Taalkunde (start NG en WG)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Taalkunde (introductie)

Vandaag: het gezegde als basis

Materiaal: module, schrift, pen

Start direct zelfstandig en in stilte met de startopdracht:

Wat is de aardigste opmerking die iemand kan maken? Kies uit één van de drie.

1) Het valt mij op dat je tijdens de lessen vaak inhoudelijk goede vragen stelt over de leerstof.

2) Jij lijkt een heel betrokken leerling te zijn.

3) Het schijnt dat jij een heel positieve leerling bent.

Vorige week

De nieuwe module is geïntroduceerd.

Je hebt een tekst over satire gelezen

De Speld: wat weten we nog?

Deze week

Het gezegde als basis

Deadline: presentatievideo scheikundig element

Volgende twee weken

Donderdag: schrijfopdracht in de les

Volgende week: het werkwoord als regisseur in de zin

##

##

##

##

Wat is het verschil tussen een werkwoordelijk gezegde en een naamwoordelijk gezegde?

Lees de zin en ontdek wat er gezegd wordt. Is er sprake van een werkwoordelijk gezegde of van een naamwoordelijk gezegde?

werkwoordelijk gezegde

(het onderwerp doet iets)

naamwoordelijk gezegde

(het onderwerp is iets)

Vanaf 7 maanden begint een baby met brabbelen.

Het maakt dan reeksen van identieke of bijna identieke lettergrepen, zoals bababa of daba.

In de brabbelfase zijn kinderen volop aan het experimenteren met taal.

Het eerste woord is vaak mama.

Tussen anderhalf en twee jaar gaan kinderen twee woorden combineren zoals 'pop slapen'.

De hele taalontwikkeling is een ongekend knap proces.

Zin

Een zin vertelt een verhaal in het kort.

Er wordt altijd iets gezegd.

Gezegde

Druk jij een stempel op iets of iemand of zeg jij wat je de ander ziet doen?

"Die jongen is een heerlijke appeltaart aan het bakken."

Gezegde

Druk jij een stempel op iets of iemand of zeg jij wat je de ander ziet doen? Post-it plakken!

"Die jongen is een heerlijke appeltaart aan het bakken."

"Die jongen is een heerlijke appeltaart."

Koppelwerkwoorden

Wat zijn de koppelwerkwoorden?

Wat is de functie van een koppelwerkwoord?

Koppelwerkwoorden: allemaal vormen van 'zijn' 

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken en voorkomen

(je kunt ze onderling vervangen)

Hij dunkt me een goede leraar (te zijn)

Koppelwerkwoorden: 

onderling inwisselbaar 

"Die jongen is een heerlijke appeltaart ."

"Die jongen schijnt een heerlijke appeltaart (te zijn)."

"Die jongen blijkt een heerlijke appeltaart (te zijn)."

"Die jongen heet een heerlijke appeltaart (te zijn)."

Hij dunkt me een goede leraar (te zijn)

Koppelwerkwoorden: 

trucje

"Die jongen is een heerlijke appeltaart ."

[kenmerk], dat is [onderwerp] jarenlang geweest.

Een heerlijke appeltaart, dat is die jongen jarenlang geweest.

Hij dunkt me een goede leraar (te zijn)

1. Mijn broertje is een heerlijke appeltaart aan het bakken.
2. Dat meisje blijft echt altijd lief.
3. De nieuwe leraar schijnt heel aardig te zijn.
4. Het blijft echt de hele dag regenen.
5. De vaas in het museum is omgestoten.
6. Na de zoveelste verstoring, raakt de docent geïrriteerd.

Wat zeg je? 

Opdracht 4 uit de module

1) Noteer per zin (1-6) het gezegde.

2) Geef aan of het een werkwoordelijk gezegde of een naamwoordelijk gezegde is.

Leren vraag focus. Leer optimaal en ongestoord, dus zelfstandig en in stilte.

In hoeverre lukt het jou om het naamwoordelijk gezegde en het werkwoordelijk gezegde te onderscheiden én bewust en krachtig zelf te gebruiken?

Vandaag: maak de opdrachten 1-5 (blok 1) + 

Donderdag: schrijfopdracht in de les