H4: Middeleeuws toneel en het middeleeuws lied

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Middeleeuws toneel en het middeleeuws lied

Middeleeuws toneel

We verdelen het toneel in de middeleeuwen in wereldlijk en geestelijk toneel.

Het wereldlijk toneel

Deze toneelstukken zijn waarschijnlijk ontstaan uit bewerkingen van ridderverhalen. We vinden in het Hulthemse handschrift vier abele spelen en een aantal sotternieën. Het woord abel staat voor fraai, voortreffelijk. 

Er zijn slechts vier abele spelen (Esmoreit, Gloriant, Lanseloet van Denemarken en Van de winter ende van den somer) bewaard gebleven en ze gaan over de hoofse liefde. Vaak werd er na het spelen van een abel spel een sotternie opgevoerd. Een sotternie is een klucht, kort komisch toneelstuk met een platte inhoud (vaak seksueel getinte grappen).

Geestelijk toneel

Bij het geestelijk toneel onderscheiden we drie soorten toneelstukken:

In een mysteriespel worden gebeurtenissen uit de bijbel

(bijvoorbeeld de zondeval) nagespeeld.

In een mirakelspel gebeurt door tussenkomst Maria of een andere heilige een wonder.

Het bekendste Mirakelspel is Mariken van Nieumeghen.

In een moraliteit of sinnespel wordt een levensles of geloofswaarheid verkondigd.

Kenmerkend voor deze spelen is dat bepaalde begrippen door acteurs worden gespeeld.

De bekendste moraliteit is Elckerlyc

Wat voor een soort toneelstuk is Mariken van Nieumeghen?

Wat zal de bedoeling van dit toneelstuk geweest zijn?

www.literatuurgeschiedenis.org

Middeleeuws lied

Het lied in de middeleeuwen

Alhoewel er niet zo veel teksten van liederen zijn uit deze periode, weten we uit andere bronnen dat het lied zeer populair was in de middeleeuwen.

 In die tijd werd er op feesten en bij optochten veel gezongen.

 Zo kennen we een aantal dans-, liefdes- en drinkliederen en volksballaden uit die tijd.

 Beroemd is de volksballade (sprongsgewijze verteld en met veel herhalingen) Het lied van heer Halewijn.

 

De geestelijke liederen uit deze tijd bestaan vooral uit kerst- en paasliederen die op belangrijke feestdagen werden gezongen.

 

Daarnaast kennen we passieliederen en mystieke liederen.

Lees de tekst van het lied van heer Halewijn (volgende slide)

Het hoofd van heer Halewijn wordt opgediend

www.cambiumned.nl

HUISWERK

LEZEN!! 

Lees in De Bespiegeling (online boek) paragraaf 2.3 STEDEN helemaal (pagina's 36 t/m 43)