T4 Scheikunde H9

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H7: Wat weet je al/nog over zouten?

Elementen in het periodiek systeem zijn te verdelen in 2 soorten:

Metalen &  Niet-metalen

Er zijn 3 soorten stoffen mee te maken:

1. Metalen bv. Na (s), Mg (s) etc. Bijna allemaal vaste stoffen, behalve...?

2. Moleculaire stoffen bestaande uit niet-metalen bv. O₂ (g), N₂ (g), C (s), Ne (g), CO₂ (g), CH₄ (g) etc.

3. Ionaire stoffen of zouten bestaande uit een metaal en een niet-metaal

H7: Wat weet je al/nog over zouten?

Je kunt de verhoudingsformule van zouten met enkelvoudige ionen en  met meervoudige ionen opstellen.

H7.3 & H7.4 = BASIS!

                        = Huiswerk!

H9: Wat weet je al/nog over zouten?

• Maak op blz. 173 opgave 3-4-5-6
• Maak gebruik van het A4-tje over moleculen en atomen!

H9: DEMO

1. Kraanwater geleidt WEL/GEEN stroom

2. Vast zout geleidt WEL/GEEN stroom

3. Opgelost zout geleidt WEL/GEEN stroom

VERKLAAR WAT JE GEZIEN HEBT IN DE DEMO

H9.1 Oplossen en indampen

Lees H9.1 blz. 174 t/m 178

Hierna heb je een beetje kennis over:

1. de belangrijkste eigenschappen van zouten.

2. het begrijpen en aflezen van oplosbaarheidstabel

     (BINAS 35).

3. bij welke ionen een zout altijd goed oplosbaar is.

4. het opstellen van een oplosvergelijking en een indampvergelijking 

H9: DEMO

1. Kraanwater geleidt GEEN stroom

2. Vast zout geleidt GEEN stroom

3. Opgelost zout geleidt WEL stroom

VERKLAAR WAT JE GEZIEN HEBT IN DE DEMO 

(na het lezen van H9.1)

H9.1 Triviale en systematische naamgeving

H9.1 Oplossen en indampen

De belangrijkste eigenschappen van zouten:

1. Vaste stof bij kamertemperatuur

2. Geurloos

3. Opgelost en gesmolten zout kan stroom geleiden

Opstellen van een oplosvergelijking: 

NaCl (s) --> Na⁺ (aq) + Cl^-(aq)

(Opstellen van een indampvergelijking is precies andersom!)

H9.1 Oplossen en indampen

Het begrijpen en aflezen

 van oplosbaarheidstabel

 (BINAS 35).

CaCO₃

_{Kaliumchloride}

_{Aluminiumsulfide}

H9.1 Opgaven maken

Zelf aan de slag online of in je boek

1.  Makkelijk --> opgave 9 + 10 + 11

2. Toepassen --> opgave 12 + 14 + 17

3. Eindexamen --> opgave 16

4. Test Jezelf

H9.1 Huiswerk

Dinsdag af:

Toepassen --> opgave 12 + 14 + 17

H9. Zouten

1. H9.1 huiswerk: 12-14-17

2. H9.2 uitleg

3. Practicum Proef 2

H9.2 Zoutoplossingen bij elkaar brengen

Lees H9.1 blz. 186 t/m 189

Hierna heb je een beetje kennis over:

1. wat er gebeurt als je twee zoutoplossingen bij elkaar voegt.

2. het opstellen van een neerslagvergelijking als twee zoutoplossingen samen een slecht oplosbaar zout vormen.

3. tribune-ionen bij een neerslagvergelijking.

H9.1 Oplossen en indampen

• Opstellen van een oplosvergelijking:
  NaCl (s) --> Na⁺ (aq) + Cl^-(aq)
  Controleer m.b.v. BINAS tabel 35 of het zout oplosbaar is!

• Opstellen van een indampvergelijking is precies andersom!
  Na+ (aq) + Cl-(aq) --> NaCl (s)  (hoe zit dat: elektronen?)

Opgave 10 + 11 + 16 + 17

H9.2 Zoutoplossingen bij elkaar brengen

Stap 1: Maak je eigen oplosbaarheidstabel.

Stap 2: Vul je eigen oplosbaarheidstabel in.

Stap 3: Bepaal of er een neerslag reactie heeft plaatsgevonden.

Stap 4: Stel de neerslagvergelijking op.

+ion (aq) + -ion (aq) --> zout (s)

Tribune-ionen = ionen die opgelost blijven

Opgave 4 + 5 + 6

H9.2 Zoutoplossingen bij elkaar brengen

Stap 1: Maak je eigen oplosbaarheidstabel.

Stap 2: Vul je eigen oplosbaarheidstabel in.

Stap 3: Bepaal of er een neerslag reactie heeft plaatsgevonden.

Stap 4: Stel de neerslagvergelijking op.

Proef 2 blz. 240/241 uitvoeren

Klaar:

opruimen en maak opgaven H9.1 & H9.2 die je nog niet gedaan hebt

H9.3 Een slecht oplosbaar zout maken

LEERDOELEN

9.3.1 Je kunt benoemen welke twee zoutoplossingen je kunt kiezen om een slecht

oplosbaar zout te bereiden.

Oefenen met opgave: 5

H9.3 Een slecht oplosbaar zout maken

LEERDOELEN

9.3.2 Je kunt beschrijven hoe je een slecht oplosbaar zout uit een mengsel kunt halen.

9.3.3 Je kunt de processen uitleggen die in een blokschema staan.

H9.3 Een slecht oplosbaar zout maken

• Proef 3 blz. 242-244 
• Klaar:
  Opruimen (Niets zomaar door de gootsteen spoelen!)
  Maak de opgaven van H9.1, H9.2 die je nog niet gemaakt had en ga verder met de opgaven van H9.3

H9 Huiswerk

Test Jezelf H9.1 & H9.2

Lees H9.4

H9.3 Een slecht oplosbaar zout maken

• Proef 3 blz. 242-244 bespreken

H9.3 Een slecht oplosbaar zout maken

LEERDOELEN

9.3.1 Je kunt benoemen welke twee zoutoplossingen je kunt kiezen om een slecht

oplosbaar zout te bereiden.

Oefenen met opgave: 5

H9.3 Een slecht oplosbaar zout maken

LEERDOELEN

9.3.2 Je kunt beschrijven hoe je een slecht oplosbaar zout uit een mengsel kunt halen.

9.3.3 Je kunt de processen uitleggen die in een blokschema staan.

H9.4 Ongewenste ionen verwijderen

LEERDOELEN

9.4.1 Je kunt een aantal ionen van zware metalen noemen.

9.4.2 Je kunt een geschikte oplossing kiezen om één specifieke ionsoort uit een

oplossing te verwijderen.

Opgave 6

H9.4 Ongewenste ionen verwijderen

• Voer practicum Proef 4 uit
• Ga verder met je opgaven!
• Opgaven H9.1 & H9.2 moeten eigenlijk wel af zijn nu...
• Maak opgaven H9.3 & H9.4

H9 Huiswerk

Test Jezelf H9.3 + H9.4

Lezen H9.5

H9.4 Ongewenste ionen verwijderen

• Proef 4 blz. 244-246 
• Klaar:
  Opruimen (Niets zomaar door de gootsteen spoelen!)
  Ga verder met de opgaven van H9.3 & H9.4

H9 Huiswerk

Test Jezelf H9.4

Lees H9.5

Herhaling H9.1 t/m H9.4 

• H9.1 Verhoudingsformules & Oplosvergelijking &  Indampvergelijking: opgave 17 & 18
  
• H9.2 Neerslagvergelijking & tribune-ionen:                                                         opgave 12 & 13
• H9.3 Slecht oplosbaar zout maken & blokschema:                                          opgave 7
• H9.4 Ongewenste ionen verwijderen:                                                                     opgave 9 & 10 & 11

H9.5 Waterwinning

De twee belangrijkste bronnen
voor de winning van drinkwater:

Oppervlaktewater

Grondwater

Meer lezen over blokschema's:

BLZ. 309

H9.5 Waterwinning

Hard water:

Te hard water kan voor problemen zorgen. Behalve de vorming van kalkaanslag heb je bij

het wassen ook meer zeep nodig. 

 Er zijn verschillende manieren om hard water weer zacht te maken:

• vooraf verhitten;

• ontharder toevoegen;

• een ionenwisselaar gebruiken;

• ontharden met groene zeep.

H9.5 Waterwinning

SCHADELIJKE STOFFEN

Het is bijzonder lastig om alle opgeloste stoffen volledig te verwijderen. Hoeveel van deze

stoffen in het drinkwater mogen zitten, is vastgelegd in de Drinkwaterwet en het

Drinkwaterbesluit. 

Hoe giftiger de stof, hoe lager de toegestane concentratie (MAC-waarde).  

H9.6 Een zout herkennen

Soms is het niet duidelijk met welke soort zout of welke zoutoplossing je te maken hebt.

Om een zout of zoutoplossing te herkennen, kun je het volgende doen:

1 Onderzoek de oplosbaarheid van het zout (BINAS 35)

2 Kijk of je het zout of de zoutoplossing aan de kleur herkent.

3 Kijk of je een ionsoort herkent met behulp van een neerslagreactie.

--> Voorbeeldopdracht 1!

H9.6 Een zout herkennen

Je kunt sommige ionsoorten ook herkennen aan een karakteristieke vlamkleuring.

Deze karakteristieke kleuren kun je zichtbaar maken door metaalzouten in een vlam te houden.

H9 Zelfstandig aan de slag

• Lees eerst de betreffende paragraaf goed door!
• Maak de opgaven van H9.5 en H9.6 

H9 Huiswerk

Test Jezelf H9.5 & H9.6

Herhaling H9.1 t/m H9.4 

• H9.1 Verhoudingsformules & Oplosvergelijking &  Indampvergelijking: opgave 17 & 18
  
• H9.2 Neerslagvergelijking & tribune-ionen:                                                         opgave 12 & 13
• H9.3 Slecht oplosbaar zout maken & blokschema:                                          opgave 7
• H9.4 Ongewenste ionen verwijderen:                                                                     opgave 9 & 10 & 11

Herhaling H9.6 Een zout herkennen

Let op: Practicum SE individueel!

Soms is het niet duidelijk met welke soort zout of welke zoutoplossing je te maken hebt.

Om een zout of zoutoplossing te herkennen, kun je het volgende doen:

1 Onderzoek de oplosbaarheid van het zout (BINAS 35)

2 Kijk of je het zout of de zoutoplossing aan de kleur herkent.

3 Kijk of je een ionsoort herkent met behulp van een neerslagreactie.

--> Oefenopdracht: 9

--> Diagnostische Toets (na afloop inleveren, voorzien van naam)

Herhaling H9.6 Een zout herkennen

• Let op: Practicum SE individueel!
• Proef 6 of 7 uitvoeren (individueel)
• Practicumspullen opruimen & blad voorzien van naam inleveren
• Verder met de diagnostische toets (bij docent)

Tot het "zouten"practicum

• Ma 20 november: Theorie herhalen
• Di 21 november: Practicum oefenen
• Do 23 november: Theorie herhalen
• Ma 27 november: Practicum oefenen
• Di 28 november: PO Zouten

Ma 20 november (oefenen)

H9.1: opgave 14

H9.2: opgave 5 + 6

H9.3: opgave 4 + 5

H9.4: opgave 5

H9.6: opgave 4 + 5

Di 21 november (practicum)

• Proef 6 of 11 uitvoeren
• Practicumspullen opruimen & blad voorzien van naam inleveren
• Extra oefenen opgaven maken boek blz. 258-259

Do 30 november (oefenen)

BLOK 1

H9.2: opgave 7 + 8

H9.3: opgave 6 + 8 + 10

H9.4: opgave 8

H9.6: opgave 6 + 8

Do 30 november (oefenen)

BLOK 2

H9.2: opgave 11

H9.3: opgave 9

H9.6: opgave 9

Ma 27 november (practicum)

• Proef 13 uitvoeren
• Practicumspullen opruimen & blad voorzien van naam inleveren

Do 23 november (oefenen)

Extra oefenen op blz. 258-259

H9.2: 7+8+11

H9.3: 5+6+8+9+10

H9.4: 5+8

H9.6: 4+5+6+8+9

Ma 27 november (practicum)

• Proef 13 uitvoeren
• Practicumspullen opruimen
• Extra oefenen op blz. 258-259
  
• H9.2: 7+8+11
  
• H9.3: 5+6+8+9+10
  
• H9.4: 5+8
  
• H9.6: 4+5+6+8+9
• Test Jezelf H9.1-H9.2-H9.3-H9.4-H9.6

Do 7 december: 

Boek B meenemen!