HARL 3K_ H5: bescherming tegen ziekten

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

H5: herhaling voor de toets

5.1 De huid

5.2 Huidflora

5.2Indringers; puistjes, voetschimmel, wratten

5.3 Infectieziekten

5.4 Ziekten voorkomen

5.5 Soa's

Functies van de huid

Je lichaam op temperatuur houden.

Bescherming tegen vuil en ziekteverwekkers.

Bescherming tegen de zon.  

Hoe heten laag 1 en 2?

1. 1=kiemlaag, 2=hoornlaag
2. 1= kiemlaag 2= lederhuid
3. 1= opperhuid 2= onderhuids bindweefsel
4. 1= opperhuid 2= lederhuid

Pigment

Pigment beschermt tegen UV-straling.

Een donkere huid maakt veel pigment.

Een lichte huid maakt weinig pigment. (Insmeren!)

De opperhuid bestaat uit twee lagen:

1. hoornlaag kiemlaag
2. opperhuid lederhuid
3. hoornlaag lederhuid
4. opperhuid kiemlaag

Hoe heten de vier soorten zintuigen in je huid?

Welke stof zorgt ervoor dat de huid soepel blijft?

1. pigment
2. talg
3. vitamine D
4. zweet

Het is buiten warm, Karin gaat buiten hardlopen.
Wat gebeurt er met haar bloedvaten?

1. De bloedvaten veranderen niet.
2. De bloedvaten worden nauwer.
3. De bloedvaten worden wijder.
4. Dit is niet te zeggen met deze informatie.

5.2Huidflora

Micro-organismen (bacteriën en schimmels) 

1. Blijvende huidflora: bescherming tegen infecties 
2. Tijdelijke huidflora: nieuwe bacteriën
   - wegwassen (handen en zweetgeur)
   - hygiëne: verspreiding van ziekteverwerkers tegengaan
   - desinfecterende zeep 

Blijvende huidflora

Helpen je beschermen tegen ziekmakende bacteriën

Tijdelijke huidflora

Bacteriën die infecties kunnen veroorzaken of nare geurtjes. 

Welke huidflora beschermt het lichaam tegen infecties?

1. De binnenste huidflora
2. De blijvende huidflora
3. De buitenste huidflora
4. De tijdelijke huidflora

Wat is acne?

1. Acne is hetzelfde als talg
2. Acne is hetzelfde als jeugdpuistjes
3. Acne is hetzelfde als zweet
4. Acne is hetzelfde als bacteriën

Waardoor ontstaan puistjes (acne)?

1. door het eten van veel chocolade en vet
2. doordat je je niet goed wast
3. door hormonen die zorgen voor meer talg
4. door te vaak wegwassen van tijdelijke huidflora

Acne: ontsteking door bacteriën en verstopping door talg

5.2 Indringers

Hoe krijg je puistjes?

• Acne
  - Huid maakt in puberteit extra talg aan
  - Talg > een vettige stof, houdt huid soepel
  - Te veel talg kan zorgen voor jeugdpuistjes (acne)
  
  
• Ontstaan
  - Talg komt via poriën naar buiten (kleine gaatjes in de huid)
  - Talgklieren maken extra veel talg aan
  - Door te veel talg raken poriën verstopt -> zwarte puntjes: mee-eters
  - in de verstopte porie groeien bacteriën, porie gaat ontsteken, er ontstaat een puistje

Acne wordt veroorzaakt door

1. bacterie
2. schimmel
3. virus
4. vet eten

Indringer: Voetschimmel

• Een schimmel is de huid binnengedrongen. (dus huidinfectie!)
  - Tast de hoornlaag aan 
  
  
• Zwemmerseczeem: voetschimmel die
  gaat zitten op een vochtige plek
  en waar de huid dun is. (tussen tenen)
  

Indringer: Wrattenvirus

• Wrat: komt door een huidinfectie met het wrattenvirus
• Virus komt in de cellen van de kiemlaag 
  
• Die cellen gaan extra snel delen. Zo ontstaat er een onschuldig gezwelletje van cellen. 
  
  - Gaan weg doordat lichaam virus vernietigt of
  bij de huisarts. 

Voetschimmel leeft op plekken waar het droog is

1. Waar
2. Niet waar

Wratten worden veroorzaakt door een bacterie.

1. juist
2. onjuist

5.3 infectieziekten

Niet alleen in de huid, maar ook in de rest van je lichaam kunnen ziekteverwekkers (bacteriën/schimmels/virussen) een infectie veroorzaken.

Lichaam 'indringen' via: mond, neus, geslachtsorganen, wondjes

Infectie! Wat dan...?

De ziekteverwekker zit in je lichaam. ->infectie/besmetting

Wat gebeurt er nu?

oftewel: hoe verloopt de infectie?

De ziekteverwekker zit net in je lichaam. Wat voel je nu? Oftewel: welke symptomen heb je eerst?

1. koorts
2. zweten
3. hoofdpijn/misselijk
4. geen

De tijd dat je van je infectie nog geen symptomen hebt is de incubatietijd.
Wat gebeurt er in deze tijd?

1. De ziekteverwekker verplaatst zich naar waar het je ziek gaat maken.
2. De ziekteverwekker vermeerdert zich.
3. De ziekteverwekker verspreid zich door je hele lichaam.
4. De ziekteverwekker wacht op een moment dat je weerstand laag is.

Zet de afbeeldingen van het verloop van een infectieziekte in de goede volgorde.

Tegen hoeveel ziektes wordt je ingeënt als je 11 maanden bent bij de 1e enting? 

Waar staat DKTP voor?

Waar staat BMR voor?

Verkoudheid wordt veroorzaakt door een bacterie

1. goed
2. fout

door het slikken van medicijnen gaat verkoudheid over

1. goed
2. fout

Hoe voorkom je 

voedselvergiftiging?

- let op houdbaarheid

- koel bewaren

- hygiëne tijdens het bereiden

- goed verhitten

Wat doet de overheid?

Waar staat: SOA voor?

je kunt een SOA oplopen door uit hetzelfde kopje te drinken.

1. goed
2. fout

Als er sperma in je mond komt, kun je een soa krijgen

1. goed
2. fout

Suc6 met leren!

samenvatten

maak de oefentoets