4.3+4.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Aan het eind van de les:

• Je kunt belangrijke kenmerken van het Koninkrijk de Nederlanden tussen 1815 en 1848 noemen
• Je kunt uitleggen welke idealen de liberalen hadden op politiek en economische gebied.
• Je kunt uitleggen waarom er in 1848 een nieuwe grondwet kwam.

Keuze:

Je luistert mee met de uitleg

óf 

Je gaat zelfstandig aan de slag met het uitwerken van de leerdoelen paragraaf 4.3

Na Napoleon

•  Nederland wordt een koninkrijk (tot 1830 met België).
• Wordt deels bestuurd door de koning en een parlement van (deels gekozen) rijke mannen (censuskiesrecht).
• Wél met een grondwet --> constitutionele monarchie

Twee stromingen in het parlement

Conservatieven

- Willen geen invloed van het volk.

- Alles blijft bij zoals het vroeger was.

Liberalen

- Meer inspraak voor burgers

- Idealen van de Franse revolutie

- Vrijheid (van meningsuiting en godsdienst, economie).

Tot ''revolutiejaar'' 1848

• Koning Willem II is bang voor opstand.
• Leider van de liberalen, Thorbecke maakt een nieuwe grondwet
• Meer grondrechten, meer invloed van het parlement. Minder invloed van de koning.
• Nederland wordt een parlementaire democratie.

Aan de slag.

Maken 4.2 opdracht 3, 6-8, 12, 13

Maken 4.3 opdracht 5-14

Herhaling.

Quizje 

Aan het eind van de les:

• Heb je je kennis van de Industriële revolutie en de Nederlandse politiek rond 1848 herhaald 

Maar eerst:

Repetitie Hoofdstuk 4 (4.1 tm 4.4): 

Woensdag 29 mei

Pak je boek en/of aantekeningen

• Neem 5-10 minuten om je kennis van 4.1-4.3 weer even op te halen. 
• Daarna: quiz

De industriële revolutie ontstaat in de:

1. 17e eeuw
2. 18e eeuw
3. 19e eeuw
4. 20e eeuw

In de industriële revolutie vervingen machines:

1. Watermolens
2. De gilden
3. Steenkool
4. De huisnijverheid

Wat is geen oorzaak van de industriële revolutie

1. Ontwikkelingen in de landbouw
2. beschikbaarheid van goedkope grondstoffen
3. Snellere vormen van transport door nieuwe infrastructuur.
4. Het steeds uitvinden van nieuwe machines

Wat is geen gevolg van de industriële revolutie:

1. Democratisering
2. Urbanisatie
3. Betere infrastructuur
4. Luchtverontreiniging

Censuskiesrecht is:

1. Kiesrecht waarbij een consensus moet worden bereikt
2. Kiesrecht waarbij iedereen mag stemmen.
3. Kiesrecht voor alle mannen
4. Kiesrecht voor mensen die genoeg belasting betalen

Het economische systeem waarbij ondernemers zo veel mogelijk winst willen maken noemen we:

1. Liberalisme
2. Socialisme
3. Kapitalisme
4. Conservatisme

Door de industrialisering veranderde de standenmaatschappij in een

1. klassenmaatschappij
2. democratische maatschappij
3. kastenmaatschappij
4. socialistische maatschappij

Alles moet hetzelfde blijven

1. Conservatief
2. Liberaal

Vrijheid van meningsuiting

1. Conservatief
2. Liberaal

Thorbecke

1. Conservatief
2. Liberaal

Een parlementaire democratie is:

1. Een democratie waarin een parlement de hoogste macht heeft
2. Een democratie waarin alle volwassenen mogen stemmen.
3. Een democratie waarin alleen de adel mag stemmen
4. Een democratie waarin de koning de hoogste macht heeft

Rest van de les:

Ga aan de slag met het herhalen van 4.1 t/m 4.3 door:

• De paragraven samen te vatten of de leerdoelen uit te werken.
• De huiswerkopdrachten die je nog mist te maken ( 4.2 opdracht 3, 6-8, 12, 13 en 4.3 opdracht 5-14)

Ik loop rond om vragen te beantwoorden

Aan het eind van de les:

• Kun je uitleggen hoe en wanneer Nederland een industriële samenleving werd.
• Kun je uitleggen wat het socialisme inhoudt en waarom er twee groepen socialisten waren.
• Kun je aan de hand van een voorbeeld uitleggen wat een sociale wet is. 

ca. 1750:  start IR in Groot-Brittanië

ca. 1850: start IR in Nederland

Hoe industrialiseert Nederland?

Grote gevolgen

Opkomst socialisme

1. Omstandigheden in de klassenmaatschappij

Opkomst socialisme

1. Omstandigheden in de klassenmaatschappij

2. Karl Marx: rijke klasse heeft al het kapitaal in handen!

Opkomst socialisme

1. Omstandigheden in de klassenmaatschappij

2. Karl Marx: rijke klasse heeft al het kapitaal in handen!

3. Karl Marx: Er gaat een strijd komen tussen de hoogste en laagste klasse met als uitkomst een klasseloze samenleving met gelijkheid

Opkomst socialisme

1. Omstandigheden in de klassenmaatschappij

2. Karl Marx: rijke klasse heeft al het kapitaal in handen!

3. Karl Marx: Er gaat een strijd komen tussen de hoogste en laagste klasse met als uitkomst een klasseloze samenleving met gelijkheid.

4. Arbeiders gaan zich verenigen

Opkomst socialisme

1. Omstandigheden in de klassenmaatschappij

2. Karl Marx: rijke klasse heeft al het kapitaal in handen!

3. Karl Marx: Er gaat een strijd komen tussen de hoogste en laagste klasse met als uitkomst een klasseloze samenleving met gelijkheid.

4. Arbeiders gaan zich verenigen

5. Ontstaan vakbonden en socialistische politieke partijen zoals de SDAP

Sociaaldemocratie

Op vreedzame wijze leven van arbeiders verbeteren

Communisme:

Idealen van Marx kunnen alleen worden bereikt met een revolutie

Twee stromingen in het socialisme 

In Nederland:

• Eind 19e eeuw, groot armoedeprobleem bij arbeiders: de sociale kwestie. 
• 1874: eerste sociale wet, het 'kinderwetje van Van Houten'
• Arbeiders zetten zich in voor kiesrecht. 

Belangrijke jaartallen: 1917 (kiesrecht mannen) en 1919 (kiesrecht vrouwen)

Aan de slag:

Maken 4.4 opdracht 2, 6, 7, 8, 10, 11

Aan het eind van de les 

• Heb je geoefend met een spotprentopdracht
• Weet je hoe het feminisme is ontstaan.
• Weet je wat er verwacht wordt in de interviewopdracht 

Spotprentopdracht:

• Maak 4.6 opdrachten 1 tot en met 5 zelfstandig:
• Heb je moeite met spotprenten: ga voorin zitten! dan werken we er samen doorheen.

Rond 1840

• Feminisme komt op in de VS: vrouwen willen emancipatie 
• Gelijke rechten, gelijk loon, gelijke stem in de politiek (kiesrecht)
• Rond 1900 is de beweging het grootst

Aletta Jacobs

Interviewopdracht

• Telt 1 keer mee
• Uiterlijk inleveren: Woensdag 19 juni

Je wordt beoordeeld op:

- Lengte van het interview: 1 A4

- Inhoud van het interview

- Taalgebruik en schrijfstijl

- Op tijd ingeleverd

- Originaliteit: Denk aan foto’s/kaartjes/brieven uit je oma’s jeugd of van jullie samen of je eigen. Maar denk ook aan originele vragen bedenken om aan je oma te stellen.