01 De cel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

De cel

PdJ

Hoe zit je er aan het begin van deze les bij?

😒🙁😐🙂😃

Aan het eind van de les kun je vertellen:

• Wat de bouw en werking van de cel is
• Hoe de celcyclus en de celdeling verloopt
• 
  
• Wat zijn je eigen leervragen over de cel?

Wat weet je al van de cellen in het menselijk lichaam?

De cel

De cel is de kleinste
bouwsteen van een
organisme, dus ook
van de mens.

Uit hoeveel cellen bestaat een volwassen mens ongeveer?

1. 60 duizend = 60.000
2. 60 miljoen = 60.000.000
3. 60 miljard = 60.000.000.000
4. 60 biljoen = 60.000.000.000.000

60 biljoen

0

Celmembraan

• Houdt de cel bij elkaar
  
• Grens tussen intracellulaire- en extracellulaire ruimte
  
• Regelt transport van stoffen (half doorlaatbaar)
  
• Bescherming tegen beschadiging en ziektekiemen
  
• Stevigheid en vorm.

Organellen 

Elke organel heeft zijn eigen speciale functie. 

Je kan organellen zien als een soort fabriekjes in de cel. 

voorbeelden van organellen zijn: 

- de celkern 

- mitochondriën 

- het endoplasmatisch reticulum 

- ribosomen 

Celkern en celvloeistof

• Celkern: bevat erfelijk materiaal: DNA
  
• Regelt celgroei en celdeling
  
  
• Celvloeistof = cytoplasma 

De celcyclus

• Delingsfase: cel deelt in twee dochtercellen
  
• Groeifase: opname cytoplasma en water
  
• Functionele fase: eindfase.

Celdeling

Vanuit een bevruchte eicel: celdifferentiatie

• Mitose = celdeling van cellen met een kern:
• Ontwikkeling en groei
• Vervangen van cellen
• Reparatie
• Herstel.

Mitochondriën

• Staafvormige organellen
  
• Produceren energie
  
• Actievere cellen hebben meer mitochondriën.

Stofwisseling (Metabolisme)

On in leven te blijven heeft een cel zuurstof en andere voedingsstoffen nodig. 

Hiervoor is vervoer van deze stoffen door de celmembraan heen nodig. 

Zo komen de stoffen in de cel terecht, waar de stofwisseling plaatsvindt. Dit is een proces waarbij de cel energie vrijmaakt uit de stoffen die binnenkomen.

Mitochondrion

Celkern

Celmembraan

Celvloeistof

Diffusie en osmose 

• Diffusie: transport van stoffen van hoge naar lage concentratie
  
• Osmose: diffusie van water door semipermeabele wand (van lage naar hoge concentratie).

In welk deel van de cel
bevindt zich het DNA,
het erfelijk materiaal?

1. Celkern
2. Celmembraan
3. Celvloeistof
4. Mitochondriën

Wat is de 'energiecentrale'
van de cel?

1. Celkern
2. Celmembraan
3. Celvloeistof
4. Mitochondrion

Hoeveel paar chromosomen heeft een mens?

1. 21
2. 23
3. 42
4. 46

Chromosomen

• Chromosomen dragen erfelijke eigenschappen 
• Mens: 23 paren (=46) chromosomen.

Wat heb je geleerd over de cellen in het menselijk lichaam?

Vertel in eigen woorden:

• wat de bouw en werking van de cel is
• hoe de celcyclus en de celdeling verloopt
• hoe het transport en metabolisme verloopt
  
  
• Wat zijn nu je leervragen over de cel?

Welk cijfer geef je deze les?

110