Thema 2 basisstof 3 De organen voor vertering

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

2.3 De organen voor vertering

Leerdoelen:

- Je kunt de functies en kenmerken van de delen van het verteringsstelsel noemen.

- Je kunt de verteringssappen en enzymen noemen en hun functies.

MONDHOLTE/KEELHOLTE/SLOKDARM

• voedsel kauwen --> vergroting van oppervlakte
• in speeksel zit het enzym amylase dat zetmeel afbreekt
• peristaltiek in de slokdarm - kneden van voedsel

Uit je hoofd leren!

MAAG

• maagwand bevat kringspieren en lengtespieren.
• maagsap bevat zoutzuur (HCl) en het eiwitverterend enzym pepsine.
• maagsap doodt ook bacteriën.
• maagportier sluit uitgang van de maag af.

Uit je hoofd leren!

GAL

• De lever produceert gal. 
• Gal emulgeert vetten.
• Gal wordt opgeslagen in de galblaas en gaat naar de twaalfvingerige darm als het nodig is.

Uit je hoofd leren!

ALVLEESKLIER

• De alvleesklier produceert alvleessap. 
• Alvleessap bevat veel enzymen. Ze verteren eiwitten (tryptase), koolhydraten (amylase) en vetten (lipase).
• Alvleessap wordt toegevoegd aan de twaalfvingerige darm.

Uit je hoofd leren!

Naast enzymen wordt er ook gal aan het voedsel toegevoegd. In welk deel van het verteringskanaal wordt gal aan het voedsel toegevoegd?

1. twaalfvingerige darm
2. dunne darm
3. dikke darm
4. slokdarm

Enkele beweringen over gal:

1) Gal bevat enzymen voor de vetvertering
2) Gal verdeelt grote vetdruppeltjes in kleinere vetdruppeltjes
3) Gal wordt gemaakt in de lever

Welke beweringen is/zijn juist?

1. bewering 1 en 3
2. bewering 1 en 2
3. bewering 2 en 3
4. bewering 1, 2 en 3

DUNNE DARM

• Darmsapklieren produceren darmsap.
• Enzymen uit darmsappen verteren koolhydraten, eiwitten en vetten.
• Bevat darmplooien en darmvlokken = oppervlaktevergroting.
• In de darmvlokken bevinden zich bloedvaten.
• Opname voedingsstoffen in het bloed.

Uit je hoofd leren!

PERISTALTIEK DUNNE DARM

• kringspieren en lengtespieren - door afwisselend samentrekken peristaltische bewegingen in dunne darm
• kneedbewegingen
• ook peristaltiek in slokdarm, maag en dikke darm

DIKKE DARM

• opname water in het bloed - voedselbrij wordt dikker
• bacteriën in dikke darm verteren cellulose (vezels) en produceren vitamine K.
• de dikke darm gaat over in de endeldarm (opslag ontlasting).
• anus: ontlasting verlaat lichaam.

Uit je hoofd leren!

In welke organen kunnen eiwitten verteerd worden?

1. mond en slokdarm
2. mond en maag
3. maag en dunne darm
4. dunne en dikke darm

Enzymen uit de dunne darm zijn bedoeld voor de vertering van:

1. Eiwitten
2. Vetten
3. Koolhydraten
4. Zowel eiwitten, vetten en koolhydraten

De enzymen in maagsap zijn bedoeld voor de vertering van:

1. Eiwitten
2. Vetten
3. Koolhydraten
4. Zowel eiwitten, vetten en koolhydraten

Rauw vlees, vooral van kippen en varkens, kan besmet zijn met ziekteverwekkende bacteriën zoals Salmonella en Campylobacter. Als deze bacteriën in het verteringskanaal terechtkomen, kunnen ze onder andere diarree veroorzaken. Bij diarree is de ontlasting dun en waterig doordat de onverteerde resten niet genoeg zijn ingedikt.

Hoe heet het deel van het verteringskanaal waarin onverteerde resten worden ingedikt?

Vier beweringen over de spijsvertering zijn:
1) maagsap bevat een enzym dat eiwitten verteert
2) toevoeging van maagsap aan de spijsbrij verhoogt de pH daarvan
3) gal bevat een enzym dat vetten verteert
4) opname van stoffen naar het bloed vindt alleen plaats vanuit de dunne darm
Welke beweringen zijn juist? Kies 2 beweringen!! Noem alleen het nummer met - ertussen.

Wat heb je geleerd?

Je weet nu hoe t werkt van mond tot kont.

Je kent de spijsverteringsklieren en de enzymen.

Je weet welke voedingsstof waar verteerd wordt.

Je weet dat de voedingsstoffen naar het bloed gaan via de dunne darm!

HUISWERK

LEER thema 2 basisstof 3

Maak opdracht 1 t/m 3 en 5 t/m 8

Maak nu eerst opdracht 1

1. mond - of keelholte
2. slokdarm
3. lever
4. galblaas
5. maagportier
6. twaalfvingerige darm
7. blinde darm
8. appendix (wormvormig aanhangsel)
9. anus
10. speekselklieren
11. maagwand/maagsapklieren
12. galbuis
13. maag
14. alvleesklier
15. dikke darm
16. dunne darm
17. darmwand/darmsapklieren
18. endeldarm