lj2 koppelteken en weglatingsstreepje

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§4 Koppelteken en weglatingsstreepje

welkom!

SPELLING

CURSUS 7:

• 
  
• Je weet waarom we koppeltekens en weglatingsstreepjes gebruiken.
• Je weet wanneer we koppeltekens en weglatingsstreepjes gebruiken.

Lesdoelen

§4 Het koppelteken -

blz. 254-255

Het koppelteken

Koppelteken:

• Bij samenstellingen
• Om uitspraak duidelijk te maken
• Als het echt nodig is 

zo-even, stage-uren, radio-omroep, na-apen.

Koppelteken

De meeste samenstellingen schrijf je aan elkaar:

kassameisje, wijkagent, politiebureau, schoolkantine

Bij een klinkerbotsing (oo, aa, oe, ui) gebruik je een koppelteken:

auto-ongeluk, lente-ui, video-opname. Een klinkerbotsing is een botsing van twee klinkers die samen een klank in de Nederlandse taal vormen. 

Het koppelteken

Uitzonderingen

Je gebruikt een koppelteken als er in het samengestelde woord cijfers voorkomen.

bijvoorbeeld:

80-jarige, 70-plusser.

Koppelteken

Je gebruikt een koppelteken
als er in het samengestelde
woord een afkorting voorkomt.

Bijvoorbeeld:

usb-stick, mbo-opleiding, 

A5-formaat, Sint-Nicolaas

Koppelteken

Je gebruikt een koppelteken bij
aardrijkskundige namen.

Bijvoorbeeld: 

Zuid + Holland = Zuid-Holland.

Zuid-Afrika, Noord-Italië, 

's-Gravenhage, West-Amerika.

Koppelteken

In samenstellingen die verkeerd gelezen kunnen worden, plaatsen we een koppelteken:

zo-even, stage-uren, radio-omroep, na-apen.

Koppelteken?

1. drieëndertig
2. drie en dertig
3. drie-en-dertig

Koppelteken
Welk woord moet niet met een koppelteken?

1. ex-voetballer
2. ijsco-man
3. tosti-ijzer
4. make-up

Koppelteken?

1. primaire behoeftes
2. primaire-behoeftes
3. primairebehoeftes

Koppelteken of geen koppelteken?

1. havo leerling
2. havo-leerling
3. havoleerling

Koppelteken of geen koppelteken?

1. Westvlaanderen
2. West-Vlaanderen
3. West Vlaanderen

Koppelteken of geen koppelteken?

1. niet roker
2. niet-roker

met of zonder koppelteken?

1. radiouitzending
2. radio-uitzending

Koppelteken of geen koppelteken?

1. minijurk
2. mini-jurk

Koppelteken?

1. €-teken
2. € teken

Koppelteken?

1. Zuid Afrika
2. Zuid-Afrika
3. ZuidAfrika

Koppelteken of geen koppelteken?

1. 80 jarige
2. 80-jarige

Met of zonder koppelteken?

1. cameraopstelling
2. camera-opstelling

Wel of geen koppelteken?

Sleep naar de goede plek.

WEL een koppelteken

NIET een koppelteken

Noord Brabant

tbs kliniek

koppel teken

oud speler

   §4 Weglatingsstreepje

blz. 254-255

§4 Weglatingsstreepje

Als je een deel van een woord weglaat, mag dat met een weglatingsstreepje.

Let op: 

- als je het eind van het woord weglaat, komt het streepje bij het eerste woord aan het eind, bijv. in- en uitvoer.

- als je het begin van het woord weglaat, komt het streepje aan het begin van het tweede woord, bijv. damesjassen en -jurken.

- laat je een heel woord weg, dan gebruik je geen streepje!

Waar is het weglatingsstreepje correct gebruikt?

1. voor- en nadelen
2. voor en na-delen
3. voor en -nadelen
4. voor en nadelen

Waar is het weglatingsstreepje correct gebruikt?

1. in voor- en tegenspoed
2. bestuurs- en strafrecht
3. in voorspoed en tegen-
4. straf- en bestuursrecht

Waar is het weglatingsstreepje correct gebruikt?

1. binnen en buitenkant
2. binnen- en buitenkant

Waar is het weglatingsstreepje goed gebruikt?

1. waak- en zorgzaam
2. waakzaam en zorg-
3. waak en -zorgzaam

'keelarts, neusarts en oorarts'

1. keel-, neus-, en oorarts
2. keelarts, neus- en oorarts

Gebruik een weglatingsstreepje: jongensnamen en meisjesnamen

• .
• Je weet waarom we koppeltekens en weglatingsstreepjes gebruiken.
• Je weet wanneer we koppeltekens en weglatingsstreepjes gebruiken.

Lesdoelen

Nadenkvragen:
Wat is het verschil in betekenis tussen rodewijnglazen en rode wijnglazen?

Wat is het verschil tussen een zwarteverfpot en een zwarte verfpot?

Waarom klopt het weglatingsstreepje tussen bij kranten- en koffiekop niet? Leg uit.