H2 Les 3 + Les 4 Organische en anorganische stof

• Groen
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

H3 + H4 organische en anorganische stof

H3: Leerdoelen

Je kunt uitleggen wat organische mest is

Je kunt de benodigde hoeveelheid organische mest berekenen

Je kunt organische mest toepassen op grond en substraat 

Je kunt uitleggen wat N, P, K, Ca en Mg is

Je kunt effecten van teeltwerkzaamheden op milieu beschrijven

Organische mest

Organische mest is mest die afkomstig is van organismen: dieren en planten. Denk aan mest van dieren, maar ook aan groenafval. 

Mineralen maken de grond vruchtbaarder.  

Het bodemleven breekt de mest af en zorgt voor opneembare voedingsstoffen en meer lucht. 

Dierlijke mest: Drijfmest, stalmest 

Plantaardige mest: Compost 

Andere bodemverbeteraars

Tuinturf: is gemaakt van veen. Houdt veel water vast, bevat weinig voedingszouten en verlaagt de pH van de grond

Groenbemesters: soort levende meststof. Het zijn planten die je zaait en onder de grond het werk laat doen. 

Er zijn bijvoorbeeld planten die stikstof opslaan in de wortels. 

Of planten die ziektes of het voedingsstofgehalte in de grond verhogen. 

 

Groenbemester

Groenbemesters: soort levende meststof. Het zijn planten die je zaait en onder de grond het werk laat doen.

Er zijn bijvoorbeeld planten die stikstof opslaan in de wortels.

Of planten die ziektes of het voedingsstofgehalte in de grond verhogen. 

Mineralen

De mineralen die in mest zitten noemen we de werkzame stoffen. Deze stoffen worden vaak met scheikundige afkortingen aangegeven. 

N: stikstof 

P: fosfor

K: kalium 

Ca: calcium 

Mg: magnesium 

Mineralen 

De hoeveelheid van elke element in mest hangt af van de herkomst van de mest. 

Paardemest: veel calcium (kalk) 

Kippenmest: veel stikstof en fosfor 

Organische mest toedienen

Mest mag alleen toegediend worden in het seizoen dat planten groeien. 

Ongeveer van februari tot september. 

Anders nemen de planten het niet op. 

Vloeibare dierlijke mest wordt direct in de grond gespoten, zo komt minder ammoniak in de lucht. 

Ruige stalmest wordt verspreid met een meststrooier 

Mest schadelijk

Teveel mest kan schadelijk zijn voor het milieu, de waterkwaliteit en de dieren die er leven. 

Daarom zijn er strenge regels voor het gebruik van welke soort mest en hoeveelheid

H4 Anorganische mest

Je kunt het verschil uitleggen tussen organische en anorganische mest

Je kunt de benodigde hoeveelheid anorganische mest berekenen

Je kunt anorganische mest gebruiken op grond en substraat

Anorganische mest

Organische mest wordt al eeuwen gebruik, maar kan soms een 'verkeerde' verhouding. 

Kunstmest ontstond door onderzoek naar de beste verhouding mest op het land. Het is dus niet echte mest. Daarom anorganische mest. An betekend niet. 

Kunstmest wordt in fabrieken gemaakt. 

Organisch

Organisch

Voedingselementen

Kunstmest heeft een nauwkeurige samenstelling van elementen. 

Een kweker heeft dan meer grip op het telen van zijn gewassen. 

Hoofdelementen (voedingselementen): N, P, K, Ca en Mg 

Spoorelementen zijn: Fe (IJzer), Zn (Zink) en Cu (Koper)

Mest doseren

Net als bij mensen is het voor planten belangrijk om goede voeding binnen te krijgen. 

De dosering van de voedingsstoffen kan aangepast worden zodat de groei van een plant beter verloopt. 

Kunstmest is te koop in allerlei verschillende samenstellingen. En kan je dus heel precies toepassen. 

Bij organische mest kan dat niet, deze mest is dan ook vooral handig als bodemverbeteraar voor de teelt. 

Toedienen van anorganische mest

In glastuinbouw worden de voedingsstoffen via het water meegegeven. Denk aan druppelaars, eb en vloedsystemen of via regenleiding. 

Bij open teelt gebeurd dit vaak door kunstmeststrooiers. Of vloeibare kunstmest met een veldspuit achter de tractor. 

Overbemesting

Als planten te veel mest krijgen, noem je dat overbemesting. Er komen meer voedingselemeten in de grond dan de planten kunnen opnemen. De zouten in de mest onttrekken dan water aan de plant. De plant verdroogt, die noem je verbranden. 

Overbemesting

Teveel mest is ook slecht voor het milieu. De overtollige voedingsstoffen komen in het grondwater, het oppervlaktewater en in de lucht terecht. 

Het veroorzaakt bijvoorbeeld algen groei, wat weer slecht is voor de waterkwaliteit en dieren in het water.