(havo/vwo3) H3 Chili brandt paragraaf 2 deel 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Planning:

• Introductie
• Uitleg: Blz. 42/43 paragraaf 2 H3 ontstaan van vulkanen, explosieve vulkanen + B66, B109
  
• maken opdracht 1 t/m 4 paragraaf 2 blz. 46
• nabespreken paragraaf 2
  
• afsluiting

Aan het einde van de les kan/weet je:

• Beschrijven wat er gebeurt als de Nazcaplaat wegduikt onder de Zuid-Amerikaanse plaat
• Wat de eigenschappen zijn van explosief vulkanisme en stratovulkanen

https:

uitleg/aantekeningen

https:

Klei

Schalie

Schist

Leisteen

Soorten gesteente

1. Stollingsgesteente: stollen van lava of magma
   (graniet en basalt)
2. Sedimentgesteente: sedimenten in lagen op elkaar (zandsteen en kleisteen)
3. Metamorfe gesteenten: stollings-of sedimentgesteente veranderen door hoge druk en veel tijd
   (kalksteen wordt marmer)

Ontstaan

Sedimentgesteente:

• Sediment wordt afgezet door de rivier
• Sediment plakt onder druk aan elkaar
• Druk van bovenliggende sedimentpakketen

Uiterlijke kenmerken

Stollingsgesteente:

• Geen gelaagdheid
• Geen fossielen
• Mineralen zijn zichtbaar als aparte kristallen

Voorbeeld: 

Ontstaan

Stollingsgesteente:

• Magma/lava stolt 
• Basalt buiten de vulkaan
• Graniet binnen in de aardkorst

Ontstaan

Metamorf gesteente:

• Onder hoge druk en/of hoge temperatuur verandert gesteente van samenstelling

Uiterlijke kenmerken

Metamorf gesteente:

• Helemaal gekristalliseerd
• Geen holtes of barsten
• Geen fossielen

Voorbeeld: 

Stratovulkaan

• Ontstaat op plek met convergente plaatbeweging waar subductie is
• uitbarstingen zijn explosief
• vulkanische bommen
• Lava is dik en stroperig
• steile helling
• kegelvormige vulkaan

pyroclastische stroom:

ook gloedwolk genoemd

bestaande uit vaste of half vloeibare lava, gas, rotsen en as.

Kan ruim 800 graden worden en met een snelheid van 725 km per uur naar beneden komen.

zelfstandig werken

lezen paragraaf 2 H3 ontstaan van vulkanen, explosieve vulkanen + B66, B109
maken opdracht 1 t/m 4 paragraaf 2 H3
gebruik hierbij:
tekstboek blz. 42/43
werkboek blz. 46
stoplicht: Rood = stil lezen en werken. Oranje = fluisteren als je wilt overleggen. Groen = normaal praat niveau met werken

herhalen/nabespreken

Waar of niet waar?
Graniet is een stollingsgesteente, maar basalt niet.

1. Waar
2. Niet waar

Het gesteente dat ontstaat als magma heel langzaam stolt heet ... ?

1. Basalt
2. Grafiet
3. Grawel
4. Graniet

Het stuk waar de lava vanuit de magmahaard naar buiten komt heet de ... ?

1. Schoorsteen
2. Krater
3. Kraterpijp
4. Pyroclastische pijp

Hoe snel kan een pyroclastische stroom gaan?

1. 100 kilometer per uur
2. 300 kilometer per uur
3. 500 kilometer per uur
4. 700 kilometer per uur