Les 5 Oefenexamen 2

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 4

Hoeveel kilo voedsel verspillen we gemiddeld in Nederland per jaar per persoon?

Welk doel heeft de auteur met deze tekst?

1. de lezer informeren over de acties die Tristram Stuart voert om voedselverspilling tegen te gaan
2. de lezer instrueren over de acties die Tristram Stuart voert tegen voedselverspilling
3. de lezer overtuigen om de acties van Tristram Stuart tegen voedselverspilling te steunen

Wat is het tekstdoel?

Betogend - overtuigen

Informatief - informeren

Verhalend - amuseren

Instructief - instrueren

Welke zin geeft het best de hoofdgedachte van de tekst weer?

1. De Brit Tristram Stuart voert een strijd om mensen te activeren om te helpen voedselverspilling tegen te gaan.
2. De Brit Tristram Stuart wil voedselverspilling verminderen in de landen waar de voedselverspilling het grootst is.
3. De Brit Tristram Stuart ziet veel mogelijkheden om voedselverspilling wereldwijd tegen te gaan.

Wat is de hoofdgedachte?

Samenvatting (in dit geval van de hele tekst) in één of twee zinnen.

Heel vaak is de hoofgedachte in de inleiding te vinden!

In alinea 2 staat: "Maar van zo'n vondst wordt Tristram Stuart (1977) niet warm of koud meer."
Waarom doet zo'n vondst hem niets meer?

1. omdat hij inmiddels aan tafel zit met ministers, topbestuurders van bedrijven en de VN
2. omdat hij is uitgegroeid van geschiedenisstudent in Oxford tot activist tegen voedselverspilling
3. omdat hij tegenwoordig denkt in pallets, containers, zelfs tonnen weggegooid eten

Wat is hoofdzaak, wat is bijzaak?

Alinea 2 'Maar van zo’n vondst wordt Tristram Stuart (1977) niet warm of koud meer. Sinds hij van geschiedenisstudent in Oxford met een liefde voor de natuur uitgroeide tot een activist tegen voedselverspilling die aan tafel zit met ministers, topbestuurders van bedrijven en de VN, denkt hij in pallets, containers, zelfs tonnen weggegooid eten.'

In alinea 3 staat: "Stel je eens voor wat een verspilling van land, van energie."
Welk verband heeft de rest van alinea 3 met deze uitspraak? De rest van de alinea

1. beschrijft een oplossing hiervoor.
2. geeft de reden hiervoor.
3. schetst een voorwaarde hiervoor.

Wat is het tekstverband?

3

Alinea 3 “Tot voor kort maakte Marks & Spencer sandwiches van witte broden waarvan ze de kapjes en de eerste twee sneetjes weggooiden”, zegt Stuart, op bezoek in Nederland. “Denk je dat eens in. Containers en containers vol kapjes. Dertienduizend sneetjes per dag van een enkele fabriek. Brood waarvoor graan is gezaaid en dat met water is begoten, dat geoogst, getransporteerd, gemalen en gebakken is. Stel je eens voor wat een verspilling van land, van energie.”

In alinea 4 staat dat in het boek Waste van Tristram Stuart een aantal beweringen wordt gedaan over voedsel.
Zijn deze beweringen betrouwbaar?

1. Ja, want Tristram Stuart gebruikt feitelijke gegevens van de FAO.
2. Ja, want Tristram Stuart is een autoriteit op dit gebied.
3. Nee, want Tristram Stuart belicht het onderwerp slechts van één kant.
4. Nee, want Tristram Stuart heeft belang bij deze beweringen.

Betrouwbaarheid leesteksten

Feit/mening?

Objectief/subjectief?

Bronvermelding?

Expertise?

Wat is het verband tussen alinea 4 en 5?

1. Alinea 4 en 5 vormen een opsomming.
2. Alinea 5 geeft een uitwerking van alinea 4.
3. Alinea 5 is een tegenstelling van alinea 4.

Wat is het tekstverband?

Wat presenteert de auteur in alinea 6?

1. interpretaties
2. veronderstellingen
3. voorbeelden

Bedoelingen van de auteur?

Alinea 6 "Stuart maakte in Engeland freeganism bekend, het uit overtuiging leven van het afval van anderen; hij nam tientallen journalisten mee op dumpster diving, op kliko-safari. Hij herstelde het gleaning weer in ere, zoals op negentiende-eeuwse schilderijen te zien is: het met groepen mensen afstruinen van velden na de oogst om kolen en courgettes te redden van verrotting."

In alinea 7 staat een aantal woorden tussen aanhalingstekens.
Waarom gebruikt de auteur hier aanhalingstekens?

1. omdat de woorden figuurlijk bedoeld zijn
2. omdat de woorden op moeten vallen
3. omdat de woorden overdrijvingen zijn

Bedoelingen van de auteur?

Alinea 7 Maar eten ‘redden’ uit vuilnisbakken of van velden is een ludieke vorm van verzet en meelij opwekken met ‘lelijke groenten’, of die met zijn allen in de ‘snipperdisco’ op muziek klein snijden en dan met zijn duizenden opeten is hip.

Tristram Stuart vindt voedselverspilling een tragedie, maar ook een mogelijkheid (alinea 10).
Welke mogelijkheid ziet hij in voedselverspilling?
De mogelijkheid om

1. een culturele omslag te veroorzaken
2. ervoor te zorgen dat de politiek in beweging komt
3. meer mondiale problemen aan te pakken en op te lossen

Wat is hoofdzaak, wat is bijzaak?

Alinea 10 'Voedselverspilling komt voort uit miljarden persoonlijke beslissingen. Om die te keren is een culturele omslag nodig. Eten weggooien moet onacceptabel worden. Er is een wijde publieke verontwaardiging nodig die politici in beweging brengt.'

In alinea 11 wordt Tristram Stuart gevraagd: "Waarom gaat dit u zo aan het hart?"
Welke zin uit alinea 11 geeft het best antwoord op die vraag?

1. "Ik wil iets doen aan de grootste impact die we op onze planeet hebben; het kappen van bossen en het vernietigen van mangroves voor eindeloze soja- en palmplantages, viskwekerijen en veeteelt."
2. "Er is heel veel te doen geweest over het beslag op land voor biobrandstof, maar we gooien twee keer zo veel weg als dat we verstoken."
3. "Ondervoeding, klimaatverandering, waterschaarste, landroof - al deze kwesties zouden veel minder ernstig zijn wanneer we ál het voedsel dat we oogsten ook zouden gebruiken."

Wat is de hoofdgedachte?

Samenvatting (in dit geval uit alinea 11) in één of twee zinnen.

Tristram Stuart noemt in alinea 13 het aspect dat voedselresten niet naar dieren mogen "absurd".
Welke functie heeft deze uitspraak?
Het is

1. een conclusie die hij trekt over een argumentatie.
2. een mening die hij onderbouwt met argumenten.
3. een standpunt dat hij niet onderbouwt.

argumenteren

Alinea 13 

Wij willen die wet ter discussie stellen. Je kunt dierlijk afval gescheiden inzamelen. Of je kunt afval steriliseren, je hoeft het alleen maar te verhitten en er een thermometer in te steken om er zeker van te zijn dat het veilig is. Daarna is het perfect geschikt om aan beesten te geven. 

In alinea 14 wordt gevraagd naar het verband tussen verspilling enerzijds en honger anderzijds.
Waarmee wordt het antwoord op deze vraag onderbouwd?

1. alleen met feiten
2. alleen met meningen
3. met feiten en meningen

Feiten en meningen

Alinea 14 “Het verband is er niet in die zin dat als wij hier een brood weggooien, een Keniaans kind dat die dag op zou kunnen eten. Maar het blijft een schandaal dat zoveel eten, soms tot wel 40 procent, verspild wordt terwijl zoveel mensen niet genoeg te eten hebben. Doordat wij ons eten in ontwikkelingslanden laten verbouwen, dragen wij verantwoordelijkheid voor landbeslag, waterverbruik en verspilling daar.”