2D - 4 september 2024

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

2D - 4 september 2024

Klassenregels

• Rustig op je plek gaan zitten
• Pen en map op je tafel
• Als je een vraag hebt, steek je je hand op
• We luisteren naar elkaar

De Gouden Eeuw 

Leerdoelen

• Je kan 2 kenmerken noemen van De Gouden Eeuw
• Je kan uitleggen waarom de Gouden Eeuw zo heet
• Je weet wat handelskapitalisme is
• Je weet wat regenten zijn

Wat gaan we doen?

• Herhaling van vorige les
• Vragenlijst vorige les bespreken 

Wanneer was de Gouden Eeuw?

1. 1400 tot 1500
2. 1500 tot 1600
3. 1600 tot 1700
4. 1700 tot 1800

Aan het werk

• Vragen afmaken

Handel Gouden Eeuw 

VOC

• Specerijen 

WIC

• Wapens, Slaven, Tabak 

Oostzeehandel (moedernegotie)

• Graan en hout 

Specerijen

• Tijdens de Gouden Eeuw was er in Europa een grote vraag naar specerijen
• Specerijen zijn gemaakt van tropische planten uit Azië en worden gebruikt om smaak en geur toe te voegen aan allerlei gerechten (kaneel, peper, nootmuskaat, saffraan etc.)
• De handelaren uit Nederland hadden een monopolie op de specerijen uit Nederlands-Indië (Indonesië)

Waarom monopolie: Nederlanders mochten anderen wegjagen. Zo konden ze de specerijen zo duur mogelijk verkopen. Zij waren de enige die ze verkochten.

Stapelmarkt

Moedernegotie

Wat is....

Handelskapitalisme?

Handelskapitalisme

= Kapitalisme waarbij handelaren een leidende rol hebben

Kapitalisme = economisch systeem gebaseerd op winst

Handelscompagnieën

• Winsten uit de moedernegotie werden geïnvesteerd in handelscompagnieën. 
• Handelscompagnieën voeren naar Azië 
• De eerste handelscompagnie leed verlies, maar er was wel bewezen dat Hollanders naar Azië konden varen.
• Met deze kennis vertrokken steeds meer schepen vanuit de Republiek naar Azië.

Voordeel van...

.... een handelscompagnie?

Handelscompagnieën

• minder risico
•  meer geld/macht
• delen in winst en verlies

• 1602 opgericht. 

• Doel: handelsmonopolie op de specerijenhandel 

De VOC had een handelsmonopolie in Azie

• Handelsmonopolie

1. alleenrecht om op Azie te varen (handelen) dus geen andere Nederlandse ondernemingen.
   
2. Schepelingen mochten zelf ook niet handelen in specerijen
3. VOC mocht verdragen sluiten, oorlog voeren en handelsposten stichten
   

De West-Indische Compagnie

- 

Handelsmonopolie op 

West-Afrika en Amerika

- Kapersbrieven

Zilvervloot

Plantagekolonie

WIC en de driehoekshandel

• Driehoekshandel
• Kleding, ijzer, goud naar Afrika
• Slaven naar Amerika
• Rietsuiker, tabak en koffie naar de Republiek

Hoe heette Nederland in de Gouden Eeuw?

1. Koninkrijk der Nederlanden
2. Prinsdom van Oranje
3. Benelux
4. Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Hoe werd de Republiek bestuurd?

1. Heel ingewikkeld
2. door de koning van Spanje
3. door de koning van Nederland
4. door de Tweede Kamer

Het bestuur van de republiek

• Republiek der zeven verenigde Nederlanden
• zeven staten (gewesten) met soevereiniteit, die met elkaar samenwerkten
• Hoogste bestuur in elk gewest waren de Staten
• In de staten zaten edelen en vertegenwoordigers van de stad
• De bestuurders --> regenten

Bestuur van de Republiek

Staten van de gewesten --> Staten-Generaal

De raadspensionaris 

(foto: Johan van Oldenbarnevelt)

regenten: mannen uit rijke handelsfamilies

Staten-Generaal

- Bepaalden het buitenlandse beleid.

- Bepaalden de verdediging van het land.

- In de Staten-Generaal zaten afgevaardigden van de gewestelijke Staten.
- Staten Generaal werd voorgezeten door de raadspensionaris

Hebben we nu iedereen gehad?

Stadhouder

De stadhouder was de legeraanvoerder Staatse leger en de voorzitter gewestelijke staten; hij benoemde ook stadsbestuurders.

Deze stadhouder heet prins Maurits van Oranje

Leerdoelen

• Je kan 2 kenmerken noemen van De Gouden Eeuw
• Je kan uitleggen waarom de Gouden Eeuw zo heet
• Je weet wat handelskapitalisme is
• Je weet wat regenten zijn

Evaluatie

• Hoe ging de les?