Eiwitsynthese

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat gebeurt er tijdens de transcriptie?

1. er wordt een keten van aminozuren gemaakt
2. er wordt een kopie van een gen gemaakt
3. de ribosomen maken eiwitten
4. het mRNA verlaat de celkern

Genexpressie

Transcriptie

RNA

Gen

DNA-sequentie

Een gekopieerd stukje DNA

Stukje DNA met informatie voor 1 bepaalde eigenschap

De vorming van RNA

De volgorde van basen in het DNA

Het tot uiting komen van een gen

Transcriptie en translatie vinden plaats in...

1. beide in de celkern
2. beide in het cytoplasma
3. transcriptie in celkern translatie in cytoplasma
4. translatie in celkern transcriptie in cytoplasma

In een gen heeft de matrijsstreng de volgende DNA-code:
TTG-TCC-AAG-AAT-CCG-TAA.

Wat is het mRNA kopie van dit gen?

Een stuk mRNA heeft de volgende sequentie:
CGAAUACGGAUAUG
Noteer de sequenties van het bijbehorende dubbelstrengs DNA fragment. Geef aan welke code bij de matrijsstreng hoort en welke bij de coderende streng. Gebruik je BINAS!

Translatie

• Per 3 nucleotiden (codon) wordt mRNA afgelezen 
• Er zijn 4x4x4 = 64 codons
• Elk codon codeert voor een aminozuur, maar de stopcodons coderen nergens voor (vandaar dat translatie daar stopt)
• Translatie van startcodon (AUG) tot stopcodon
• Uitgevoerd door ribosoom

Genetische code

• Eiwit bestaat uit aminozuren (20 verschillende)
• Codon: drie opeenvolgende nucleotiden mRNA coderen voor één aminozuur
• Binas tabel 71G
• In rood: AUG (startcodon)

RNA naar eiwit: translatie

Een tRNA molecuul (de groene blokken in de afbeelding) brengt het juiste aminozuur naar de ribosoom.

Elk tRNA molecuul heeft een eigen drieletter-code die past op het mRNA codon. Hierdoor wordt het juiste aminozuur toegevoegd aan de ketting.

Bijvoorbeeld: 

Op het mRNA codon staat de code UGC. In de codontabel in BINAS 71G kan je terugvinden dat UGC correspondeert met het aminozuur Cys. Het tRNA dat Cys naar de ribosoom brengt heeft de code ACG die op UGC past.

sleep de termen naar de juiste plaats in de afbeelding

DNA

eiwit

losse aminozuren

ribosoom

mRNA

codon

Eiwitsynthese

Er worden drie beweringen gedaan over eiwitsynthese. Geef (door te slepen) aan bij elke stelling of deze wel of niet juist is.

1. Eiwitsynthese vindt alleen plaats in ribosomen die gebonden zijn aan het endoplasmatisch reticulum.

 2. tRNA moleculen vervoeren aminozuren naar de ribosomen.

  3. Een codon kan coderen voor meer dan één aminozuur.

wel

wel

wel

niet

niet

niet

Welke aminozuren worden aaneengeschakeld aan de hand van dit stuk mRNA?
UUAAGCAUGGUAUACUUUUAACGC
(Gebruik de 1 letter symbolen van de aminozuren)

In de afbeelding hiernaast zie je een tRNA-molecuul.

Aan een tRNA kan één aminozuur gekoppeld zijn.

Welk aminozuur is gekoppeld aan dit tRNA?

1. Glutaminezuur (Glu)
2. Valine (Val)
3. Glutamine (Gln)
4. Leucine (Leu)