Tijdvak 5: hervormers herhaling en ontdekkers.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Wat weten we nog over Luther

Maarten Luther

Hervormer. 

• Zag misstanden binnen de kerk. Het geloof was niet zoals het in de bijbel stond. 
• Veel kritiek op de Aflaatbrieven.
• Luther wilde reformatie (hervorming oftewel het opnieuw vormgeven). 
• 1517: Schreef 95 stellingen.
• Een paar voorbeelden. 

1. Bijbel moest te lezen zijn voor het volk. 
2. De bijbel was het hoogste en niet de paus. 
3. Geld en schoonheid is niet belangrijk. 
4. Fouten moeten worden opgebiecht en niet afgekocht met geld. 

Volgens Luther was de kerk teveel veranderd. Het moest terug naar hoe het ooit was.

1. waar
2. niet waar

Luther wilde een nieuwe kerk oprichten.

1. waar
2. niet waar

Reactie van de kerk. 

Strijd tussen de kerk en Luther. 

• De kerk wil Luther oppakken. Ze zien hem als bedreiging. 
• Luther wordt opgepakt. 
• In de stad Worms moest Luther voor Keizer Karel V (streng gelovig) al zijn stellingen terugtrekken. 
• Dat deed Luther niet. 

Luther krijgt steeds meer steun. 

• Het volk in Duitsland en de Lage Landen (Nederlanden) was het wel eens met Luther. 
• Het volk dat zich aansluit bij Luther noemt zich Protestanten en zijn tegen de Katholieken.
• Er kwamen meer hervormers zoals: Johannes Calvijn. 

Deze groep blijft trouw aan de Paus...

1. Protestanten
2. Katholieken

Waarom waren veel mensen het met Luther eens?

De kerk scheurt. 

De Protestanten beginnen hun eigen kerk. 

• Hierin staat de bijbel centraal. 
• Geen mooie grote gebouwen, beelden en met goud bekleden tafels en schilderijen. 
• De gebouwen zijn kaal en somber.

De protestantse kerk is...

Protestantse kerk

Katholieke kerk

Somber

Kaal

Groots

Rijk

Pracht en praal

Beelden

Ontdekkers. 

Ontstaan ontdekkingsreizen. 

• Al eeuwen lang was er handel tussen Europa en "het verre Oosten"
• Via het huidige Turkije handelde Europeanen met het verre Oosten. 
• Maar in de 15e eeuw verbieden de Turken om te handelen met Europeanen. 
• De Europeanen moeten iets nieuws bedenken. 
• Een nieuwe route. 
• Dit is de oorzaak voor Europese expansie. 

Europese expansie. 

• =uitbereiden van Europese invloed buiten Europa. 
• De "bekende wereld" was altijd beperkt geweest. 

1. Europa. 
2. Noord-Afrika. 
3. Midden-Oosten (klein Azië). 
4. Er waren verhalen over India en China. 

• Voor het eerst gingen de Europeanen opzoek naar ander delen in de wereld. 
• De invloed in de  "bekende wereld" werd groter (expansie)
• [... of toch niet... in 10e eeuw Vikiningen al naar Amerika]

Europese expantie betekent?

1. kleiner worden van Europese invloed buiten Europa.
2. dat de invloed van Europa hetzelfde blijft.
3. dat Europa groter wordt.
4. uitbereiden van Europese invloed buiten Europa.

In tijdvak 5 ontstaat de handel tussen het verre Oosten en Europa.

1. waar
2. niet waar

Uit welke delen van de wereld bestond tot de 16e eeuw (tijdvak 5) de "bekende wereld"?

De Europeanen gingen op ontdekkingsreizen omdat...

1. Ze daar zin in hadden en benieuwd waren wat er te vinden was.
2. Er te veel mensen waren in Europa en de mensen ergens anders moesten gaan wonen.
3. De Turken de handelsweg naar India hadden gesloten.
4. Ze wilde bewijzen dat de aarde rond was.

Stelling: de Europeanen gingen in de 16e eeuw (Tijdvak 5) voor het eerst op ontdekkingsreis.
Deze stelling is niet waar. Waarom niet?

Columbus

De Portugezen gaan als eerste ontdekken. 

• Zij komen erachter dat je om Afrika heen kan varen naar Azië. 
• Vasco da Gama is de eerste Portugees die Azië bereikt door om Afrika heen te varen. 

De Spanjaarden gaan als tweede ontdekken. 

• Veel geleerden in Spanje zijn van mening dat de aarde rond is. 
• Je kan dus ook om de aarde heen varen en bij Azië terecht komen. 
• Columbus gaat via het Westen naar Azië 

Opdrachten bij tekstboek maken. 

Wat: Maak de eerste opdracht van je huiswerkupload. 

Hoe: Lees de teksten op pagina 114 en 115 van je tekstboek. Beantwoord hierna de vragen. 

Wat als je klaar bent?: Ga je aan de slag met de verdiepingsvragen. 

tijd: 10 minuten. 

Columbus

Columbus dacht in India te zijn. 

• Echter was hij in een heel nieuw continent. 
• Later zou Amerigo Vespucci ontdekken dat het een heel nieuw continent was en niet India. Hij noemde het naar zichzelf America. 
• De inheemse bevolking (Indianen) van het nieuwe continent werd opgejaagt, tot slaaf gemaakt of vermoord. 

Opdrachten maken

Maak de huiswerkupload van periode 2 week 2. 

De opdrachten zijn voor de volgende les af!

We gaan er nu nog een aantal minuten aan werken. 

Let op: Blijf in de meet aan het einde van les zijn er nog wat vragen. 

Leg in je eigen woorden uit wat de reformatie is.

Leg in eigen woorden uit tussen welke twee gelovige groepen een strijd ontstond in tijdvak 5.

Leg in je eigen woorden uit wat de oorzaak was voor de Europese expansie in tijdvak 5.