H/V4: Kenmerkende aspecten HS3+4 (HS5+6)

Hoofdstuk 3 + 4 (5+6)
kenmerkende aspecten
1 / 25
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 25 slides, with interactive quizzes and text slides.

Items in this lesson

Hoofdstuk 3 + 4 (5+6)
kenmerkende aspecten

Slide 1 - Slide

18 Het begin van de Europese overzeese expansie
- renaissance
- veranderend mens- en wereldbeeld
- redenen ontdekkingsreizen:
1. handel en rijkdom
2. religie, eer, fortuin
3. wetenschap en nieuwsgierigheid

Slide 2 - Slide

Noem een religieuze reden om op ontdekkingsreis te gaan.

Slide 3 - Open question

19 Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een wetenschappelijke belangstelling
- 1350- renaissance
- veranderend mensbeeld
    * individu centraal
    * kritiek op de kerk
    * leven op aarde belangrijker
- humanisme
   * snelle verspreiding door boekdrukkunst (1450)





Slide 4 - Slide

Wat houdt het humanisme in?

Slide 5 - Open question

- veranderend wereldbeeld
   * van heliocentrisch naar geocentrisch
   * zeeroutes
   * nieuwe kennis
- wetenschappelijk denken
   * klassieke oudheid
   * zelf onderzoek doen

Slide 6 - Slide

Leg de begrippen heliocentrisch en geocentrisch uit.

Slide 7 - Open question

20 De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
- 15e/16e eeuw: kunstenaars nieuwe stijl, realistischer, tonen menselijke gevoelens
   * bestuderen klassieke oudheid
    * homo universalis

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Link

21 De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had
- renaissance: zuivere vorm geloof
- splitsing christelijke kerk:  reformatie
   * rooms-katholieke kerk
   * protestantse kerk
--> leidde tot godsdienstoorlogen (Duitse Rijk, Nederlanden)
1555: Vrede van Augsburg

Slide 10 - Slide

Wat werd er in 1555 besloten met de Vrede van Augsburg?

Slide 11 - Open question

personen
1. Desiderius Erasmus
   * humanist/theoloog
   * Lof der Zotheid
   * kritisch over de kerk
    - corruptie
    - afwijkingen pure geloof: bijbel lezen
    - kerk van binnenuit veranderen

Slide 12 - Slide

2. Maarten Luther
- monnik/theoloog
- bijbel belangrijk: volkstaal
- misstanden kerk:
   * aflaathandel
   * rijkdom  kerk
   * geen celibatair leven
 - kerk hervormen

3.  Johannes Calvijn
- theoloog
- bijbel belangrijk
- vorst niets te zeggen over kerk. Scheiding tussen kerk en staat.
- volk macht: opstand als vorst niet regeert volgens Gods wil
- predestinatie

Slide 13 - Slide

Noem een belangrijk verschil tussen Luther en Calvijn.

Slide 14 - Open question

22 Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.
- 1515: Karel V koning van de Nederlanden
   * centralisatiepolitiek
   * godsdienstpolitiek
- 1555: Filips II koning van de Nederlanden
   * centralisatiepolitiek
   * landvoogdes: Maragaretha von Parma

 

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Link

- onvrede:
   * belastingen
   * privileges
   * verbod godsdienstvrijheid
- Willem van Oranje
   * leider adellijk verzet
   * godsdienstvrijheid
   * tolerantie

Slide 17 - Slide

Wat was het standpunt van Willem van Oranje met betrekking tot godsdienstpolitiek?

Slide 18 - Open question

- 1566: Smeekschrift
   * Margaretha stemt toe
   * hagenpreken
   * Beeldenstorm
   * komst hertog Van Alva

- 1576: Spaanse Furie
   * Spaanse soldaten gaan muiten
   * steden sluiten zich aan bij de opstandelingen

- 1581: Plakkaat van Verlatinghe
   * Filips II afgezet als landsheer
- 1585: Val van Antwerpen
- 1588:
   * Spanje oorlog met Engeland
   * Republiek
-1648: Vrede van Münster

Slide 19 - Slide

24  De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse republiek.
1625-1675: wereldmacht
 - leidende en centrale positie
   * visserij
   * landbouw/veeteelt
   * textiel
   * scheepsbouw
- goedkoop en efficiënt gewerkt
- Gouden Eeuw

Slide 20 - Slide

- redenen:
* natuurlijke ligging waterroutes
* handelscontacten VOC/WIC
* scheepsbouw
* vruchtbaar platteland-steden
* hoog opleidingsniveau
* zwakte Europese landen
* ontbreken feodale traditie
* moedernegotie
* 1585: Val van Antwerpen
* ontbreken vorst (absolutisme)
- Republiek:
* steden: vroedschap (regenten)

* gewesten: Gewestelijke Staten
   - Stadhouder: leger/vloot

* Republiek: Staten-Generaal
   - voorzitter: raadspensionaris

Slide 21 - Slide

Wat is het verschil tussen de landsadvocaat en de stadhouder?

Slide 22 - Open question

25 Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie.
-1600-1700: zeereizen --> handelscontacten
                                               --> handelsroutes over zee
- begin wereldeconomie

1602: VOC: monopolie
* verdragen sluiten / *oorlog voeren
1621: WIC: staatsmonopolie
* kaapvaart/driehoekshandel

Slide 23 - Slide

Geef een reden voor de sterke handelspositie van de VOC.

Slide 24 - Open question

- kooplieden steeds rijker: winst terug in onderneming
- handelskapitalisme
   * doel: meer winst
- voldoende voedsel voor bevolking:
   * handelsgewassen
   * intensieve en gecommercialiseerde landbouw
- produceren voor de stedelijke markt

Slide 25 - Slide