Eco vmbo 3gl H7 voorbereiding Coronatoets

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Economie

VMBO

3GL

Voorbereiding toets hoofdstuk 7

Leer de slides goed

Maak de oefenvragen

Werkzaamheden van de gemeenten, provincies en waterschappen 

Gemeente: Het uitgeven van een nieuw paspoort, jeugdzorg bieden aan gezinnen, maatregelen nemen zodat ouderen langer thuis kunnen wonen.

Provincies: De aanleg van een nieuwe weg tussen twee steden, het aanwijzen van een nieuw bedrijventerrein.

Waterschappen:Maatregelen nemen tegen overstromingen, het zuiveren van afvalwater. 

De overheid heft accijns op 

1.  Alcohol

2. Tabak

3. Brandstoffen

Accijns is een extra gebruikersbelasting op bepaalde goederen om het gebruik daarvan te beinvloeden.

Ideële  reclame overheid

De overheid kan ook gedrag beinvloeden door Ideële  reclame.

Dat is in verhouding goedkoper en makkelijker dan om bijvoorbeeld een verbod op iets te handhaven. En burgers hebben ook een eigen verantwoordelijkheid.

Denk aan reclame tegen roken en alcoholgebruik.

Sociale verzekeringen en voorzieningen

Sociale verzekeringen worden betaald uit (verzekerings)premies.

Sociale voorzieningen worden betaald uit belastingontvangsten.

Verzekeringen zijn alleen voor verzekeringnemers, voorzieningen zijn voor iedereen.

Overheids inkomsten en uitgaven en werk(loosheid)

Als er meer mensen werken (en dus een hoger inkomen hebben) ontvangd de overheid meer belasting.

De overheid hoeft dan tegelijkertijd minder aan WW-uitkeringen te betalen.

Collectieve goederen

De overheid levert ook zelf goederen en diensten, we noemen deze voorzieningen. Enkele reden hiervoor zijn o.a.:

De voorzieningen moeten betaalbaar blijven (bv. gezondheid).

De overheid wil de kwaliteit waarborgen (in de hand houden).

Voor sommige voorzieningen is het onmogelijk om iedereen apart te laten betalen (bv. de aanleg van dijken).

De rijksbegroting

Als de overheid geld tekort heeft kan ze er voor kiezen op de uitgave te bezuinigen of om de belastingen (inkomsten) te verhogen. 

Belasting verhogen kan ook nadelen opleveren, bijvoorbeeld:

Door de hogere belastingen houden de inwoners minder geld over en kunnen dus minder doen. Uiteindelijk levert dat voor de gemeente sociale problemen op, of minder inkomsten vanwege winkels of bedrijven die failliet gaan. 

Privatisering

Als de overheid werkzaamheden aan particuliere bedrijven uitbesteed kan dat voordelen en nadelen hebben.

Voordelen:

Betere kwaliteit van de goederen of diensten door specialisten.

De overheid houd meer tijd over voor andere belangrijke zaken.

Nadelen:

Hogere prijs voor de consument omdat bedrijven winst willen maken.

Lagere kwaliteit van de goederen en/of diensten.

Belastingen

Naast de inkomensbelastingen - vennootschapsbelasing voor bedrijven en inkomstenbelasting voor personen, ook wel directe belastingen genoemd  -  betaal je ook vaak belasting als je iets koopt (BTW en accijns). Hierdoor worden de producten duurder, dit noem je kostprijs verhogende belastingen.

Het draagkrachtbeginsel

Het draagkrachtbeginsel betekend dat mensen met een hoog inkomen in verhouding meer belasting betalen dan mensen met een laag inkomen.

Immers: 25% van 100000 is meer dan 25% van 1000.

Andere baten

De overheid krijgt niet alleen geld door belastingontvangsten, ze hebben ook andere inkomensbronnen:

Aardgasbaten

Boetes

Inkomsten uit casino's

Kartel

Grote bedrijven maken wel eens onderling afspraken om concurrentie te beperken of om de verkoopprijs (kunstmatig) hoog te houden.

Dit soort onderlinge (prijs) afspraken noem je een kartel, dit is bij wet verboden omdat dit nadelig kan zijn voor andere bedrijven en/of voor de consumenten (het werkt de vrije marktwerking tegen). 

Oefenvragen

Op welke producten heft de overheid accijns?

1. Aardgas
2. Boetes
3. Alcohol, tabak en brandstof
4. Schoon drinkwater

Als de overheid geld tekort heeft kan ze er voor kiezen op de uitgave te bezuinigen of om de belastingen (inkomsten) te verhogen.
Belasting verhogen kan ook nadelen opleveren, waarom?

Hoe kan de overheid op een relatief goedkope en makkelijke manier gedrag van burgers beïnvloeden?

1. Een wet (verbod) maken en handhaven
2. Ideële reclame maken

Wat zijn werkzaamheden van de provincies?

1. Het uitgeven van een nieuw paspoort
2. De aanleg van een nieuwe weg tussen twee steden
3. Maatregelen nemen tegen overstromingen
4. Het aanwijzen van een nieuw bedrijventerrein

Als er meer mensen aan het werk zijn ontvangst de overheid ...

1. Meer belasting
2. Minder belasting

Hoe noem je het als de overheid werkzaamheden aan particuliere bedrijven uitbesteed?

1. Uitbesteding
2. Privatisering
3. Gunnen

Geef 3 redenen waarom de overheid soms zelf collectieve goederen levert.

Sociale voorzieningen worden betaald uit ...

1. Premieontvangsten
2. Belastingontvangsten

Zijn kostprijsverhogende belastingen directe belastingen?

1. Ja
2. Nee

Noem een voordeel en een nadeel van privatisering.

Welke van de onderstaande belastingen zijn kostprijsverhogende belastingen?

1. Inkomstenbelasting
2. BTW
3. Accijns
4. Vennootschaps-belasting

Het draagkrachtbeginsel betekend dat ..

1. Iemand met een hoger inkomen minder belasting betaald
2. Iemand met een lager inkomen minder belasting betaald
3. Alle inkomens een gelijk bedrag aan belasting betalen
4. Alle inkomens een gelijk percentage aan belasting betalen

Noem 2 andere baten (inkomsten) die de overheid heeft buiten de belastingontvangsten.

Hoe noem je het als een groep bedrijven onderling (prijs) afspraken maken om de concurrentie te beperken?

1. Verboden afspraken
2. Een Overeenkomst
3. Een kartel

Is een kartel wettelijk toegestaan?

1. Ja
2. Nee