middeleeuws toneel en het middeleeuws lied

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

middeleeuws toneel
en het middeleeuws lied

Geestelijk toneel

Bij het geestelijk toneel onderscheiden we drie soorten toneelstukken:

In een mysteriespel worden gebeurtenissen uit de bijbel

(bijvoorbeeld de zondeval) nagespeeld.

In een mirakelspel gebeurt door tussenkomst Maria of een andere heilige een wonder.

Het bekendste Mirakelspel is Mariken van Nieumeghen.

In een moraliteit of sinnespel wordt een levensles of geloofswaarheid verkondigd.

Kenmerkend voor deze spelen is dat bepaalde begrippen door acteurs worden gespeeld.

De bekendste moraliteit is Elckerlyc

Middeleeuws toneel

We verdelen het toneel in de middeleeuwen in wereldlijk en geestelijk toneel.

Het wereldlijk toneel

Deze toneelstukken zijn waarschijnlijk ontstaan uit bewerkingen van ridderverhalen. We vinden in het Hulthemse handschrift vier abele spelen en een aantal sotternieën. Het woord abel staat voor fraai, voortreffelijk. Er zijn slechts vier abele spelen (Esmoreit, Gloriant, Lanseloet van Denemarken en Van de winter ende van den somer) bewaard gebleven en ze gaan over de hoofse liefde. Vaak werd er na spelen van een abel spel een sotternie opgevoerd. Een sotternie is een klucht, kort komisch toneelstuk met een platte inhoud (veel seksueel getinte grappen).

Wat voor een soort toneelstuk is Mariken van Nieumeghen?

1. sotternie
2. mirakelspel
3. mysteriespel
4. sinnespel

Hoe zou jij Mariken omschrijven? Kies uit:

1. avontuurlijk
2. egoïstisch
3. naïef
4. ondernemend

Naar welke heilige verwijst de naam van Mariken?

Mariken moet afstand doen van haar naam, waarom zou ze hier moeite mee hebben?

Wat zal de bedoeling van dit toneelstuk geweest zijn?

www.literatuurgeschiedenis.org

Middeleeuws lied

Het lied in de middeleeuwen

Alhoewel er niet zo veel teksten van liederen zijn uit deze periode, weten we uit andere bronnen dat het lied zeer populair was in de middeleeuwen.

 In die tijd werd er op feesten en bij optochten veel gezongen.

 Zo kennen we een aantal dans-, liefdes- en drinkliederen en volksballaden uit die tijd.

 Beroemd is de volksballade (sprongsgewijze verteld en met veel herhalingen) Het lied van heer Halewijn.

 

De geestelijke liederen uit deze tijd bestaan vooral uit kerst- en paasliederen die op belangrijke feestdagen werden gezongen.

 

Daarnaast kennen we passieliederen en mystieke liederen.

In opdracht 2 hebben we het over straattaal gehad.

Bekijk /beluister de bewerking van het lied van heer Halewijn:

Lees de tekst van het lied van heer Halewijn op de volgende slide

www.cambiumned.nl

Maak met een groep van 3-4 leerlingen een nieuwe versie van dit lied in je straattaal of jullie dialect. Giet het Lied van heer Halewijn in een 21ste eeuws jasje

De prinses mag kiezen hoe ze dood zal gaan. Ze kiest voor de adelijke manier, het zwaard. Op welke manier zijn Halewijns eerdere slachtoffers om het leven gekomen?

Wat zegt dit over de eerdere slachtoffers van Halewijn?

Denk je dat het voor de waardering van deze tekst uitmaakt of je een jongen of een meisje bent?

Ja

Nee

Leg uit waarom je voor 'ja' of voor 'nee' hebt gekozen