Psychiatrie lesweek 4.3

• Orthopedagogiek
• MBO
• Studiejaar 1

Psychiatrie | lesweek 4.3

Lesplanning

• PPP-tjes & Presto
• Korte terugblik vorige les
  
• Update huiswerk
  
• Theorie psychose | depressie | angsstoornis
  
• Uitleg portfolio opdracht 3
  
• Aan de slag met je portfolio!

Wat is een hallucinatie?

1. Waanvoorstelling
2. Achterdochtig
3. Vermoeidheid
4. Risicogedrag

Positieve symptomen

Negatieve symptomen

Wanen

Geen zin in sociale contacten

Geen energie

Hallucinaties

Verwardheid

Weinig initiatief

Vervlakking van gevoelens

Minder concentratie

Wat is een waan?

1. Hallucinatie
2. Depressie
3. Vaststaande overtuiging
4. Opwinding

Wat is paranoïde?

1. Verminderde behoefte aan slaap
2. Achterdochtig
3. Onrust
4. Waanvoorstelling

Psychose 

Een psychose is een toestand waarbij iemand zijn grip op de realiteit kwijt is.

Hij/zij ziet of hoort soms dingen die er niet zijn (hallucinaties) en is overtuigd van bepaalde ideeën die niet kloppen (wanen).

Psychose 

Door een combinatie van erfelijke factoren en ongunstige omgevingsfactoren:

• Psychische ziekten
• Lichamelijke ziekten
  
• Alcohol
  
• Drugs
  

Stemmingstoornis

Stemming; wat is dat?

Stemming bepaalt hoe je je voelt

 (blij omdat de zon schijnt / verdrietig omdat je ruzie hebt)

Stemmingsstoornis: Het lukt niet om gevoelens 'normaal' te beleven

                                             Lukt niet meer om 'normaal' te functioneren

Stemming --> gemoedstoestand van langere duur: bv somberheid

Gevoelsleven --> kleurt je denken en handelen. Verbonden aan een situatie.

Stemmingsstoornis

Verzamelnaam voor psychische aandoeningen waarbij de gemoedstoestand

ernstig verstoord is. Emoties zijn vaak heviger, langduriger, anders..

• KERNSYMPTOOM: langdurige intense somberheid
  
• KERNSYMPTOOM: verminderde interesse of plezier in (bijna alle) activiteiten
  
• Verminderde eetlust / afvallen (of juist tegenovergestelde)
  
• Verandering slaappatroon
  
• Moeheid / futloos
  
• Hopeloosheid / waardeloosheid / zinloos: gedachtes aan de dood
  
• Problemen met aandacht en concentratie

Depressie

Allesoverheersend!

- ontstaat meestal geleidelijk

- duur: maanden tot jaren

Veruit meest voorkomende stoornis

(incl jongeren/ouderen 800.000)

Kernsymptomen:

- intense sombere stemming

- duidelijke vermindering interesse/plezier

Depressie

Overige symptomen:

- besluiteloosheid / concentratieproblemen

- gevoelens van waardeloosheid en schuld

- gedachten aan de dood en / of suïcide

- opwinding / remming

- vermoeidheid / energieverlies

- slapeloosheid / overmatig slapen

- verandering in eetlust en gewicht.

Soorten en factoren

• Depressieve episode (eenmalig)
  
• Recidiverende depressie (terugkerend)
  
• Chronische depressie (blijft aanhouden)

Biologische factoren -> genetisch + werking brein
Psychologisch -> coping-vaardigheden
Sociaal -> stressvolle gebeurtenissen 

Depressieve stemmingsstoornissen

Depressie met...

- angstige spanning (sombere stemming + ernstige onrust)

- melancholische kenmerken (diep neerslachtig zijn)

- psychotische kenmerken (tegelijkertijd wanen/hallucinaties)

- seizoensgebonden (bijvoorbeeld in de wintermaanden)

- na een bevalling (postnatale depressie)

- door een lichamelijke stoornis (bv door verstoring hormoonspiegel)

Bestaan en beloop

• Gemiddelde leeftijd: 25-35 jaar.
  
• Kinderen en pubers kunnen ook depressie ontwikkelen, maar tot 15 jaar is de kans klein.
  
• Depressie komt vaker voor bij bv lager opgeleiden, werklozen, arbeidsongeschikt....
• In Nederland zijn ongeveer 850.000 mensen met depressie.
• Vrouwen krijgen 2x zo vaak een depressie dan mannen.

Beloop: gemiddelde duur 4-6 maanden.

           Na 1 jaar is 80 % hersteld

           Na 3 jaar is 91% hersteld. Waarom is dat?

• Bij de helft van de mensen die depressieve episode hadden, komt het terug. Gemiddeld tot 7-8 keer.
  
• Comorbiditeit: angst / verslavingsachtige problemen / dwangmatigheid, persoonlijkheid

Behandeling

- Lezen over depressie (zelfhulp)

- Psychotherapie

- Cognitieve therapie

- Running therapie

- Lichttherapie (biologische klok regelen)

- ECT (electro convulsie-therapie)

- Medicatie (antidepressiva -> verlichten, minder somber)

  Wat zal het risico zijn van de inzet van medicatie?

Cliënt is minder geremd door werking antidepressiva. Hierdoor een verhoogd suïciderisico! Met name tijdens eerste herstelfase.

Begeleiding

1. Inleven in de gevoelswereld (= niet meeslepen!)
   
2. Hulp bij ADL (voldoende eten, drinken, hygiëne)
   
3. Stimuleren tot activiteiten
   
4. Stimuleren tot contact maken met anderen
   
5. Alert zijn op suïcidaliteit (niet ontwijken + behandelteam) 

Bipolaire stoornis

Bipolaire stoornis is een (meestal) terugkerende stemmingsstoornis.

Manie, hypomanie en depressie

Een bipolaire stoornis begint vaak tussen het 15e en 30e levensjaar, maar kan ook op latere leeftijd beginnen.

Een andere naam voor bipolaire stoornis is manisch-depressieve stoornis.

Wat is het verschil tussen tussen manie en depressie?

Verloop

- Een manische episode kan eenmalig zijn

- Kan elkaar afwisselen / neutrale periodes / 1 op de voorgrond

- Depressies kunnen maanden of zelfs jaren duren

Oorzaken:

- Biologisch / psychisch / sociaal

Wie weet de verschillen nog?

Behandeling

• Soms is (gedwongen) opname noodzakelijk
  
• Psycho-educatie
  
• Medicijnen (stemmingsstabilisator) -> niet zomaar stoppen
  
• Ermee om leren gaan/zelfmanagement... (inzicht, week-ritme, noodplan)
  
• Psychotherapie (Zoals CGT of gezinsgerichte therapie) 

Signaleringsplan (oefening)

Voor signalering van bepaald gedrag.

Het is een HULPMIDDEL. Dreigende terugval voorkomen.

Waarschuwingssignalen. Handig voor de cliënt, omgeving, hulpverlener. --> Samen met de cliënt maken.

Inzicht in gedrag en mogelijke oplossingen:

--> stencil uitdelen / 3 fases / voor jezelf proberen in te vullen

Portfolio opdracht 4: Signaleringsplan 

Vul het veiligheidsplan van 113 in (uitgedeeld in de les)

Stel daarna je eigen signaleringsplan op (groene fase, oranje fase & rode fase)

Portfolio opdracht 5: levensverhalen

Dit is de laatste opdracht voor in je portfolio! 

(Zie volgende pagina voor uitleg 5xW+H)

Ga ermee aan de slag 

Let op : 27 juni inleveren portfolio

 

Huiswerk voor deze week: 

GZZ1: Thema 5 hoofdstuk 12 en 13 alle opdrachten

Welke kenmerken van een psychose herken je bij Danny?

Danny heeft een psychose

Kijkvraag: Welke kenmerken van een psychose herken je bij Danny?