vwo3 Thema 1: Stofwisseling en verbranding

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

LEERDOELEN basisstof 1

- je kunt uitleggen dat planten bij de fotosynthese energie vastleggen in glucose.

- je kunt uitleggen dat bij de afbraak van glucose energie vrijkomt

Thema 1: Stofwisseling

Wie zag de fout in het filmpje??

Wie zag de fout in het filmpje??

Reactievergelijking  FOTOSYNTHESE

water + koolstofdioxide + energie --> 

glucose + zuurstof

H₂O + CO₂ + licht --> C₆H₁₂O₆ + O₂

Reactievergelijking  FOTOSYNTHESE

water + koolstofdioxide + energie (zonlicht)  

-->  glucose + zuurstof

6H₂O + 6CO₂ + (zon)licht --> C₆H₁₂O₆ + 6O₂

STOFWISSELING

• Glucose wordt vervoerd naar andere delen plant
• Plantencellen gebruiken glucose als energiebron
• Door afbraak glucose komt energie vrij
• Afbraak glucose gebeurt in mitochondriën 

Welke stoffen heeft een plant nodig voor de fotosynthese?

1. glucose
2. koolstofdioxide
3. water
4. zuurstof

Welke stoffen ontstaan bij fotosynthese?

1. glucose
2. koolstofdioxide
3. water
4. zuurstof

In welk deel of welke delen van deze aardbeienplant kan fotosynthese plaatsvinden?

HUISWERK

Leer Thema 1 basisstof 1 Stofwisseling

Maak in het boek opdracht:

Havo3: 1 t/m 7

Vwo3: 1 t/m 9

LEERDOELEN bs 2

- je kunt het verband uitleggen tussen verbranding in cellen en lichamelijke activiteit

- je weet dat bij verbranding zuurstof wordt verbruikt en koolstofdioxide ontstaat

- je kunt het verschil in verbranding bij warm- en koudbloedige dieren beschrijven

Thema 1: Verbranding en ademhaling

Alle organismen hebben energie nodig !

Alle organismen hebben energie nodig !

Koolstofkringloop!

verbranding in je lichaam

Welke reactievergelijking is juist?

1. C6H12O6 + O2 --> H2O + CO2 + energie
2. C6H12O6 + 3O2 --> 3H2O + 3CO2 + energie
3. C6H12O6 + 6O2 --> 6H2O + 6CO2 + energie
4. C6H12O6 + 6O2 --> 3H2O + 3CO2 + energie

C₆H₁₂O₆ + 6O₂       6H₂O + 6CO₂

Energie 

Dit moet je kennen!!!

Hoe noemen we water en koolstofdioxide bij de celverbranding?

1. Verbrandingsproducten
2. Beide zijn een brandstof
3. CO2 is brandstof en H2O is een verbrandingsproduct
4. Beide zijn een katalysator

Wanneer vindt in plantaardige cellen vebranding plaats?

1. Alleen overdag
2. Alleen 's nachts
3. overdag en 's nachts
4. nooit

Maak vraag 3 (blz 17)

	Fotosynthese	Verbranding
In welk organisme vindt het proces plaats	planten	alle organismen
In welk celorganel vindt het proces plaats?	bladgroenkorrels	mitochondriën
Vindt het proces plaats in het licht, donker, of in beide gevallen?	licht	beide
Wordt glucose gemaakt of verbruikt?	gemaakt	verbruikt
Wordt koolstofdioxide gemaakt of verbruikt?	verbruikt	gemaakt
Wordt zuurstof gemaakt of verbruikt?	gemaakt	verbruikt

Vraag 3

Samenstelling van lucht

	Ingeademde lucht	Uitgeademde lucht
Stikstof	78%	78%
Zuurstof	21%	17%
Edelgassen	1%	1%
Koolstofdioxide	0,04%	4%
Waterdamp	Weinig	Veel
Temperatuur	Lager dan 32 °C	32 °C

Wat gebeurt er met stikstof in je longen als je stikstof inademt?

1. Niks, want stikstof komt niet in je longen.
2. Niks, want de longblaasjes vervoeren het stikstof niet naar het bloed.
3. Stikstof komt in het bloed maar wordt verder niet opgenomen door je cellen. Je ademt het weer uit.
4. Stikstof komt in het bloed en ook in de cellen. De cellen gebruiken stikstof voor hun energie.

Koudbloedige dieren nemen de temperatuur van hun omgeving aan.

Lichaam opwarmen: in de zon liggen
Lichaam afkoelen: in de schaduw/in het water

Te koud: verbranding langzamer, minder energieproductie dus bewegen trager.

Koudbloedig dier

• vissen
• amfibieën
• ongewervelde dieren

Vogels en zoogdieren zijn warmbloedige dieren. 

Bij warmbloedige dieren blijft de lichaamstemperatuur steeds tussen een bepaalde waarde en is dus constant. 

Warmbloedige dieren hebben aanpassingen in hun lichaamsbouw of gedrag om niet te veel op te warmen of af te koelen.

                                                                                                                                 

Warmbloedig dier

Aanpassingen warmbloedige dieren 

Isoleren

- wintervacht

- vetlaag

Afkoelen

- grote oren

Waarom koelen grotere oren (zoals bij de fennek- woestijnvos) beter af
dan kleinere oren?

1. Met grotere oren kan er meer regenwater worden opgevangen wat voor afkoeling zorgt.
2. Grotere oren kunnen beter 'wapperen' en dat geeft verkoeling.
3. De binnenkant van de oren bevat nauwelijks vacht dus weinig isolatie.
4. Er lopen meer bloedvaatjes aan de oppervlakte die hun warmte kunnen afstaan (door de wind).

HUISWERK

Leer basisstof 2 (Verbranding)

Maak in het boek opdracht:

1 t/m 4 en 6 t/m 8