WOE 31/01/2024 2A - LEESVAARDIGHEID herhaling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

OPDRACHT

Learnbeat: 

Maak de oefentoets Signaalwoorden en tekstverbanden. Kijk de toets na van een klasgenoot en geef feedback

Klaar? 

In duo's - opdracht 4 blz. 76

Leerdoelen 

• Hoofd- en bijzaken
• Kernzinnen
• Tekstverbanden en signaalwoorden
• Feiten, meningen en argumenten
• Kritisch lezen
• Tekst en publiek

Hoofd- en bijzaken

- LEERDOELEN -

Wat moet ik kennen/kunnen:

Ik kan het onderwerp van een tekst bepalen

Ik kan de hoofdgedachte bepalen van een tekst

Ik kan de hoofd- en bijzaken onderscheiden in een tekst

STARTOPDRACHT

Schrijf op in je schrift:

Wat weet je nog van de hoofdgedachte?

Wat is een hoofdzaak en bijzaak?

Wat is het onderwerp van deze tekst?

Wat is de hoofdgedachte?

Benoem een hoofdzaak en een bijzaak.

 hoofdgedachte

Let op!

De hoofdgedachte bestaat uit één of twee zinnen en geeft kort aan waar de tekst over zal gaan.

Begin deze zinnen nooit met Over. . .   of Dat. . .

Hoofd- en bijzaken

Hoofdzaken: de belangrijkste informatie in een tekst.
--> staan vaak op voorkeursplaatsen in de tekst, zoals de inleiding en het slot. 
Bijzaken: wat niet zo belangrijk is. 
Vaak voorafgegaan door een signaalwoord. 

Hoofdzaken en bijzaken

De belangrijke informatie in een tekst noem je de hoofdzaken.
Wat niet zo belangrijk is zijn de bijzaken.

Hoofdzaken

Voorkeursplaatsen tekst:

Inleiding & slot

Voorkeursplaatsen alinea:

Kernzin

OPDRACHT - duo's

Maak minimaal 5 vragen met een antwoordmodel voor de oefentoets.

Plak de vragen, teksten en antwoorden in een worddocument en lever deze in. 

De vragen verwerk ik in de oefentoets op Learnbeat.

Belangrijkste is het formuleren van vragen en de antwoorden! 

Bedenk goede vragen, bijvoorbeeld:

Kun je het chronologisch verband illustreren met een voorbeeldzin?

Kun je onderscheid maken tussen hoofdzaak en bijzaak? Geef een voorbeeldzin.

Sorteertaak maken: welk signaalwoorden hoort bij welk verband?

Hoofd- en bijzaken

Kernzinnen

Tekstverbanden en signaalwoorden

Feiten, meningen en argumenten

Kernzinnen

- LEERDOELEN -

Wat moet ik kennen/kunnen:

Ik kan de kernzinnen benoemen van alinea’s in een tekst

Ik kan bepalen welk deelonderwerp bij welke alinea hoort

Kernzinnen 

Bijna iedere alinea heeft hoofd- en bijzaken.
De hoofdzaak van een alinea staat in de kernzin. --> de eerste, tweede of laatste zin van een alinea. 
Om de kernzin heen vind je vaak een uitleg of voorbeeld.

Schema / samenvatting 

De tekst moet ook worden onthouden... 
Hoe? --> Schema of samenvatting

Schema van een tekst maken

1. Lees de tekst goed door.

2. Onderstreep de hoofdzaken. Let hierbij op voorkeursplaatsen en opvallend gedrukte woorden.

3. Noteer de belangrijkste informatie uit de tekst en werk hierbij met nummers, dots, streepjes en pijlen.

Inleiding - middenstuk - slot

• In de inleiding vertelt de schrijver meestal waar de tekst over gaat. Jij weet dan of je de rest van de tekst ook wil lezen. Meestal is de inleiding één alinea. 
• In het middenstuk vertelt de schrijver meer over het onderwerp. Het middenstuk bestaat meestal uit meerdere alinea's. In iedere alinea wordt iets verteld over het onderwerp.
• In het slot maakt de schrijver een duidelijk einde aan de tekst. Meestal bestaat het slot uit één alinea.

Onderwerp, deelonderwerp, alinea & tussenkopje

• Nadat je een tekst oriënterend hebt gelezen, kun je in een paar woorden aangeven wat het onderwerp van de tekst is.
• Een onderwerp bestaat vaak uit verschillende stukjes. Die stukjes noemen we deelonderwerpen.
• Het stukje tekst over een deelonderwerp is een alinea.
• Boven een alinea kán een tussenkopje staan. Een tussenkopje geeft aan waar de alinea over gaat.

Samenvatting 

• Hoofdzaken: hierin staat de belangrijkste informatie.
  

• Kernzin: de hoofdzaak van een alinea staat in de kernzin.
  

• Bijzaken: minst belangrijke zaken.

• Samenvatting: de belangrijkste informatie uit de tekst opschrijven: alle kernzinnen en de hoofdgedachte. 

Tekstverbanden en signaalwoorden 

- LEERDOELEN -

Ik kan tekstverbanden herkennen in een tekst 

Ik kan de bijbehorende signaalwoorden benoemen

Tekstverbanden en signaalwoorden

tekstverband	signaalwoorden
chronologisch	daarna, vervolgens, dan
opsommend	ten eerste, ook, bovendien
tegenstellend	maar, echter, in tegenstelling tot
toelichtend	bijvoorbeeld, zo, neem nou
concluderend	dus, daarom, concluderend, dat houdt in
redengevend (waarom iemand iets doet)	omdat, daarom, dus, want, dankzij
oorzakelijk (waardoor iets gebeurt)	doordat, daardoor, als gevolg van
doel-middel	opdat, zodat, om te, door middel van
vergelijkend	zoals, in vergelijking met, als, evenals...
samenvattend	kortom, samengevat, met andere woorden, al met al

Feiten, meningen en argumenten 

- LEERDOELEN -

Ik weet wat feiten en meningen zijn

Ik kan feiten, meningen en argumenten herkennen in een tekst.

Feiten en meningen

Feit

Een feit is iets wat werkelijk zo is

Een feit is iets wat echt is gebeurd

Een feit kun je controleren

Een feit is iets dat vaststaat en dat je kunt bewijzen (objectief)

Mening

Een mening is wat een persoon van iets vindt.

Een mening staat niet vast, het is persoonlijk en een mening kan per persoon verschillen (subjectief)

Andere woorden voor mening zijn:

standpunt, oordeel, opinie en opvatting.

Argument

Een goed argument is op feiten of concrete voorbeelden gebaseerd en is relevant voor je standpunt

Bijvoorbeeld:

Kinderen zouden dagelijks minstens 8 uur slaap moeten krijgen, want studies laten zien dat voldoende slaap hun concentratie verbetert en het risico op gezondheidsproblemen vermindert. 

Feiten, meningen en argumenten