2B Leesvaardigheid - les 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

WELKOM BIJ HET VAK NEDERLANDS! 

Mevrouw Duinhouwer

LESPROGRAMMA

Lesuur 1

Herhalen lesstof: 

Tekstverbanden en signaalwoorden

Hoofd- en bijzaken en kernzinnen

Lesuur 2

Feiten en meningen

Leerdoelen

Ik kan tekstverbanden herkennen aan de hand van signaalwoorden

Ik kan de hoofd- en bijzaken onderscheiden in een tekst

Ik kan de kernzin in alinea's herkennen

Tekstverbanden en signaalwoorden

tekstverband	signaalwoorden
chronologisch	daarna, vervolgens, dan
opsommend	ten eerste, ook, bovendien
tegenstellend	maar, echter, in tegenstelling tot
toelichtend	bijvoorbeeld, zo, neem nou
concluderend	dus, daarom, concluderend, dat houdt in
redengevend (waarom iemand iets doet)	omdat, daarom, dus, want, dankzij
oorzakelijk (waardoor iets gebeurt)	doordat, daardoor, als gevolg van
doel-middel	opdat, zodat, om te, door middel van
vergelijkend	zoals, in vergelijking met, als, evenals...
samenvattend	kortom, samengevat, met andere woorden, al met al

Wat is een tekstverband?

1. Het belangrijkste wat in de tekst over het onderwerp wordt gezegd.
2. Het belangrijkste in een alinea.
3. De samenhang tussen woorden, zinnen of alinea's.
4. Relaties tussen verschillende delen van de tekst.

welke signaalwoorden geven een vergelijkend verband aan?

1. net als, tenzij, indien
2. net als, zoals, eveneens
3. net als, tenzij, om kort te gaan
4. net als, tenzij, aldus

Bij een doel-middelverband horen de volgende signaalwoorden...

1. kortom, samengevat, dus
2. opdat, zodat, om te, door middel van
3. omdat, daarom, dus
4. maar, echter, in tegenstelling tot

Tekstverbanden, het woord 'maar' hoort bij een .......tekstverband

1. opsommend
2. chronologisch (tijd)
3. tegenstellend
4. toelichtend

Welk tekstverband geeft het signaalwoord aan?

Sleep de signaalwoorden naar het goed tekstverband.

opsomming

tegenstelling

samenvatting

echter

maar

ook

samenvattend

daarnaast

kortom

Vroeger ging ik weleens schaatsen met mijn ouders, nu niet meer. 

Ik houd erg van muziek, bijvoorbeeld K-pop. 

Mijn vader is nu vaak thuis, maar mijn moeder gaat nog naar haar werk. 

Niet alleen puppy's zijn lief, maar ook kittens!

Tegenstellend verband

Toelichtend verband

Opsommend verband

Chronologisch verband

Hoofdzaken en bijzaken

De belangrijke informatie in een tekst noem je de hoofdzaken.
Wat niet zo belangrijk is zijn de bijzaken.

Hoofdzaken

Voorkeursplaatsen tekst:

Inleiding & slot

Voorkeursplaatsen alinea:

Kernzin

Hoofdzaken uit tekst halen

• Onderstreep/markeer tijdens het lezen hoofdzaken
  
  
• Let op voorkeursplaatsen (inleiding, slot, kernzinnen) en opvallend gedrukte woorden
  
  
• Van de hoofdzaken kun je een samenvatting maken of een schema

Hoofdzaken

Hoe en waar vind je de hoofdzaken?

• Vaak in de eerste, de tweede en/of de laatste zin van een alinea.
• Daartussen staan vaak voorbeelden, toelichtingen of een verdere uitleg, dat zijn bijzaken.
  Denk aan de hamburger... 
  
  

Stel jezelf de volgende vragen:

1. Heb ik deze zin nodig om de tekst/de alinea goed te begrijpen?
2. Wat zegt deze zin over het (deel)onderwerp?

Hoofdzaken (structuur)

Hoofdzaken (structuur)

Bijzaken (vulling)

wat is de kernzin van iedere alinea?

Kernzin

Opdrachten

Learnbeat:

Opdracht 4 - bladzijde 76  (2-tallen)

Opdracht 1 - bladzijde 73

Opdracht 3.1 - bladzijde 74

Extra oefenen (in je schrift maken)

p. 256 Opdracht 3 (herhaling signaalwoorden)

Leerdoelen

• Ik kan onderscheid maken tussen een standpunt, feit en een argument.

Feiten en meningen

Feit

Een feit is iets wat werkelijk zo is

Een feit is iets wat echt is gebeurd

Een feit kun je controleren

Een feit is iets dat vaststaat en dat je kunt bewijzen (objectief)

Mening

Een mening is wat een persoon van iets vindt.

Een mening staat niet vast, het is persoonlijk en een mening kan per persoon verschillen (subjectief)

Andere woorden voor mening zijn:

standpunt, oordeel, opinie en opvatting.

- Is het in een tekst altijd meteen duidelijk of het om een feit of een mening 

gaat?

- Hoe kun je in een bericht zien dat het om een mening gaat?

- Horen meningen eigenlijk wel in het nieuws? Zo ja, op welke plek in een krant bijvoorbeeld? 

Is het in een tekst altijd meteen duidelijk of het om een feit of een mening gaat?

Hoe kun je in een bericht zien dat het om een mening gaat?

Horen meningen eigenlijk wel in het nieuws? Zo ja, op welke plek in een krant bijvoorbeeld?

FEIT OF MENING?

FEIT OF MENING?

FEIT OF MENING?

FEIT OF MENING?

Opdrachten

Nieuw Nederlands - blz. 102 + 103

Opdracht 1

Opdracht 2

Opdracht 3

Opdracht 4