3. Observeren en de verschillende methodes

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Inventariseren van zorg- en ondersteuningsbehoeften

Waarnemen, observeren, signaleren, observatie methodes

Observeren en stappenplan signaleren 

Vorige week

1. Bronnen 
2. Levensboek
3. Deelopdracht 3 --> rode loper

Leeruitkomst

De student verzamelt actief en doeltreffend vanuit diverse bronnen, observaties en eigen ervaringen, relevante informatie voor het plan van de zorgvrager en stemt dit af met de cliënt, naastbetrokkenen en eventueel het (multidisciplinair) team.

Deelopdracht 2

Wat is waarnemen?

Waarnemen

Informatie verwerken we via onze zintuigen.

Bewust of onbewust neem je van alles waar. 

In je werk is het belangrijk dat je je bewust bent van hoe je waarneemt. 

horen, zien, ruiken, proeven en voelen

Opdracht

Het filmpje wordt afgespeeld. Zie jij hoe vaak de mensen met het witte t-shirt de bal overgooien?

Wat is observeren?

Observeren

Observeren betekent: het bewust, doelgericht en systematisch waarnemen van gedrag met behulp van alle zintuigen. 

Doel: informatie over het gedrag en de situatie van de zorgvrager verzamelen. 

Observeren doe je om verschillende redenen

• Om je handelen goed aan te kunnen sluiten bij de situatie of de persoon
• Om een situatie of een persoon beter te begrijpen
• Om een goed beeld te krijgen van een situatie of een persoon op basis van feiten
• Om een vraag te beantwoorden.

Subjectief en objectief 

Interpreteren: Je bedenkt wat het gedrag betekent.

Het interpreteren van een observatie kan op twee manieren:

Subjectief: met een oordeel. De feiten met daarbij je mening en/ of gevoel. 

Objectief: zonder oordeel, alleen de feiten

Beïnvloedende factoren en valkuilen bij observeren

Subjectieve observatie ontstaat door de volgende valkuilen:

• vooroordelen
• interesses
• emotionele betrokkenheid
• persoonlijke ervaringen 

Twee oude mensen?

Wat is signaleren?

Signaleren

Signaleren wil zeggen dat je gealarmeerd wordt door een waarschuwingsteken. 

In je werk let je bewust op signalen. Dat begint met bewust waarnemen tijdens je werk. 

Observatiemethoden

Methode - vrije observatie (ongestructureerd)

1. Geen observatieformulier of afspraken waarop je observeert

2. beleving van de observator staat centraal

3. Mogelijk beantwoord je een vraag die je hebt, zoals: 'Wat doet de bewoner in zijn vrije tijd?'

Wat zijn voordelen?

Wat zijn de nadelen?

Methode - event sampling

1. 'turven' hoelang of hoevaak een bepaalde situatie zich voordoet

Wat zijn voordelen?

Wat zijn de nadelen?

Registratiesysteem (gestructureerde observatie)

1. Doelbewust kijken naar een situatie

2. Je weet; 

- wie observeer ik?

- wanneer?

- waarop?

- hoelang?

3. Gegevens in een systeem zetten (turven/tellen/beschrijven etc.)

4. Zuiverste vorm = video opname/audio/foto. Waarom?

Methode - niet participerend

1. De observator neemt géén deel aan de situatie die geobserveerd wordt

Wat zijn voordelen?

Wat zijn de nadelen?

Methode -  participerend

1. De observator neemt wél deel aan de situatie

Wat zijn voordelen?

Wat zijn de nadelen?

Ik ga gedurende mijn dienst bijhouden hoe vaak Mw. Davids vraagt om toiletgang. Dit is:

1. Participerende observatie door event-sampling
2. Niet-participerende, vrije observatie
3. Participerende vrije observatie
4. Niet participerende observatie door event-sampling

Ik ga van een afstand bekijken hoe de communicatie tussen cliënten gedurende het eten verloopt. Dit is:

1. Participerende event-sampling
2. Participerende vrije observatie
3. Niet-participerende vrije observatie
4. Niet-participerende gestructureerde observatie

Tijdens de ADL ga ik Dhr. Pieters observeren op pijnsignalen middels een pijnschaal. Dit is:

1. Participerende event-sampling
2. Participerende gestructureerde observatie
3. Niet-participerende vrije observatie
4. Niet-participerende gestructureerde observatie

Hulpmiddelen

• pen en papier
• videoapparatuur
• observatieplan
• gestructureerde observatieschalen (DOS-schaal, SNAQ, Braden-schaal)
• bloeddrukmeter/thermometer

Observatieplan

Bespreek met elkaar:

Wat zou je allemaal kunnen observeren bij een client?

Observatieplan

• Wat is een observatieplan?
• Waarom zou je een observatieplan gebruiken?
• Wat staat er in een observatie plan?

Volgende week

• Observatieverslag schrijven