Woordstrategieën voor het begrijpen van onbekende woorden les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Woordstrategieën voor het begrijpen van onbekende woorden

bladzijde 11 boek

Leerdoel

Vandaag leer je 4 manieren om onbekende woorden te begrijpen:

synoniemen

omschrijvingen 

voorbeelden

 tegenstellingen

Introduceer het leerdoel en leg uit wat de leerling aan het einde van de les zal kunnen doen.

Programma

Lezen

aantekeningen woordstrategieën (theorie)

oefenen met woordstrategieën

Nieuwsbegrip verder maken 

Luisteren en aantekeningen maken

Wat: luisteren naar het luisterboek Pizzamaffia

Hoe: in stilte, je maakt aantekeningen in je schrift

Hulp: geen

Tijd: 10 minuten

Uitkomst: beginnetje van je leesboek

Klaar: volgende oefening

Wat weet je nog over het begrijpen van onbekende woorden in een tekst?

Wat zijn woordstrategieën?

Woordstrategieën zijn handige manieren om de betekenis van een onbekend woord te achterhalen.

Leg uit wat woordstrategieën zijn en welke voordelen ze hebben bij het begrijpen van onbekende woorden in een tekst.

Synoniemen

Een synoniem is een ander woord met dezelfde betekenis.

Zo is dokter een synoniem van arts.

Leg uit wat synoniemen zijn en hoe ze gebruikt kunnen worden om de betekenis van een onbekend woord te achterhalen. Geef voorbeelden.

Omschrijvingen

In een omschrijving legt een schrijver uit wat een moeilijk woord betekent. 

Sharif kocht bij de entree  van Pathé Spui een kaartje. Bij de ingang van het gebouw staat een automaat waar je kaartjes kunt kopen.

Wat betekent entree?

Omschrijvingen staan vaak tussen haakjes of tussen komma’s in dezelfde zin of in de zin ervoor of erna:

Voorbeelden

Je kunt een woord begrijpen door naar voorbeelden te denken.

In de gymzaal zie je verschillende attributen, bijvoorbeeld trampolines, een bok en touwen.

Wat betekent attribuut? 

Na de volgende woorden worden vaak voorbeelden genoemd: als, zoals, bijvoorbeeld, een voorbeeld van. Ook haakjes, komma’s of een dubbele punt kunnen je helpen om voorbeelden te vinden.

Tegenstellingen

Een tegenstelling is het tegenovergestelde van het onbekende woord.

Hoewel de voetballer bekendstaat om zijn complexe balvaardigheid, was hij verrassend eenvoudig in zijn spel.

Let in de tekst op woorden als maar, echter, toch, daarentegen. Aan deze woorden kun je zien dat er een tegenstelling volgt.

Reflectie

Hoe voel je je nu over het begrijpen van onbekende woorden in een tekst?

Sluit de les af met een reflectie op wat de leerling geleerd heeft en hoe hij/zij zich nu voelt over het begrijpen van onbekende woorden in een tekst.

Oefening 1 - omschrijvingen zoeken 

Wat: maak oefening 1 op je blaadje

Hoe: in stilte

Hulp: lees de extra uitleg op je blaadje

Tijd: 10 minuten

Uitkomst:  klassikaal bespreken

Klaar: maak oefening 2

Geef de leerlingen een korte tekst en laat ze in groepjes of individueel de woordstrategieën toepassen om de betekenis van onbekende woorden te achterhalen. Bespreek daarna de antwoorden in de klas.

Oefening 1 bespreken

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.