3.1 Een welvarende samenleving deel I

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

HC Nederland (1948-2008)

3.1 Een welvarende samenleving (1948-1978) I

Leerdoel

• In deze paragraaf leer je hoe de economische groei de verzorgingsstaat mogelijk maakte.
  
• In deze paragraaf leer je hoe de welvaart leidde tot maatschappelijke veranderingen.
  
• In deze paragraaf leer je wat veranderde in de positie van jongeren en vrouwen.
  
• In deze paragraaf leer je welke emigratie en immigratie plaatsvonden.

Wat houdt volgens jou het begrip verzuiling in?

Verzuiling

• De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen):
• protestanten, katholieken, liberalen, socialisten (tussen: ±1848 en ±1965)
  

• Deze zuilen krijgen in de 19e eeuw allemaal hun eigen politieke partij
  

Maarten Luther

De protestantse zuil kun je vaak herkennen aan het gebruik van namen van personen die (in de geschiedenis) belangrijk voor de protestantse kerk waren.

Christelijke Werklieden Vereeniging

De protestantse zuil gebruikt vrijwel altijd de termen: Christelijk of Protestants-Christelijk

Stoere arbeider

De arbeider wordt hier 'stoer' afgebeeld: gespierd met opgestroopte mouwen.

Klok

De klok is het symbool van zowel een nieuwe dag, als het oproepen om gehoor te geven aan de oproep van de arbeiders beweging.

Opkomende zon

Dit is het teken van een nieuwe dag: een nieuw en positief begin.

Confessionelen

Liberalen

Socialisten

Rood

Bijbel

VARA

Vrijheid

AVRO

KVP en ARP

VVD

NCRV

PvdA

Nederland na WO-II

- Binnenlandse politiek

- Internationale politiek

- Economie

Rooms-rode kabinetten met KVP (katholieken) en PvdA (sociaaldemocraten)

Minister-president Drees ('vadertje Drees')

Binnenlandse politiek na WO-II (1946-1958):

Wat voor politieke partijen zaten in rooms-rode regeringen?

1. Katholiek en Sociaal-Democraten
2. Katholiek en Liberaal
3. Liberaal en Sociaal-Democraten

Juist / onjuist?
De rooms-rode regeringen vonden dat de overheid weinig invloed moest uitoefenen om de samenleving te veranderen.

1. Juist
2. Onjuist

Nederland koos in de Koude Oorlog de kant van de VS.

1949: lid van de NAVO

1952: Nederland deed mee aan de EGKS

Internationale politiek na WO-II: Niet meer neutraal

Economisch

Economische groei

Na de tweede wereldoorlog leek de wederopbouw niet goed op gang te komen.

Meer invoer dan uitvoer omdat productie niet op gang kwam.

Maar toen kwam de Marshallhulp:

Tussen 1948 en 1973 was er een sterke economische groei

Welke vier redenen vind je in de tekst, naast de Marshallhulp voor de groei van de economie?

Welke vier redenen vind je in de tekst,
naast de Marshallhulp voor de groei van de economie? (blz. 72)

I. Industrialisatie

II. Meeprofiteren van het Duitse Wirtschaftwunder

III. Geleide loonpolitiek

Het kabinet bepaalde hoe hard de lonen mochten stijgen

Lagere lonen zorgden ervoor dat Nederlandse producten goedkoop waren in het buitenland

IV. Ontdekking aardgas in Groningen (vanaf ’59)

Bij welk kenmerkend aspect past het Marshallplan het beste?

1. De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld
2. De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen
3. De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog

3.1 - Deel I

- Lees 3.1 door tot aan maatschappelijke veranderingen

- Werk het volgende leerdoel uit: 

Je kunt uitleggen:

1. hoe de economische groei de verzorgingsstaat mogelijk maakte

óf

- Maak vragen 1 t/m 3 en 16

Verzorgingsstaat

Einde geleide loonpolitiek zorgt vanaf 1963 voor hogere lonen

1959

eerste aardgasvoorraden gevonden in Groningen

Toegenomen welvaart wordt gebruikt voor uitbreiding van de verzorgingsstaat

1952: WW

1957: AOW

Waar is AOW een afkorting van?

1. Algemene Ouderdomswet
2. Algemene Ouderenwet
3. Anti-ouderenwet
4. Arbeiders Ouderdomswet

Poldermodel

Overheid werkte nauw samen met de sociale partners: de werkgevers en vakbonden

Geloof in een maakbare samenleving -> de overheid had invloed op hoe de samenleving zich ontwikkelde

Doel: soc. ec. gelijkheid

het voeren van overleg gericht op overeenstemming

Bij welk kenmerkend aspect past het ontstaan van het ontstaan van de verzorgingsstaat het beste?

1. De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld
2. De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen
3. De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren 1960 aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
4. De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog

Hoe kan je de verzorgingsstaat in verband brengen met de emancipatie van de vrouw?

Hoe kan je de verzorgingsstaat in verband brengen met de emancipatie van de vrouw?

Plaats de juiste omschrijving bij het begrip:

verzorgingsstaat

sociale partners

poldermodel

geleide loonpolitiek

verzuiling

de regering bepaalt hoe hard lonen mogen stijgen

overleg gericht op overeenstemming en harmonie

verdeling van de bevolking in levensbeschouwelijke groepen met elk eigen organisaties

staat die met sociale voorzieningen zorgt voor het welzijn van zijn burgers

werkgevers en werknemers

of maak vragen 3.1: 1 t/m 4 en 16