Begrijpend lezen les 3: tekst inleiden en afsluiten

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

 Begrijpend lezen 

Deze les

• lezen
• korte terugblik op tekstsoorten en tekstdoelen
• indien er tijd over is en er goed en in stilte is gewerkt: Film Wonder

Deze les ga je...

...de tekstdoelen en tekstsoorten herhalen.

...leren uit welke 3 onderdelen een tekst is opgebouwd.

...leren op welke 4 manieren een schrijver een tekst kan inleiden.

...leren op welke 3 manieren een schrijver een tekst kan afsluiten.

Lezen

10 minuten

De de vorige les...

.. heb je de volgende begrippen herhaald.

tekstdoelen, tekstsoorten, verschillende tekstvormen, leesstrategieën, alinea, tussenkopje, deelonderwerp.

Aan het einde van deze les...

... weet je uit welke 3 delen een tekst bestaat.

... weet je op welke manieren een tekst kan worden ingeleid.
... weet je op welke manieren een tekst kan worden afgesloten.

1. Welk tekstdoel hoort bij de tekstsoort uiteenzettende tekst?

1. amuseren
2. informeren
3. overhalen
4. overtuigen

2. Welk tekstdoel hoort bij de tekstsoort informerende tekst?

1. opiniëren
2. informeren
3. overhalen
4. overtuigen

3. Bij welk tekstdoel hoort de tekstvorm recept?

1. informeren
2. amuseren
3. overhalen
4. overtuigen

4. Bij welk tekstdoel hoort de tekstvorm sollicitatiebrief?

1. overtuigen
2. informeren
3. opiniëren
4. overhalen

6. Bij welke tekstdoelen hoort de tekstvorm weblog?

1. informeren
2. overhalen
3. overtuigen
4. opiniëren

7. Wat is het verschil tussen de tekstdoelen overtuigen en overhalen?

1. Er is geen verschil.
2. Overtuigen: ervoor proberen te zorgen dat iemand hetzelfde denkt als jij. Overhalen: iemand activeren, iemand tot iets aanzetten (actief maken)
3. Overhalen: ervoor proberen te zorgen dat iemand hetzelfde denkt als jij. Overtuigen: iemand activeren, iemand tot iets aanzetten (actief maken)

8. Een tekst heeft vaak meerdere doelen, maar 1 hoofddoel (belangrijkste doel).

1. dit klopt
2. dit klopt niet

9. Wat is een tussenkopje?

1. De titel van de tekst.
2. De titel van de inleiding.
3. De titel van een alinea.
4. De titel van het slot.

1. Wat is het verschil tussen een onderwerp en een deelonderwerp?

1. Er is geen verschil.
2. Een onderwerp gaat over de hele tekst. Een deelonderwerp is het onderwerp van een alinea (een deel van de tekst).
3. Een deelonderwerp gaat over de hele tekst. Een onderwerp is het onderwerp van een alinea (een deel van de tekst).

3 delen van een tekst

Een tekst bestaat uit 3 delen:

• Inleiding
• Middenstuk/kern
• Slot

Teksten inleiden

Een schrijver kan zijn tekst op verschillende manieren inleiden. Soms kiest hij voor een combinatie. 

• Het onderwerp aankondigen (= vertellen waar de tekst over gaat)

• Een kort grappig of bijzonder verhaaltje (= anekdote) vertellen 
• Een of meer vragen stellen.
• De aanleiding voor het schrijven noemen (= vertellen waarom je schrijft)

Teksten afsluiten

Een schrijver kan zijn tekst op verschillende manieren afsluiten. Soms kiest hij voor een combinatie.

• Conclusie
• Samenvatting
• Advies

Alles in 1 overzicht.

Aan de slag!

Pak je boek Op Niveau erbij.
Lees tekst 7 op blz. 149.

Aan de slag!

Maak vraag 1 t/m 10 op de volgende slides.

De vragen horen bij: 

tekst 7, 8 en 9 op blz. 149 t/m 150 van je opdrachtenboek.

Maak: de tot-slot-vraag op de laatste slide.

1. Tekst 7 is het middenstuk van een tekst over bedreigde dieren en planten. De schrijver heeft de tekst niet in alinea's verdeeld, maar toch kom je over twee deelonderwerpen iets te weten.

Over welke twee deelonderwerpen krijg je informatie?

2. Bedenk bij elke alinea een tussenkopje dat bij de inhoud van de alinea past.

3. Wat is het doel van tekst 7?

4. Wat is de tekstsoort?

Lees tekst 8 en 9 op blz. 150 van je boek.

5. Tekst 8 (blz. 150) zou de inleiding bij tekst 7 kunnen zijn. Op welke manieren wordt deze inleiding vormgegeven?

1. De aanleiding voor het schrijven wordt genoemd.
2. Het onderwerp wordt aangekondigd.
3. Er worden een of meerdere vragen gesteld.
4. Een anekdote vertellen.

6. Tekst 9 (blz. 150) zou ook de inleiding bij tekst 7 kunnen zijn. Op welke manieren wordt deze inleiding vormgegeven?

1. De aanleiding voor het schrijven wordt genoemd.
2. Het onderwerp wordt aangekondigd.
3. Er worden een of meerdere vragen gesteld.
4. Een anekdote vertellen.

7. Wat is het doel van het slot van een tekst?

8. Welke manieren kan een schrijver gebruiken om dit doel te bereiken?

Lees tekst 10 op blz 150 van je boek.

9. Vind je tekst 10 een passend slot bij tekst 7? Leg uit waarom wel of niet.

10. Tot slot:
Wat vind je nog lastig?

Wonder