12.3 + 12.4 Hormonen met een tegengestelde werking

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Nectar H12 Hormonen

Deze les:

• Bespreking RTTI-2 H9, 10 en 11
• Nabespreking 12.3 Hormonen recyclen botten
• Doorlopen 12.4 Regeling glucoseconcentratie

Huiswerk: zelfstandig verwerken 12.5 via LessonUp

Let op: SO H12 op dinsdag 14 of 21 februari??

Doel en begrippen 12.3

Je leert het belang van hormonale regeling (voor botten) via regelkringen -> presentatie PTH/calcitonine!

schilderklier, calcitonine, bijschilderklier, parathormoon, negatieve terugkoppeling, antagonist, osteoclast, osteoblast, osteocyt

In welk deel van je lichaam wordt het hormoon ADH aangemaakt (12.1)?

1. Hypothalamus
2. Neurohypofyse
3. Adenohypofyse
4. Nefronen in je nieren

Bij kinderloosheid kunnen sommige vrouwen via een injectie hormonen toegediend krijgen. Ten gevolge daarvan kan hun vruchtbaarheid worden hersteld.

Waar in het lichaam worden de hormonen ingespoten? (12.1)

1. In een ader
2. In de baarmoeder
3. In de eierstok
4. In de schede

Bij welk type hormonen spelen second messengers een rol? (12.2)

1. Steroidhormonen
2. Peptide (eiwit) hormonen

Hoe heten de cellen die voor botopbouw zorgen?

1. Osteoblast
2. Osteoclast
3. Osteoplast
4. Osteocyt

Is er bij deze regelkring sprake van positieve of negatieve terugkoppeling?

1. Positieve terugkoppeling
2. Negatieve terugkoppeling

Bij een lage concentratie Ca2+ wordt

1. PTH afgegeven, dit zorgt voor botafbraak
2. Calcitonine afgegeven, dit zorgt voor botafbraak

nu de tekening op het bord

Antagonisten

PTH en calcitonine zijn antagonisten. Ze hebben een tegengestelde werking 

Calcitonine zorg voor Ca²⁺ opname/daling concentratie. 

PTH zorgt voor Ca²⁺ afgifte/stijging concentratie

[Ca²⁺] schommelt hierdoor rond de norm

Suikergehalte bloed bepalen

Een normaal glucosegehalte is 4 tot 7 mmol/L bloed

Bij diabetes is dat ver boven 7 mmol/L bloed

Hoe komt dat?

Doel en begrippen 12.4

Je leert hoe de regeling van het glucosegehalte in je bloed verloopt. -> presentatie insuline/glucagon

glycogeen, insuline, eilandjes van Langerhans, halfwaardetijd, diabetes type 1, diabetes type 2, adrenaline

Aan de slag!

Bestudeer 12.4 met LessonUp en maak de boekopdrachten

Als je klaar bent, kun je starten met 12.5 (= huiswerk)

Lever & Spieren

Darmen

Glucosespiegel bloed stijgt

Poortader

Glucosespiegel bloed daalt

Vorming glycogeen

Verbranding glycogeen

Insuline: opname glucose cellen

1. insuline bindt aan receptoren

2. In cel hechten fosfaatgroepen aan receptor

3. cascade can reacties

4. blaasjes met glucosepoortjes versmelten met celmembraan

5. Glucosemoleculen stromen de cel in.

De opslag en afgifte van glucose luistert nauw, wat is een gevolg van te veel glucose opslag?

1. De vetcellen slaan vetten op
2. De nieren scheiden glucose uit
3. De (hersen)cellen zitten zonder energie
4. De bloedsuikerspiegel stijgt

En bij te weinig glucose opslag?

1. De vetcellen slaan vetten op
2. Nieren scheiden glucose uit
3. De (hersen)cellen zitten zonder energie
4. De bloedsuikerspiegel daalt

Bij diabetes type 1 maakt de alvleesklier weinig of geen insuline, wat is daarvan het effect?

Cellen kunnen te weinig of geen glucose opnemen

Wat gebeurt er bij te veel glucose in het bloed?

Uitscheiding via de urine