B3 en B4

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3

Thema 5

Neem je boeken voor

Vorige keer

Zenuwen

• Om een zenuw ligt bindweefsel ter bescherming
• Gevoelszenuw:  uitlopers van gevoelszenuwcellen
• Bewegingszenuw: uitlopers van beweginszenuwcellen
• Gemengde zenuw: uitlopers van gevoels- en bewegingszenuwcellen (komt het meeste voor) 

5 minuten stil lezen B3

Lees de theorie op blz. 122 t/m 123

Als je klaar bent vul je alvast de samenvatting in op blz. 124

Thema 5 Regeling

B1 Het zenuwstelsel

B2 Zenuwcellen en zenuwen

B3 Het ruggenmerg

B4 De hersenen

B5 De weg die impulsen afleggen

B6 Het hormoonstelsel

Leerdoel

- Je kunt de delen van het ruggenmerg noemen met hun functies en kenmerken.

Ruggenmerg

Verbind zenuwen met de hersenen

Ligt in het wervelkanaal: Begint bij hersenstam, eindigt bij de lendenwervels

Ruggenmerg

Tussen twee wervels aan elke kant een zenuw

Grijze en witte stof

- Grijze stof: midden
- Schakelcellen en cellichaam bewegingscellen

- Witte stof: Zijkant
- Uitlopers (isolerend laagje zorgt voor witte kleur)

Zenuwcellen in ruggenmerg

Examenvraag 

Het ruggenmerg van Nienke is beschadigd door een ongeluk. Ze heeft wel gevoel in haar benen, maar kan haar benen niet meer bewegen.

→ Aan welke kant van het ruggenmerg zal naar verwachting de beschadiging zitten?

Examenvraag 

Het ruggenmerg van Nienke is beschadigd door een ongeluk. Ze heeft wel gevoel in haar benen, maar kan haar benen niet meer bewegen.

→ Aan welke kant van het ruggenmerg zal naar verwachting de beschadiging zitten?

buikzijde

Oefenen

Maak opdrachten 1 t/m 8 van 10.3

Opdracht 3 maak je in je boek 

De lesstof lees je in je boek op blz. 121 t/m 123

Eerste 5 minuten stil, daarna fluisterniveau

Klaar? Start met de test jezelf van 10.3

Waar ligt de grijze stof in het ruggenmerg?

1. In het midden
2. Aan de zijkant

Grijze stof bestaat uit:

1. Uitlopers
2. Schakelcellen en cellichamen bewegingszenuwcellen
3. Schakelcellen
4. Cellichamen bewegingscellen

Waar ligt de witte stof in het ruggenmerg?

1. In het midden
2. Aan de zijkant

Witte stof bestaat uit:

1. Uitlopers
2. Schakelcellen en cellichamen bewegingszenuwcellen
3. Schakelcellen
4. Cellichamen bewegingscellen

Een gevoelszenuw komt het ruggenmerg binnen via de:

1. Rugzijde
2. Buikzijde

Een bewegingszenuw verlaat het ruggenmerg via de:

1. Rugzijde
2. Buikzijde

Thema 5 Regeling

Neem je boek blz 128 voor

Vorige keer

Grijze en witte stof

- Grijze stof: midden
- Schakelcellen en cellichaam bewegingscellen

- Witte stof: Zijkant
- Uitlopers (isolerend laagje zorgt voor witte kleur)

Zenuwcellen in ruggenmerg

10 minuten stil lezen B4

Lees de theorie op blz. 128-131

Als je klaar bent vul je alvast de samenvatting in op blz. 133

Thema 5 Regeling

B1 Het zenuwstelsel

B2 Zenuwcellen en zenuwen

B3 Het ruggenmerg

B4 De hersenen

B5 De weg die impulsen afleggen

B6 Het hormoonstelsel

Leerdoelen

- Je kunt de delen van de hersenen noemen met hun functies en kenmerken.

- Je kunt de invloed van verdovende, stimulerende en bewustzijnsveranderende middelen op het zenuwstelsel beschrijven.

- Je kunt de risico's van het gebruik van verslavende middelen noemen.

De Hersenen

De hersenen bestaan uit: de hersenstam,
de grote hersenen en de kleine hersenen. 

De hersenstam ligt in het verlengde van het

ruggenmerg.

Grote hersenen

Waarnemingen worden verwerkt 

Gevoelscentra

Bewegingscentra

Kleine hersenen

Regelen:

Coördinatie van bewegingen

Evenwicht

Hersenstam

Hartslag, ademhaling, bloeddruk en temperatuur

en

geleidt impulsen naar en vanaf de hersenen

Grijze en witte stof

Grijs (= de schors): Schakelcellen

Wit (= het merg):

 Uitlopers van schakelcellen

Het zenuwstelsel beïnvloeden

Stoffen die de werking van het zenuwstelsel beïnvloeden:

Medicijnen, tabak, drugs en alcohol.

Deze stoffen kunnen het doorgeven van impulsen remmen of stimuleren. 

Drugs

• Verdovende drugs (downers)
  Werken kalmerend en ontspannend. Maken je rustig, blij, verminderen angst. 

• Spieren ontspannen en impulsen vanuit je zintuigen worden minder goed verwerkt. Reactievermogen neemt af.
• Voorbeelden: alcohol, heroïne

                                          

Drugs

• Stimulerende drugs (uppers)
  Zorgen voor meer energie en alertheid. Geven zelfvertrouwen.
• Hart gaat sneller kloppen, je haalt sneller adem en spieren spannen aan.
• Voorbeelden: energiedrankjes, tabak en xtc.

                                          

Drugs

• Bewustzijnsveranderende drugs (trippers)
  Wereld ziet er anders uit. Waarneming en stemming verandert. 
• Hartslag versnelt en bloeddruk stijgt.
• Voorbeelden: cannabis, paddo's.

Sommige middelen hebben meerdere effecten (verdovend, stimulerend, bewustzijnsveranderend)

                                          

Oefenen

Maak opdrachten 1 t/m 10 van 10.4

Opdracht 4 maak je in je boek 

De lesstof lees je in je boek op blz. 128 t/m 131

Eerste 5 minuten stil, daarna fluisterniveau

Klaar? Start met de test jezelf van 10.4

Examenvraag 

Reukzintuigcellen vangen geuren op en zetten deze om in impulsen die naar de hersenen worden geleid.

→ Waar in de hersenen worden deze impulsen verwerkt tot een bewuste waarneming van geur?

A in de grote hersenen

B in de hersenstam

C in de kleine hersenen

Examenvraag 

Reukzintuigcellen vangen geuren op en zetten deze om in impulsen die naar de hersenen worden geleid.

→ Waar in de hersenen worden deze impulsen verwerkt tot een bewuste waarneming van geur?

A in de grote hersenen

B in de hersenstam

C in de kleine hersenen

Wat is de functie van de hersenstam?

1. Impulsen verwerken
2. Aansturen levensfuncties
3. Coördinatie bewegingen

De grijze stof in de hersenen bestaat uit:

1. Uitlopers van schakelcellen
2. Cellichamen van bewegingszenuwcellen
3. Schakelcellen
4. Cellichamen van gevoelszenuwcellen

De grijze stof van de hersenen ligt:

1. Aan de buitenkant (schors)
2. In het midden (merg)

Gevoelscentra in de grote hersenen:

1. Sturen spieren of klieren aan
2. Verwerken impulsen van zintuigen

Bewegingscentra in de grote hersenen:

1. Zorgen voor bewuste bewegingen
2. Zorgen voor onbewuste bewegingen

Wat is de functie van de kleine hersenen?

1. Verwerken impulsen
2. Aansturen levensfuncties
3. Coördinatie bewegingen

Laatste vraag: welke stoffen hebben een remmende werking op impulsen?

1. Alcohol
2. Morfine
3. XTC
4. Wiet