6.3 Het absolutisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Kenmerkende aspecten

• Ontstaan van de wereldeconomie: factorijen, VOC, WIC, driehoekshandel, Atlantische slavenhandel
• Jaartallen: 1602 (VOC), 1621 (WIC), 1637 (slavenforten)
• Bijzondere plaats in staatkundig opzicht (...): stapelplaats moedernegotie, raadspensionaris, Staten-Generaal, kunst
• Jaartallen: 1585 (Val van Antwerpen), 1609 (Twaalfjarig Bestand), +/- 1650 (Gouden Eeuw)

Het absolutisme

Doelen

Aan het einde van de les kan ik:

• De centralisatie van Lodewijk XIV verklaren
• De vijf stappen in de centralisatie van Frankrijk noemen
• De vier voordelen van het Paleis van Versailles noemen

Kenmerkend aspect:

Het streven van vorsten naar absolute macht

KA

Het streven van vorsten naar absolute macht

Begrippen: centralisatie, absolutisme, constitutionele monarchie

Jaartallen: 1643-1715 (regeerperiode Lodewijk XIV), 1672 (Rampjaar), 1688 (Glorious Revolution)

Frankrijk

• Tijdens Steden en Staten proberen Fransen vorsten te centraliseren
• Kern: macht adel beperken, eigen macht vergroten
• Lodewijk XIII centraliseert Frankrijk en neemt macht adel af
  
• Zijn plotselinge dood leidt tot burgeroorlog: de Fronde (1648-1653)
  
• 1661: Lodewijk XIV komt aan de macht
  
• Doel: macht adel breken en absoluut vorst worden

Centralisatie

• Stap 1: economische hervormingen:
• a) Invoeren mercantilisme: hoge import  belasting + productie luxe goederen
• Gevolg: Fransen kopen Franse producten 
• b) Professionele belastinginners -> minder afhankelijk van adel
• Stap 2: vorming staatsleger
• Stap 3: niet-loyale adel straffen
• Stap 4: paleis van Versailles

Centralisatie

• Voordelen Versailles:
• a) Minder reistijd tussen paleizen (efficiëntie)
  
• b) Controle over ministers en ambtenaren
  
• c) Hoge adel in het zicht van Lodewijk
  
• d) Ambtenaren uit burgerij
• Stap 5: intrekken Edict van Nantes (1685) -> einde godsdienstvrijheid
• Centralisatie rondom één persoon, de Zonnekoning: L'état, c'est moi!

Nederland

• Frankrijk kent weinig natuurlijk grenzen --> Lodewijk wilt grenzen versterken
  
• 1672: Rampjaar: Frankrijk valt Republiek aan --> Willem III wordt stadhouder
• Als grootste concurrent van Lodewijk zoekt Willem III steun bij andere landen
• 1688: Glorious Revolution: Willem III wordt koning van Engeland
• Gevolg: Engeland wordt een constitutionele monarchie