Cursus 5, §4 Samengestelde zinnen

• Nederands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Leg je deze materialen op tafel?

Ipad

Nederlandse lesboek

een schrift

leesboek

pen/markeerstift 

Zinsdelen

Persoonsvorm

Zinsdelen

Onderwerp

Lijdend voorwerp

(Samengestelde zinnen)

(Meewerkend voorwerp)

(Bijwoordelijke bepaling)

Enkelvoudige zinnen

          Ik zwem in het zwembad.                                                   De fans juichen.

Waarom maak je samengestelde zinnen?

• Samengestelde zinnen maken een tekst beter en prettiger leesbaar. 
• Samengestelde zinnen brengen samenhang in een tekst. 

Hoe maak je samengestelde zinnen?

Samengestelde zinnen worden samengevoegd via voegwoorden. 

Kijk maar eens naar het rijtje met voegwoorden en naar de voorbeeldzinnen. 

samengestelde zinnen

Ik ga naar de tandarts. Ik heb kiespijn.

(in elke zin staat 1 PV en 1 OND)

Ik ga naar de tandarts, want ik heb kiespijn.

(in de samengestelde zin staan 2 PV's en 2 OND's. Ze worden samengesteld via het voegwoord want). 

diverse voegwoorden

en, maar, want, of,

terwijl, voordat, nadat, zodat, 

omdat, dus, toen, als, wanneer, 

hoewel, echter, dat 

DUS

Enkelvoudige zin = 1 persoonsvorm en 1 onderwerp

Samengestelde zin = 2 (of meer) persoonsvormen en 2 (of meer) onderwerpen 

Samengestelde zinnen hebben twee of meer persoonsvormen

1. Juist
2. Onjuist

Samengestelde zinnen --> zijn zinnen met meer dan 1 persoonsvorm

Wat zijn kenmerken van samengestelde zinnen?

1. Er staan een aantal woorden met hoofdletters in de zin.
2. Er staan twee persoonsvormen in.
3. Er staat een signaalwoord of voegwoord in.
4. De zin bestaat altijd uit een hoofdzin en een bijzin.

Herken de
samengestelde zinnen.

1. Ron leest een boek en Lisa een krant.
2. Nadat ik veel ijs at, werd ik misselijk.
3. In de bomen zitten vogels en eekhoorns.
4. Zeist is een plaats die Harry goed kent.

Herken de
samengestelde zinnen.

1. Ik vind het fijn dat het mooi weer is.
2. De kinderen houden niet erg van skaten.
3. Een lange zin is niet altijd samengesteld.
4. Als je de stof herhaalt, onthoud je meer.

Welke zinnen zijn samengestelde zinnen?

1. Bram voetbalt en hij zit op tafeltennis.
2. Door de vele fietsers in de stad kan de tram lastig rijden.
3. Na de kerstvakantie begint het nieuwe kalenderjaar.
4. Terwijl ik op de bus wachtte, werd ik nat gespetterd door een auto.

Wat is de eerste stap als je samengestelde zinnen moet ontleden?

1. Kijken of er een voegwoord is
2. Kijken of er een woordje tussen het ow en pv staat
3. Kijken of je een woordje tussen ow en pv kan zetten
4. De persoonsvormen zoeken

Geef aan of de volgende zinnen enkelvoudig of samengesteld zijn.

enkelvoudig

een enkelvoudige zin heeft maar één persoonsvorm. Er kunnen wel meer werkwoorden zijn. Deze werkwoorden zijn samen onderdeel van het gezegde (werkwoordelijk of naamwoordelijk)

EV

samengesteld

een samengestelde zin heeft twee (of meer) persoonsvormen.

Verander de zin van tijd om te zien wat de persoonsvormen zijn.

SG

enkelvoudige zin

Samengestelde zin

Tijdens de voetbalwedstrijd mogen de supporters niets drinken op de tribune.

Hoewel het kampioenschap de club niet meer kon ontgaan, bleef de trainer zenuwachtig voor de wedstrijd.

De uitblinkende middenvelder wilde nog niet zeggen of hij nog een jaar blijft.

De supporters hopen dat hij besluit nog een jaar bij hun club blijft.

Hij heeft het enorm naar zijn zin, maar een avontuur is ook interessant.

De trainer blijft nog een seizoen of hij gaat toch met pensioen.

Wat zijn samengestelde zinnen?

samengestelde zinnen

easy

Beetje oefenen, dan komt het wel goed.

Hier wil ik meer uitleg over...

§4 Samengestelde zinnen

Opdrachten op blz. 204 en 205

Maak opdracht 1, 2 en 4 in je boek

Opdracht: 

Oefen op taaloefenen.nl en behaal minimaal een 8

Hoe: Je mag zachtjes samenwerken

Nodig: Je boek, een schrift en (markeer)pen

Klaar? Pak je leesboek en ga lezen of kijk op www.ad.nl naar het nieuws