Cholesterol

• Farm
• MBO
• Studiejaar 2

Te Hoog Cholesterol 

Te Hoog Cholesterol bij ouderen 

te veel vet in het bloed

verhoogd cholesterolgehalte 

Doel van de les

Uitleg kunnen geven over cholesterol, LDL en HDL, normaalwaarde, risico verhoogd cholesterol

Leefregels kunnen benoemen

kennis van geneesmiddelen tegen deze aandoening 

Wat gaan we deze les behandelen?

• Wat is cholesterol?
• waar, hoe vaak en bij welke groepen mensen komt deze ziekte voor? 
• anatomie en fysiologie
• oorzaken - inwendig en uitwendig
• verschijnselen
• onderzoeken om tot diagnose te komen 
• behandelingen
• prognose 
• complicaties
• verpleegkundige interventies 

waar denken jullie aan bij Cholesterol?

begripsbepaling 

hypercholesterolemie betekent dat u een verhoogde concentratie cholesterol in uw bloed hebt.

In de volksmond word dit vaak een "Te hoog cholesterol gehalte" genoemd.

Wat is Cholesterol

• vet achtige stof die essentieel is voor verschillende functies in het lichaam
• endogene productie - lichaam

 maakt voornamelijk zelf aan.

• exogene innamen - De rest

 word uit voeding gehaald,

en zit voornamelijk in dierlijke 

producten zoals vlees, 

melkproducten kaas en boter. 

LDL HDL 

• om Cholesterol door het lichaam te kunnen vervoeren word dit door de lever gekoppeld aan een eiwit.  er zijn 2 soorten eiwitten waar dit aan gekoppeld kan worden: 
• LDL Lage-Dichtheids-proteïnes en  HDL Hoge-Dichtheids-Proteïnes. deze koppeling word lipoproteïne genoemd. 

 LDL en HDL hebben tegengesteld effect.  

LDL vervoert cholesterol naar weefsels

HDL ruimt LDL op.

Functie Cholesterol 

• belangrijke bouwstof en maakt deel uit van wanden van lichaamscellen.
  
• Het fungeert als isolatiemateriaal voor de zenuwbanen en het elektrisch actieve hersenweefsel.
  
• Speelt een rol bij productie van:

1.  vitamine D, 
2. bijnierschorshormonen, 
3. geslachtshormonen en 
4. galvloeistoffen.

Anatomie en Fysiologie 

• Anatomie:
  

Cholesterol: vetachtige stof in het lichaam.

Functies: celmembranen, hormoonsynthese, vitamine D-productie.

Transport: via lipoproteïnen (LDL en HDL).

•  Fysiologie:
  

Regulering: strikte controle van cholesterolniveaus.

Absorptie en productie: voedselopname en leverproductie.

Transport: door bloed naar weefsels en organen.

Hypercholesterolemie:

Definitie: te veel cholesterol in bloed, vooral LDL.

Risico's: slagaderaandoeningen (coronaire hartziekte, beroerte).

Factoren: genetica, dieet, levensstijl, medische aandoeningen.

hoe vaak komt hypercholesterolemie voor.

1 op de 8 volwassen mensen in Nederland

In 2021 waren er naar schatting 1.497.000 mensen (85,4 per 1.000 personen) bekend bij de huisarts. 

tot een leeftijd van 65 jaar komt het

 meer voor bij mannen, bij 65 jaar of ouder 

komt dit juist vaker voor bij vrouwen.  

dit heeft te maken met de menopauze

oorzaken van een te hoog cholesterol gehalte. 

Inwendig:

- genetische aanleg: FH 

- leveraandoeningen

- nierziekte 

uitwendig:

- Dieet

- gebrek aan lichaamsbeweging

- roken 

- overgewicht en obesitas 

- leeftijd en geslacht 

Uitleg FH Familiar Hypercholesterolemie

https://www.youtube.com/watch?v=TnWFurbsKGo

Verschijnselen van een te hoog cholesterol gehalte 

stille moordenaar

Angina pectoris

hartaanval

beroerte

xanthomen

arcus lipoides 

geheugenverlies

kaakpijn

galstenen

gevoellossheid in de benen

opbouw van tandplak

Bij het meten van je cholesterol worden er meerdere stofjes gemeten: 

• LDL- Cholesterol
• HDL- cholesterol 
• bepaalde vet deeltjes - triglyceriden

Onderzoek om tot de diagnose te komen 

- bloedonderzoek bij de huisarts

-zelftesten ( te koop bij apotheek of drogist )

https://directdiagnostics.nl/nl/onze-testen/cholesterol-test?utm_term=cholesterol%20thuis%20testen&utm_campaign=Diabetes%20test&utm_source=adwords&utm_medium=ppc&hsa_acc=9675395992&hsa_cam=20162960520&hsa_grp=154518655132&hsa_ad=673693142296&hsa_src=g&hsa_tgt=kwd-644987265116&hsa_kw=cholesterol%20thuis%20testen&hsa_mt=e&hsa_net=adwords&hsa_ver=3&gad_source=1&gclid=CjwKCAjwkuqvBhAQEiwA65XxQH6DWPkeJ_ykIGqliHAUhtNJrDfhZE1uFnOQgWGeZNl-ATg_Q68oehoCDVQQAvD_BwE

prognose en complicaties  

beginfase - vaak geen merkbare symptomen 

wanneer verhoogd ldl cholesterol aanhoudt  hoopt dit zich op langs de binnenwand van de slagaders, wat leidt tot atherlosclerose (slagaderverkalking). dit belemmert de bloedstroom waardoor risico op hart en vaatziekten toeneemt, waaronder

- coronaire hartziekte 

- hartaanvallen

- beroertes

- perifere vaatziekten

doormiddel van medicatie en juiste levenswijze kan het cholesterolgehalte onder controle worden gehouden en verminderd ook het risico op bovenstaande complicaties  

Behandeling Hypercholesterolemie 

Gezonder eten:

• eet producten rijk aan verteerbare vezels 
• kruiden en specerijen, hier zitten veel vitamines, mineralen en antioxidanten in
  
• groenten en fruit eten
  
• vermijd kunstmatige transvetten
  

toegevoegde en geraffineerde suikers

• eet onverzadigde vetten uit volwaardige producten 

meer bewegen, afvallen, stoppen met roken en 

minder alcohol drinken

Cholesterolverlagende medicatie:

• statines - vaakst voorgeschreven. remmen aanmaak cholesterol in de lever. ze zijn goedkoop. 
• ezetimibe - remt de opname van cholesterol in de darm. -> darm geeft minder cholesterol aan lever af 
• PCSK9-remmers -  verlagen slechte LDL-cholesterol met 50% of meer. zijn dure medicijnen. Je komt er niet snel voor in aanmerking
• Bempedoïnezuur-  verlaagt net als statines het cholesterol door de aanmaak van cholesterol in de lever te remmen. 
  
• Galzuurbindende harsen: onderbreken de kringloop van gal, een grondstof voor cholesterol.
  
• Fibraten: verlagen vooral het  triglyceridengehalte.
  
• Nicotinezuurderivaten: remmen de afbraak van vetten en hierdoor de aanmaak van cholesterol.

verpleegkundige interventies

• Educatie en voorlichting
• Dieetadvies
• Begeleiding bij gewichtsbeheersing 
• Monitoring en medicatiebeheer 
• Psychosociale ondersteuning 
• Follow-up en evaluatie  

bronnen

https://www.hartstichting.nl/oorzaken/cholesterol#:~:text=Het%20totaal%20cholesterol%20is%20al,Sterk%20verhoogd%3A%20boven%20de%208.

https://www.umcutrecht.nl/nl/ziekte/hoog-cholesterol

https://www.thuisarts.nl/cholesterol

https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/cholesterol.aspx

https://mijnlabtest.nl/cholesterol-testen.html

Oefenvragen

H16.3 

Verhoogd cholesterol

Welke middelen kunnen het cholesterol verlagen?

Wat is de normaalwaarde voor cholesterolgehalte in het bloed?

1. < 5 mmol/l
2. > 5 mmol/l
3. 6,5-8 mmol/l
4. < 2,5 mmol/l

wat is de begripsbepaling voor een te hoog cholesterol

hypercholesterolemie

Hypercholesterolie

Welk type cholesterol staat bekend als 'slecht' cholesterol vanwege het verhoogde risico op aderverkalking?

1. HDL- Cholesterol
2. LDL - Cholesterol

Wat is cholesterol en wat zijn de belangrijkste functies ervan in ons lichaam?

1. a) Een soort suiker die energie levert aan cellen.
2. b) Een vetachtige stof die essentieel is voor de productie van hormonen en celmembranen.
3. c) Een enzym dat helpt bij de spijsvertering.
4. d) Een eiwit dat betrokken is bij de spieropbouw.

Welke rol speelt voeding bij het beheersen van cholesterolniveaus in het lichaam?

1. a) Een dieet rijk aan verzadigde vetten en transvetten kan het HDL-cholesterol verhogen.
2. b) Het eten van voedingsmiddelen rijk aan enkelvoudig onverzadigde vetten kan het LDL-cholesterol verlagen.
3. c) Het consumeren van voedingsmiddelen met veel cholesterol, zoals eieren, zal cholesterolniveaus verlagen.
4. d) Een dieet rijk aan suiker en geraffineerde koolhydraten zal cholesterolniveaus verlagen.

Wat zijn de twee hoofdtypen cholesterol en hoe verschillen ze in hun effect op de gezondheid?

1. a) LDL-cholesterol en HDL-cholesterol; LDL wordt als 'goed' beschouwd en HDL als 'slecht'.
2. b) HDL-cholesterol en VLDL-cholesterol; HDL verhoogt het risico op hartziekten en VLDL verlaagt het.
3. c) HDL-cholesterol en LDL-cholesterol; HDL wordt als 'goed' beschouwd en LDL als 'slecht'.
4. d) LDL-cholesterol en VLDL-cholesterol; LDL verhoogt het risico op hartziekten en VLDL verlaagt het.

Hoe wordt hypercholesterolemie gediagnosticeerd en welke tests worden gebruikt om cholesterolniveaus te meten?

1. a) Door alleen te vertrouwen op symptomen; er zijn geen speciale tests nodig.
2. b) Een echografie van het hart wordt gebruikt om de cholesterolniveaus te meten.
3. c) Een bloedtest, inclusief metingen van HDL, LDL en totaal cholesterol.
4. d) Door het meten van de bloeddruk en de hartslag in rust.

Welke levensstijlaanpassingen kunnen worden aanbevolen voor iemand met een verhoogd cholesterolgehalte?

1. a) Stoppen met roken, het verhogen van de inname van verzadigde vetten en het vermijden van lichaamsbeweging.
2. b) Het vermijden van fruit en groenten, het verhogen van de alcoholinname en het minimaliseren van waterconsumptie.
3. c) Regelmatig sporten, een gezond dieet volgen en stoppen met roken.
4. d) Het consumeren van voedingsmiddelen met veel suiker, regelmatig vasten en het vermijden van water.

Welk effect heeft regelmatige lichaamsbeweging doorgaans op cholesterolniveaus?

1. a) Verhoging van HDL-cholesterol
2. b) Verhoging van LDL-cholesterol

Einde van de les

Dank jullie wel!