5. Differentiatie-les - extra materiaal

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Extra uitleg

+ 

Extra oefenopdrachten 

Grammatica

In deze les:

Extra uitleg meewerkend voorwerp (geel)

Extra opdrachten + antwoorden (blauw)

Grammatica hoofdstuk 5

Meewerkend voorwerp

Extra uitleg

Het meewerkend voorwerp is een zinsdeel.

Dit zinsdeel geeft aan voor wie iets bestemd is.

Een meewerkend voorwerp komt bij werkwoorden die iets te maken hebben met 'vertellen' (meedelen, schrijven etc.) of met 'geven' (overhandigen, uitdelen etc.). Bij die werkwoorden is er altijd een 'ontvanger' -> het mv. 

Meewerkend voorwerp (mv)

Een meewerkend voorwerp komt bij werkwoorden die iets te maken hebben met 'vertellen' (meedelen, schrijven etc.) of met 'geven' (overhandigen, uitdelen etc.). Bij die werkwoorden is er altijd een 'ontvanger' -> het mv. 

Meewerkend voorwerp (mv)

Voorbeeld: 

Ik | heb | mijn fiets | aan Ellen | gegeven

Pv: heb
Ow: ik
Wg: heb gegeven
Lv: mijn fiets

Mv: 

Een meewerkend voorwerp komt bij werkwoorden die iets te maken hebben met 'vertellen' (meedelen, schrijven etc.) of met 'geven' (overhandigen, uitdelen etc.). Bij die werkwoorden is er altijd een 'ontvanger' -> het mv. 

Meewerkend voorwerp (mv)

Voorbeeld: 

Ik | heb | mijn fiets | aan Ellen | gegeven

Pv: heb
Ow: ik
Wg: heb gegeven
Lv: mijn fiets

Mw: aan Ellen

Ellen is de ontvanger. Het hele zinsdeel (voor/aan + persoon) s het meewerkend voorwerp. 

Een meewerkend voorwerp kan beginnen met aan of voor, maar dat hoeft niet. Kijk maar naar de voorbeelden: 

Meewerkend voorwerp (mv)

Hij | geeft | Nienke | een ontbijtje.

Pv: geeft

Ow: hij

Wg: geeft

Lv: een ontbijtje

Mv: Nienke 

Hij | geeft | aan Nienke | een ontbijtje.

Pv: geeft

Ow: hij

Wg: geeft

Lv: een ontbijtje

Mv: aan Nienke 

Ook is er voor het meewerkend voorwerp een hulpvraag. Hiervoor heb je het wg, ow en lv nodig. De vraag die je kan stellen is: aan/voor wie + wg + ow + lv

Meewerkend voorwerp (mv)

Ook is er voor het meewerkend voorwerp een hulpvraag. Hiervoor heb je het wg, ow en lv nodig. De vraag die je kan stellen is: aan/voor wie + wg + ow + lv

Meewerkend voorwerp (mv)

Voorbeeld: 

Kunt | u | voor ons | kaartjes | bestellen | voor de finale? 

Pv: kunt
Ow: u
Wg: kunt bestellen
Lv: kaartjes

Mw: 

Ook is er voor het meewerkend voorwerp een hulpvraag. Hiervoor heb je het wg, ow en lv nodig. De vraag die je kan stellen is: aan/voor wie + wg + ow + lv

Meewerkend voorwerp (mv)

Voorbeeld: 

Kunt | u | voor ons | kaartjes | bestellen | voor de finale? 

Pv: kunt
Ow: u
Wg: kunt bestellen
Lv: kaartjes

Mw: 

Aan/voor wie kunt u kaartjes bestellen? 

= 

Ook is er voor het meewerkend voorwerp een hulpvraag. Hiervoor heb je het wg, ow en lv nodig. De vraag die je kan stellen is: aan/voor wie + wg + ow + lv

Meewerkend voorwerp (mv)

Voorbeeld: 

Kunt | u | voor ons | kaartjes | bestellen | voor de finale? 

Pv: kunt
Ow: u
Wg: kunt bestellen
Lv: kaartjes

Mw: voor ons

Aan/voor wie kunt u kaartjes bestellen? 

= voor ons

Ook is er voor het meewerkend voorwerp een hulpvraag. Hiervoor heb je het wg, ow en lv nodig. De vraag die je kan stellen is: aan/voor wie + wg + ow + lv

Meewerkend voorwerp (mv)

Voorbeeld: 

Kunt | u | voor ons | kaartjes | bestellen | voor de finale? 

Pv: kunt
Ow: u
Wg: kunt bestellen
Lv: kaartjes

Mw: voor ons

Let op:

Je vraagt aan/voor wie. 

Het gaat dus altijd om 'iemand' en niet om een ding. 

Voor nog wat extra uitleg, kun je de volgende video kijken. 

Meewerkend voorwerp (mv)

Het stappenplan voor zinsdelen ontleden is nu een stukje uitgebreid.

1. Stappenplan zinnen ontleden:
   
2. Zoek de persoonsvorm
   
3. Zet zinsdeelstrepen
   
4. Zoek het onderwerp (wie/wat + pv = ow)
   
5. Zoek alle werkwoorden in de zin (wg)
   
6. Zoek het lijdend voorwerp (wie/wat + wg + ow = lv)
7. Zoek het meewerkend voorwerp (aan/voor wie + wg + ow + lv)

Meewerkend voorwerp (mv)

Meewerkend voorwerp

Extra oefeningen

Noteer van onderstaande zinnen de pv. Zet zinsdeelstrepen en noteer ook het ow, lv en mv. 

1. Na het examen gaf de trainer zijn judoka's de oranje band. 

2. Eergisteren hebben wij u alle benodigde gegevens gemaild. 

3. Heeft Belinda die roddels over Heleen ook aan jou verteld? 

4. Op vrijdag reikt de organisatie de medailles aan de wandelaars uit. 

5. Zou je mij een glas koude cola willen inschenken? 

6. Op tv maakte de presentator de verkiezingsuitslag bekend aan het volk. 

Meewerkend voorwerp - oefening (1)

1. Na het examen | gaf | de trainer | zijn judoka's | de oranje band. 

Pv: gaf
Ow: de trainer
Wg: gaf 
Lv: de oranje band
Mv: zijn judoka's

2. Eergisteren | hebben | wij | u | alle benodigde gegevens | gemaild. 

Pv: hebben

Ow: wij

Wg: hebben gemaild

Lv: alle benodigde gegevens

Mv: u

Meewerkend voorwerp - antwoorden (1)

3. Heeft | Belinda | die roddels over Heleen | ook | aan jou | verteld? 

Pv: heeft

Ow: Belinda

Wg: heeft verteld

Lv: die roddels over Heleen

Mv: aan jou

4. Op vrijdag | reikt | de organisatie | de medailles | aan de wandelaars | uit. 

Pv: reikt

Ow: de organisatie

Wg: reikt uit

Lv: de medailles

Mv: aan de wandelaars

Meewerkend voorwerp - antwoorden (1)

5. Zou | je | mij | een glas koude cola | willen inschenken? 

Pv: zou

Ow: je

Wg: zou willen inschenken

Lv: een glas koude cola

Mv: mij

6. Op tv | maakte | de presentator | de verkiezingsuitslag | bekend | aan het volk. 

Pv: maakte

Ow: de presentator

Wg: maakte bekend

Lv: de verkiezingsuitslag

Mv: aan het volk

Meewerkend voorwerp - antwoorden (1)

Noteer van onderstaande zinnen de pv. Zet zinsdeelstrepen en noteer ook het ow, lv en mv. 

1. De politieagent gaf de foutparkeerder een fikse bekeuring.

2. Heeft u uw dochter voor haar verjaardag een gouden ring beloofd? 

3. Al zijn bezittingen moest de gelovige aan de sekteleider afstaan. 

4. De hofmeester schept alle officieren een bord nasi goreng op. 

5. Piet overhandigde Harry op het feest een glas cola. 

6. De manege bood de amazones een dressuurles van Ankie van Grunsven aan. 

7. Wie van jullie wil het huiswerk even aan Esther doorgeven? 

8. Heeft de trainer jou een plaats in het C1-elftal toegezegd? 

Meewerkend voorwerp - oefening (2)

1. De politieagent | gaf | de foutparkeerder | een fikse bekeuring.

Pv: gaf

Ow: de politieagent

Wg: gaf

Lv: een fikse bekeuring

Mv: de foutparkeerder

2. Heeft | u | uw dochter | voor haar verjaardag | een gouden ring | beloofd?

Pv: heeft

Ow: u

Wg: heeft beloofd

Lv: een gouden ring

Mv: uw dochter

Meewerkend voorwerp - antwoorden (2)

7. Wie van jullie | wil | het huiswerk | even | aan Esther | doorgeven? 

Pv: 
Ow: 
Wg: 
Lv: 
Mv: 

8. Heeft | de trainer | jou | een plaats in het C1-elftal | toegezegd? 

Pv:

Ow:

Wg:

Lv:

Mv: 

Meewerkend voorwerp - antwoorden (2)

5.  Piet | overhandigde | Harry | op het feest | een glas cola.

Pv: overhandigde
Ow: Piet
Wg: overhandigde
Lv: een glas cola
Mv: Harry

6. De manege | bood | de amazones | een dressuurles van Ankie van Grunsven | aan.

Pv: bood

Ow: de manege

Wg: bood aan

Lv: een dressuurles van Ankie van Grunsven

Mv: de amazones

Meewerkend voorwerp - antwoorden (2)

7. Wie van jullie | wil | het huiswerk | even | aan Esther | doorgeven? 

Pv: wil
Ow: wie van jullie
Wg: wil doorgeven
Lv: het huiswerk
Mv: aan Esther

8. Heeft | de trainer | jou | een plaats in het C1-elftal | toegezegd? 

Pv: heeft

Ow: de trainer

Wg: heeft toegezegd

Lv: een plaats in het C1-elftal

Mv: jou

Meewerkend voorwerp - antwoorden (2)

Noteer van onderstaande zinnen de pv. Zet zinsdeelstrepen en noteer ook het ow, lv en mv. 

1. Heeft de gemeente deze asielzoekers een woning toegewezen? 

2. TNT Post zal de brief op zijn vroegst overmorgen bezorgen. 

3. Vroegen de leerlingen aan de rector een extra vrije dag? 

4. Volkswagen zal morgen het nieuwste model aan de Nederlandse dealers presenteren. 

Meewerkend voorwerp - oefening (3)

1. Heeft | de gemeente | deze asielzoekers | een woning | toegewezen?

Pv: heeft
Ow: de gemeente
Wg: heeft toegwezen
Lv: een woning
Mv: deze asielzoekers

2. TNT Post | zal | de brief | op zijn vroegst overmorgen | bezorgen. 

 Pv: zal

Ow: TNT Post

Wg: zal bezorgen

Lv: de brief

Mv: - 

Meewerkend voorwerp - antwoorden (3)

3. Vroegen | de leerlingen | aan de rector | een extra vrije dag? 

 Pv: vroegen

Ow: de leerlingen

Wg: vroegen

Lv: een extra vrije dag

Mv: aan de rector

4. Volkswagen | zal | morgen | het nieuwste model | aan de Nederlandse dealers | presenteren. 

 Pv: zal

Ow: Volkswagen

Wg: zal presenteren

Lv: het nieuwste model

Mv: aan de Nederlandse dealers

Meewerkend voorwerp - antwoorden (3)