Leestekens

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-4

Welkom KE3C

Je pakt je computer. Ga naar Lesson up.

Alle andere spullen zijn van tafel.

Lesdoelen

• Je leert leestekens op de juiste manier gebruiken.
• Je weet wanneer je een komma, een dubbele punt en aanhalingstekens gebruikt in een zin.
• Denk aan hetgeen je nog weet van leerjaar 2.

Leestekens

Begrip

• Leestekens: tekens die in de tekst gebruikt worden om een tekst beter leesbaar te maken. 

• Punt (gewone zin):
  
• Vraagteken (vraagzin):
  
• Uitroepteken (uitroep):
  
• Achter woord of zin waarop je extra nadruk wil leggen
• Om een emotie uit te drukken, zoals irritatie, boosheid of blijdschap.
• Bij waarschuwende tekst.

Komma

De komma is een korte pauze in een zin. Zonder de komma kan een zin verkeerd geïnterpreteerd worden.

Komma

 De komma is een korte pauze in een zin.

Je gebruikt een komma...	bijvoorbeeld
als je iemand aanspreekt	'Hé, wat doe jij hier?'
tussen delen van een opsomming	In de zomer ga ik fietsen, zwemmen, wandelen en raften.
voor voegwoorden als: want, maar, omdat, zoals.	In deze zin staat een komma, want er staat een voegwoord in.
tussen twee persoonsvormen	Pas toen hij dat zei, vielen de puzzelstukjes op z'n plaats.

Wat gebeurt hier?

• De meester zei: "Pietje is een monster."
• "De meester," zei Pietje, "is een monster."

Wat gebeurt hier?

• De leerlingen die met zekerheid een voldoende willen hebben vaak goed geleerd en geoefend.
• De leerlingen die met zekerheid een voldoende willen, hebben vaak goed geleerd en geoefend.

Voorbeeldzin zonder komma

Schrijf de zin over, met de komma op de juiste plek!

Als je gesport hebt moet je daarna douchen.

Als je gesport hebt, moet je daarna douchen.

Voorbeeldzin zonder komma

Schrijf de zin over, met de komma op de juiste plek!

Laatst toen ik mijn kamer aan het opruimen was vond ik allerlei spullen van toen ik jong was: lego barbies kaartspellen en knuffels.

Laatst, toen ik mijn kamer aan het opruimen was, vond ik allerlei spullen van toen ik jong was: lego, barbies, kaartspellen en knuffels.

Dubbele punt

• Voor een toelichting of verklaring.
• Voor een opsomming
• Voor een citaat

Wat gebeurt hier?

• De patiënt redt het: niet het donorhart invriezen dus!
• De patiënt redt het niet: het donorhart invriezen dus!

Aanhalings-tekens

• Bij een directe rede of citaat.
• Als je het woord zelf bedoelt en niet de betekenis 

Voorbeeld aanhalingstekens

Directe reden of een citaat:

- 'Heb jij een pen voor me?' vroeg Rachel aan Sem.

- 'Volgende week ben ik bij mijn vader en zijn vriend', zei Storm.

- Linde smeekte haar zus: 'Mag ik alsjeblieft dat zwarte jurkje van je lenen?'

- 'Als ik je van het station moet halen', zei Lars, 'dan stuur je maar een appje.'

Voorbeeld aanhalingstekens

LET OP! 

Bij een indirecte rede (je schrijft dan niet letterlijk iemands woorden) en bij gedachten gebruik je geen aanhalingstekens.

- Rachel vroeg aan Sem of hij een pen voor haar had.

‘Isabelle zei:‘ Ik heb een super vakantie gehad.

1. Goed
2. Fout

Bjorn vroeg: ‘Wil je de suiker aangeven?’

1. Goed
2. Fout

Nina zei tegen Joost: ‘Ik kan het niet vinden.’

1. Goed
2. Fout

Bollo, de hond van de buren, heeft het hele weekend geblaft.

1. onjuist
2. juist

'Je kunt ervan uitgaan', zegt hij, 'dat ik niet op tijd in de les kan komen.'

1. juist
2. onjuist

Wat is niet met een hoofdletter?

1. Begin van de zin
2. Namen
3. Zelfstandige naamwoorden (ding/persoon)
4. Bijvoeglijke naamwoorden (omschrijving)

Hoofdletter of geen hoofdletter?

1. december
2. December

Waar moet een hoofdletter?

1. 's middags kregen we bezoek.
2. 'S middags kregen we bezoek.
3. 's Middags kregen we bezoek.
4. 'S Middags kregen we bezoek.

Hoofdletter of een hoofdletter?

1. Kerstmis
2. kerstmis

Hoofdletter of niet?

1. mevrouw Van der Vaart
2. mevrouw van der Vaart
3. Mevrouw Van Der Vaart

Met of zonder hoofdletter?

1. Pinksteren
2. pinksteren