Het Nederlandse belastingstelsel

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Het Nederlandse belastingstelsel

Leerdoelen

• Je kunt het belastbaar inkomen berekenen.
• Je kent aftrekposten, bijtellingen en kortingen.

• Je kunt uitleggen hoe de tarieven inkomstenbelasting zijn opgebouwd.

• Je kunt uitleggen wat loonheffing is.
• Je weet welk inkomen in welk box valt.
• Je kunt de te betalen heffing berekenen.

Inkomstenbelasting

Iedereen moet over zijn inkomen inkomstenbelasting betalen. Na afloop van een jaar krijg je via MijnOverheid.nl bericht dat je aangifte van je inkomsten moet doen.

Na aangifte krijg je een aanslag, hierin staat wat je aan inkomstenbelasting verschuldigd bent.

Fiscus

Loonheffing = voorheffing

Teruggave

of

Bijbetalen

Inkomstenbelasting

Box 1: Inkomen uit woning en werk

Box 2: Inkomen uit aanmerkelijk belang

In deze box moet je heffing betalen over het inkomen uit aanmerkelijk belang.

Aanmerkelijk belang = je hebt minimaal 5% van de aandelen van een bedrijf in bezit.

Je hoeft voor deze box geen berekeningen uit te voeren. Dat hoort niet bij de examenstof.

Box 3: Inkomen uit sparen en beleggen

In deze box betaal je heffing over je inkomen uit sparen en beleggen.

Berekenen: inkomstenbelasting

Bereken de totale heffing box 1.

Bereken de totale heffing box 2.

Bereken de totale heffing box 3.

Bereken de voorlopige totale heffing.

Tel de kortingen bij elkaar op.

Bereken de te betalen inkomstenbelasting

Berekenen: totale heffing box 1

Bereken het belastbaar inkomen

Bereken de te betalen heffing in schijf 1

Bereken de te betalen heffing in schijf 2*

Bereken de te betalen heffing in schijf 3*

Bereken de te betalen heffing in schijf 4*

Bereken de totale te betalen heffing in box 1
* Alleen wanneer er inkomen in deze schijf valt

Belastbaar inkomen box 1 

Rekenopgave

De WOZ-waarde van een woning is € 180.000. Bereken het eigenwoningforfait.

Antwoord

180000 : 100 x 0,55 = € 990

Het eigenwoningforfait is een percentage van de waarde van je woning. Dit moet je bij je inkomen optellen.

Aftrekposten

Bepaalde kosten mag je in mindering brengen op je inkomen, zodat je minder belasting hoeft te betalen.

• Hypotheekrenteaftrek
• OV Reiskosten
• Giften
• Kinderopvang

Voorbeeld berekening belastbaar inkomen

Wendy heeft een brutojaarinkomen van € 36.000,-

Daarnaast heeft ze een huis met een hypotheek van € 250.000,- met een rente van 4,5%.  Het eigen woningforfait is 0,55%, de woningwaarde is € 250.000,-.

Bereken haar belastbaarinkomen.

Bruto jaarinkomen                                             € 36.000,-

Aftrekpost      € 250.000,- x 0,045   =          € 11.250,-          -

Bijtelling         € 250.000 x 0,55 : 100 =        €   1.375,-          +

Belastbaar inkomen                                          € 26.125,-        

bijtelling is het eigenwoningforfait. Hierdoor is het belastbaar inkomen hoger en zal je meer belasting moeten betalen. De aftrekposten zorgen er juist voor dat je belastbaar inkomen dus lager zal worden.

Voorbeeld berekening heffing box 1

Wendy heeft een belastbaar inkomen van € 26.125,-

Belastbaar inkomen                    €26.125

Schijf 1                                               €19.645      x 0,37 = €7.268

Rest belastbaar inkomen          €6.480

Schijf 2                                               €6.480       x 0,42 = €2.721

Totale heffing box 1                                                         = €9.989

Berekenen: totale heffing box 2

Voor deze box hoef je niets te berekenen.

Het kan wel voorkomen dat de totale heffing box 2 gegeven wordt in de opgave.

Berekenen: totale heffing box 3

Bereken het belastbaar vermogen

Bereken het fictief rendement in schijf 1

Bereken het fictief rendement in schijf 2*

Bereken het fictief rendement in schijf 3*

Bereken het totale fictieve rendement

Bereken de totale heffing box 3
* Alleen wanneer er inkomen in deze schijf valt

Berekenen: belastbaar vermogen

Omvang vermogen

Vrijgesteld vermogen       -

Belastbaar vermogen       =

Berekenen: fictief rendement

                                                      x percentage deel 1 x fictief rendement

Bedrag dat in schijf 1 valt                                           +                                           = rendement schijf 1

                                                      x percentage deel 2 x fictief rendement

Berekenen: totale heffing box 3

Fictief rendement in schijf 1               +

Fictief rendement in schijf 2*            +

Fictief rendement in schijf 3*            +

Totaal fictief rendement                       =

Totale heffing box 3 = 

totaal fictief rendement x belastingpercentage

Berekenen: inkomstenbelasting

Totale heffing box 1                            +

Totale heffing box 2                           +

Totale heffing box 3
                           +

Voorlopig totale heffing                   =

Kortingen                                                -

Te betalen inkomstenbelasting    =

Progressief belastingtarief

Het belastingpercentage wordt hoger naarmate het belastbaar inkomen toeneemt.

Progressief belastingtarief (2)

Progressief tarief: naarmate je meer verdient, wordt het heffingspercentage groter → nivellerend (inkomensverschillen worden naar verhouding kleiner)  

Het schijventarief in box 1 is hier een voorbeeld van.   

Bij een progressief belastingstelsel betaal je dus ook PROCENTUEEL meer belasting bij een hoger inkomen.  

Degressief belastingtarief

Het belastingpercentage wordt lager naarmate het belastbaar inkomen toeneemt.

Degressief belastingtarief (2)

Degressief tarief: naarmate je meer verdient, wordt het heffingspercentage kleiner → denivellerend (inkomensverschillen worden naar verhouding groter)  

Bij een degressief belastingstelsel betaal je dus ook PROCENTUEEL minder belasting bij een hoger inkomen.  

Proportioneel belastingtarief

Het belastingpercentage blijft gelijk naarmate het belastbaar inkomen toeneemt.

Proportioneel belastingtarief (2)

Proportioneel tarief: naarmate je meer verdient, wordt blijft heffingspercentage gelijk → de relatieve inkomensverschillen blijven gelijk.

Bij een proportioneel belastingstelsel betaal je dus ook PROCENTUEEL evenveel belasting bij een hoger inkomen.  

Controle quiz

Even snel een aantal vragen!

Wat is een aftrekpost bij de inkomstenbelasting?

1. hypotheekaflossing
2. hypotheekrente

Inkomstenbelasting is progressief want met hoger inkomen betaal je naar verhouding meer belasting.

1. juist
2. onjuist
3. Wat?
4. Wanneer hebben we extra lessen?

Waar bestaat de loonheffing uit?

1. nettoloon en loonbelasting
2. loonbelasting en sociale premies werkgever
3. sociale premies werkgever en sociale premies werknemer
4. loonbelasting en sociale premies werknemer

Juist of onjuist?

Het belastbaar inkomen wordt hoger door de aftrekposten.

1. juist
2. onjuist

Welke van de volgende zijn alleen maar aftrekposten?

1. reiskosten en hypotheekrente
2. hypotheekrente en een auto van de zaak
3. loon en eigenwoningforfait
4. studiekosten en eigenwoningforfait

Instructiefilmpjes

Het  filmpje gaat over box 1.