3.3: Machtige heren, halfvrije boeren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 1

De koning was in het leenstelsel de ...

1. Leenheer
2. Leenman
3. Achterleenman
4. vazal

Wat is de volgorde van het leenstelsel?

1. Achterleenman, leenman, leenheer
2. Leenman, leenheer, achterleenman
3. Leenheer, leenman, achterleenman
4. Leenheer, achterleenman, leenman

Dit is een voorbeeld van het leenstelsel.

1. Waar
2. Niet waar

Wie verspreidden het christendom?

1. bisschoppen
2. ridders
3. missionarissen
4. pausen

Willibrord en Bonifatius waren...

1. Monniken die in Engeland het christendom verspreidden.
2. Monniken die de Franken bekeerden tot het christendom.
3. De belangrijkste goden van de Friezen.
4. Het volk van de Friezen wilden bekeren tot het christendom.

Het hof, hier woonde de rentmeester. 

Het gebied buiten het domein bestond uit de woeste gronden, onontgonnen gebied en bossen. Dit mochten de boeren ook gebruiken. 

Horigen hadden twee plichten: het betalen van belasting via pacht en het uitvoeren van herendiensten. Dit was zoals onbetaald werk het hek repareren, bomen kappen of hout sprokkelen. Daarnaast moest de grond van de heer bewerkt worden. De hertog of graaf was immers op oorlogspad. 

Op het domein werd alles geproduceerd wat mensen nodig hadden. Ze waren zelfvoorzienend. Daarom was het ook niet nodig dat mensen buiten het domein kwamen. 

Met het hofstelsel bedoelen we het hele systeem (stelsel) van heren en horigen, inclusief de pacht en de herendiensten.

Braak

🐄

Zomergraan

🏖

Hoe werkt het drieslagstelsel?

Jaar 1 

Jaar 2 

Jaar 3 

Wintergraan

☃️

Zomergraan

🏖

Braak

🐄

Wintergraan

☃️

Braak

🐄

Wintergraan

☃️

Zomergraan

🏖

Welke plicht had de heer t.o.v. de horigen?

1. Een gedeelte van de oogst afstaan
2. De horigen betalen voor hun werk
3. De horigen na 35 jaar hun vrijheid terug geven
4. De horigen bescherming geven

Wat was GEEN plicht van de horigen?

1. Herendiensten voor de heer doen
2. Belasting innen voor de heer.
3. Gedeelte van de oogst afstaan aan de heer
4. Mogen zonder toestemming van de heer het domein niet verlaten.

Wat is een horige?

1. Iemand die goed kan luisteren
2. Een persoon die baas is over andere boeren
3. Een onvrije boer die werkt op een domein
4. Een vrije boer die alles zelf mag beslissen

Waar of niet waar?

'Horigen mogen het domein zomaar zelf verlaten'

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar?

'Zelfvoorzienend zijn betekent dat je voor jezelf kan zorgen zonder anderen nodig te hebben.'

1. Niet waar
2. waar

Veel plichten, weinig rechten

• In de Middeleeuwen hadden alle mensen hun eigen taak. Je noemt dat een standenmaatschappij. Je geboorte bepaalde bij welke stand je hoorde. 
• Als jouw vader een horige boer was, dan zou jij nooit een ridder kunnen worden. 
  
• Bij jouw stand kwamen rechten en plichten kijken. 

Drie standen

De eerste stand:

De geestelijken. Zij zorgden voor alles wat met geloof te maken had.

De tweede stand:

De adel. Zij besturen het land, verzorgden de rechtspraak en verdedigen het land als er oorlog was. 

De derde stand:

De rest van de bevolking. Zij (boeren) zorgden voor het voedsel.

In de Middeleeuwse standenmaatschappij hadden de eerste en de tweede stand alle rechten, en de derde stand vrijwel alle plichten (zoals het betalen van belasting).

Aan deze verdeling werd niet getwijfeld: God heeft het zo gewild.

Klik op de afbeelding

!

Even kijken of je het hebt begrepen...

Sleep de teksten naar de juiste plek in de afbeelding

Ik ben van adel

Ik ben een geestelijke

Ik betaal pacht

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

Leenstelsel

Hofstelsel

Besturen en rechtspreken

Leenheren

Horigen

Leenmannen

Raad en daad

Herendiensten

Zelfvoorzienend

Domein

Achterleenmannen

Economisch systeem

Politiek systeem

Eed van trouw

landheer

Horige

Welke herendiensten zie je op deze afbeelding?

Landheer

Horigen

Welke herendiensten zie je op deze afbeelding?

Welke herendiensten zie je op deze afbeelding?

Welke herendiensten zie je op deze afbeelding?