken we meestal meervoud in het Nederlands?

Eén fiets, twee ....

Spelling, meervoudsvorming (paragraaf 5)

Hoe maken we meestal meervoud in het Nederlands?

Eén fiets, twee fietsen

Hoe maken we meestal meervoud in het Nederlands?

Eén film, twee ...

Hoe maken we meestal meervoud in het Nederlands?

Eén film, twee films

Meervoud op -s 

• Meestal plak je het er gewoon aan vast
• Eén film, twee films
• Om uitspraakproblemen te voorkomen, schrijf je soms 's
• - bij afkortingen hbo's, wc's
• - bij woorden die eindige op: a, i, o, u, y (ik hou van ys)
•    taxi's, paraplu's
•    Let op! Alleen bij uitspraakproblemen: bureaus, cowboys

Oefening, schrijf het meervoud

Piano

kolibrie

logé

essay

jury

lama

Oefening, schrijf het meervoud

Piano

kolibrie

logé

essay

jury

lama

1. Piano's
2. kolibries
3. logés
4. essays
5. jury's
6. lama's

Meervoud met -en

• Meestal kan je -en aan het woord vast schrijven:
  paarden, wensen, klanten.
• Let wel op:

1. klinkerweglating: streep > strepen
2. medeklinker verandering: bies > biezen
   (maar fotograaf > fotografen)
3. medeklinker verdubbeling: stok, stokken
   (maar niet bij een onbeklemtoonde -es, -et, -ik, -it.
   kievit > kieviten, stommerik > stommeriken

Meervoud met -en (vervolg)

• woorden op -ie, krijgen soms een -s (families)
• maar soms ook -en of -n (industrieën, poriën)
  > Wat is daarbij de regel?
• Klemtoon op -ie > + ën (industrieën)
   Klemtoon niet op -ie > + n trema op de e die er al staat (poriën)

Oefening, schrijf het meervoud

knie

amfibie

paragraaf

porie

havik

framboos

1. knieën
2. amfibieën
3. paragrafen
4. poriën
5. haviken
6. frambozen

Meerdere opties mogelijk

• Sommige woorden hebben een meervoud op -s en -en
  sponsors > sponsoren
  gemeentes > gemeenten

Let op: als een woord meerdere betekenissen heeft, hebben die soms een onderscheidende meervoudsvorm.

blad > bladeren, bladen                                 

been > beenderen, benen

Meerdere opties mogelijk

• Sommige woorden hebben een meervoud op -s en -en
  sponsors > sponsoren
  gemeentes > gemeenten

Let op: als een woord meerdere betekenissen heeft, hebben die soms een onderscheidende meervoudsvorm.

blad > bladeren, bladen                                 

been > beenderen, benen

Een woord dat eindigt op -ee

• Schrijf de -s eraan vast: dictees, dominees
• Schrijf bij -en een tram op de laatste e: moskeeën, ideeën 

Meervoud met -eren

kind > kinderen

ei > eieren 

Woorden uit het Latijn

• basis > basissen, bases
• datum > data, datums (wat klopt er niet aan data's?)
• medium > media (bij tussenpersonen mediums)
• antibioticum > antibiotica (niet antibioticums!)
• chemicus > chemici (geen chemicussen)

Oefenen

• Wat is de overeenkomst tussen politie, melk en muziek?
• En wat is de overeenkomst tussen financiën, hersenen en onkosten?
  
  
  

Nu oefenen en anders huiswerk:

Maak online planning 8